Gölgeden Gerçeğe Osmanlı’dan Bugüne Aydın Kadınlarımız

Yıl 2009, Sayı: 54, 137 - 148, 01.08.2009

Gülseli Naymansoy

Öz

Bu makalenin konusu, Osmanlı İmparatorluğu‘ndan günümüze Türk
kadınının bilim ve sanat alanına yaptığı katkılardır. Söz konusu katkıları somut olarak ortaya koymak amacıyla, farklı alanlardan 13 örnek
seçilmiştir. Örnek olarak seçilen kadınların, kadın haklarını savunma
konusundaki çabalarıyla birlikte, bilim ya da sanata yaptıkları katkıları
ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bunun yanında, bilim insanı, sanatçı ve
insan olarak birbirlerine benzer yönleri ve farklılıkları vurgulanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Kadın, entelektüel, bilim, katkı, kadın hakları

From Shadow to Reality: Women Intellectuals from the Ottoman Empire to Present

Öz

This article is about the contribution of Turkish women to Turkish scientific and artistic life from the Ottoman Empire to present. For this
purpose, thirteen women were selected as examples from different fields. Their effort on defending women rights and science or art was tried to be pointed out. Besides this, their similarities and differences
were stressed as scientists, artists and human beings. 

Anahtar Kelimeler

Women, intellectual, science, contribution, women rights

Kaynakça

• Ahmet Mithat Efendi (1998), Fatma Aliye Hanım yahut Bir Muharrire-i Osmaniyenin Neşeti, Çevriyazı: Lynda Goodsell Blake, İstanbul, İsisYayımcılık.
• Çakır, Serpil (Ağustos 2003), “Osmanlı’nın Feminist Kadınları”, Petrol-İş Kadın Dergisi, S. 4, s. 25-27.
• Demir, Abdullah (2002), Fatma Aliye Hanım ve Terâcim-i Ahvâl-i Felasifesi, (Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü), İstanbul.
• Demirdirek, Aynur (1993), Osmanlı Kadınlarının Hayat Hakkı Arayışının Bir Hikâyesi, İstanbul, İmge Kitapevi.
• Doğramacı, Emel (1997), Türkiye’de Kadının Dünü ve Bugünü, Ankara, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Durakbaşa, Ayşe (2002), Halide Edip Türk Modernleşmesi ve Feminizm, İstanbul, İletişim Yayınları.
• Ergun (Turgut), Perihan (1997), Cumhuriyet Aydınlanmasında Öncü Kadınlarımız, İstanbul, Tekin Yayınevi.
• Fatma Aliye Hanım (2006), Terâcim-i Ahvâl-i Felasife, Konya.
• Fatma Aliye Hanım (2002), Hayattan Sahneler (Levâyih-i Hayât), Çevriyazı: Tülay Gençtürk Demircioğlu, İstanbul, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Gümüşoğlu, Firdevs (2001), Cumhuriyet’te İz Bırakanlar, İstanbul, Kaynak Yayınları.
• Hayber, Abdülkadir (1993), Halide Edip, Yakup Kadri ve Reşat Nuri’nin Romanlarında Nesil Çatışmaları, İstanbul, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• İlkler (2004), Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı Ajandası, Vakıf Yayını no: 21.
• Karaca, Emin (2003), Kaybolan Babıâli’nin Ardından, İstanbul, Kekeme Yayıncılık.
• Karaalioğlu, Seyit Kemal (1982), Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul, İnkılâp Yayınevi.
• Kırkpınar, Leyla (2001), Türkiye’de Toplumsal Değişme ve Kadın, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Kurnaz, Şefika (1982), Cumhuriyet Öncesinde Türk Kadını, İstanbul, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Milliyet (1982), Almanak Türkiye, İstanbul. Oralalp, Füsun, “Paris Pişmiş”, Bilim ve Teknik, Eylül 1995, S.334, s.38-47.
• Sarımermer (Annaç), Zeynep (2001), Fatma Aliye Hanım’ın Hayatı, Eserleri ve Eğitim Anlayışı (Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü), İstanbul.
• Şarman, Kansu (2005), Türk Promethe’ler, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Toros, Taha (2000), O Güzel İnsanlar, İstanbul, Aksoy Yayıncılık.
• Unat, Yavuz (2008), “Atatürk’ün Kızlarından Türkiye Cumhuriyeti’nin İlk Kadın Astronomu, İlk Kadın Dekanı ve İlk Kadın Senatörü: Nüzhet Toydemir Gökdoğan”, Türkiye’de Bilim ve Kadın, Anadolu Üniversitesi Yayınları, s.67-88.
• Zihnioğlu, Yaprak (Haziran 1999),“Fatma Aliye ve Emine Semiye”, Tarih ve Toplum, S. 186, s.336-343.
• Mihri Müşfik, http://ansiklopedi.bibilgi.com/Mihri-M%C3%BC%C5%9Ffik1501adresinden 30.03.2007 tarihinde erişildi.
• Mihri Müşfik, http://www.biyografi.net/kisiayrinti.asp?kisiid=1501adresinden 30.03.2009 tarihinde erişildi.
• Sabiha Sertel, http://www.ata.boun.edu.tr/chronology/kim_kimdir/sabiha_sertel.htm adresinden 01.03.2007 tarihinde erişildi.
• Selma Rıza Feraceli, http://biyografi.sitesi.web.tr/selma-riza-feraceli.html adresinden 01.03.2007 tarihinde erişildi.