Kırgızistan’ın Özkent Şehrinde Serahsî’ye Atfedilen Mezar

Yıl 2009, Sayı: 54, 107 - 110, 01.08.2009

Nusret Çam

Öz

Kırgızistan’ın Özkent şehri tarihî eserleriyle ünlüdür. Bu kentte
Karahanlılar zamanında Şemsü’l Eimme olarak şöhret bulan meşhur
fıkıh alimi Ebu Bekr Muhammed ibn-i Ebi Sehl es-Serahsî yaşamıştır
ve muhtemelen 1096’da vefat etmiştir. Şehirde Serahsî’ye atfedilen bir
mezar bulunmaktadır. Serahsî’nin mezar taşının Sovyetler zamanında
Ruslar tarafından Petersburg’a götürülmüş olduğu da söylenmektedir.
Ancak, söz konusu mezarda yeni yapılmış veya yeni tamir görmüş
tuğladan bir niş içerisinde iki yazılı siyah taştan biri bu Türk alimine
atfedilmektedir. Bununla birlikte, halkın büyük bir kısmı, kendi kaderine
terk edilmiş vaziyette duran bu mezar taşının Serahsî’ye ait olduğunu
düşünmeye devam etmektedir. Bu çalışma, Serahsî hakkındaki
gerçeğin ortaya çıkmasına ışık tutmak amacıyla bu kitabenin tevsirini
ve muhtevasını anlatmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ebu Bekr Muhammed es-Serahsî, Serahsî’nin mezarı, Muhammed bin Ali’nin mezar taşı, Karahanlı devri mezar taşı

The Tomb Attributed Serahsi in Ozkent, Kirghizistan

Öz

Özkent is known with its historical monuments in Kirghizistan. The famous scholar Ebu Bekr Muhammed ibn-i Ahmed ibn-i Ebi Sehl esSerahsi, known as Semsu’l-Eimme, lived in this city during the Karahanid period, and died there in 1096. The city has a tomb, attributed to
the scholar Serahsi. It is also told that the Russians moved the tombstone of Serahsi to St. Petersburg during the Soviet time. But, in the
tomb, there remained two inscripted black tombstones in a relatively
new or a newly repaired brick niche, and one of the tombstones is attributed to have belonged to this Turkish scholar, Serahsi. Most of the
people also continue to believe that this tombstone is belonged to the
Serahsi’s tomb. This study analyzes the depiction and content of the
inscription of the tombstone in order to contribute to the understanding of the truth about the said tombstone

Anahtar Kelimeler

Abu Baqr Muhammad al-Serahsi, the tomb of Serahsi, tombstone of Muhammad bin Ali, tombstones of the Karahanid period

Kaynakça

• Altun, A. “Karahanlılar (Mimarî)”, TDVİA , cilt 24, İstanbul 2001, s. 412-414.
• Çam, N., Güney Kazakistan Müzelerinde Bulunan Türk ve İslâm Eserleri, (yayınlanmamış TÜBİTAK Projesi), Ankara 2007.
• Hamidullah, M., “Serahsi”, İA, cilt 10, İstanbul 1967, s. 502-507.
• Kavakçı, Y. Z., XI ve XII. Asırlarda Karahanlılar Devrinde Mavara al-Nahr İslâm Hukukçuları, Ankara 1976, s. 56-58.
• Özaydın, A., “Karahanlılar”, TDVİA, cilt 24, İstanbul 2001, s. 404-412.
• Özel, A., Hanefi Fıkıh Âlimleri, Ankara 1990, s. 42-43.
• Taştan, O., The Jurisprudence uf Sarakhsi With Particular Reference to War and Peace: A Comparative Study in Islamic Law, University of Exeter, 1993, p. 21.