Şiirde Duygu-Düşünce Diyalektiği ve Bahtiyar Vahapzade’nin Şiiri

Yıl 2010, Sayı: 57, 87 - 100, 01.08.2010

Cafer Gariper

Öz

Tek başına duygu şiirin varlık kazanmasına yetmez. Bunun gibi tek başına düşünce de şiir sanatı için yeterli değildir. Yalnızca duyguya dayanan
şiir sığ kalmaya mahkûmdur. Duygunun gereğince yer tutmadığı, düşünceye bağlı metinler ise poetik fonksiyondan uzaktır. Gerçekte şiir, birbirine zıt duygu ile düşüncenin karşılaşmasından ortaya çıkar. Bu bakımdan
şiir sanatına duygu-düşünce diyalektiğindeki denge yön verir. Birçok şairin kalem ürününde olduğu gibi Bahtiyar Vahapzade’nin şiir sanatında da
duygu düşünce diyalektiğinin kurulmaya çalışıldığı görülür. Bazı şiirlerinde bunu başaran şair, bir kısım metinlerde duygu-düşünce diyalektiğini
ve buna bağlı olarak sentezini gereğince sağlayamamış, düşünce planında kalmış görünür. Bu tür metinler şiir sanatı bakımından zayıf kalır.

Anahtar Kelimeler

Şiir, duygu, düşünce, diyalektik, Bahtiyar Vahapzade

The Dialectic of Emotion and Idea in Poems and Bakhtiyar Vahapzadeh’s Poetry

Öz

Emotions alone are not enough to make the poem to emerge. Likewise,
ideas alone are not sufficient for the art of poetry. A poem based only
on emotions remains superficial; the non-emotional but pure idealistic
texts are far from having the effects of poetry. In fact a poem emerges out
of the meeting of contrasting emotions and ideas. Therefore the balance
in the dialectic of emotions and ideas conducts the art of poetry. As with
the products of many poets the dialectic of emotions and ideas were
established in Bakhtiyar Vahapzade’s art of poetry. The poet achieves
this dialectic in some of his poems, but in some others the dialectic and
the synthesis that depends on it could not be achieved, and the poet
seems to stay in the ideal level. Such texts looks weak in terms of the art
of poetry.

Anahtar Kelimeler

Poetry, emotions, ideas, dialectic, Bakhtiyar Vahapzadeh

Kaynakça

• Ahmet Hâşim (1987), “Şiir Hakkında Bazı Mülâhazalar”, Bütün Şiirleri, (Haz. İnci Enginün-Zeynep Kerman), İstanbul: Dergâh Yay.
• [Beyatlı], Yahya Kemal (1971), Edebiyata Dâir, İstanbul: Yahya Kemal Enstitüsü ve İstanbul Fetih Cemiyeti Yay.
• Cevizci, Ahmet (2005), Paradigma Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yay.
• [Kısakürek], Necip Fazıl (1993), “Poetika”, Çile, İstanbul: Büyük Doğu Yay. Lévi-Strauss, Claude (2000), Yaban Düşünce, (Çev. Tahsin Yücel), İstanbul: Yapı Kredi Yay.
• Nebiyev, Bekir-Nerimanoğlu, Kamil-Salmanov, Şamil (2007), “Bahtiyar Vahabzade”, Türk Dünyası Edebiyat Tarihi, C. 9, Ankara: AKM Yay., s. 273-278.
• Okçu, Naci (1993), Şeyh Galib Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri, Şiirlerinin Umûmî Tahlîli ve Divânının Tenkitli Metni, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
• Tunalı, İsmail (1984), Sanat Ontolojisi, İstanbul: İÜ Edebiyat Fakültesi Yay.
• Wellek, R. - Warren, A. (1994), Edebiyat Teorisi, (Çev. Ö. Faruk Huyugüzel), İzmir: Akademi Kitabevi.
• Vahapzade, Bahtiyar (1993), Sonbahar Düşünceleri –Şiirler–, İstanbul: Kültür Bakanlığı Yay.
• Yavuz, Hilmi (2008), Edebiyat ve Sanat Üzerine Yazılar, İstanbul: Yapı Kredi Yay.