Mustafa Necati Sepetçioğlu’nun Yaratılış ve Türeyiş Destanı’nda Yeniden Yazma ve Edebî Dönüştürüm (Metinlerarası İlişkiler)

Yıl 2007, Cilt: 17 Sayı: 49, 267 - 288, 02.12.2007

Şahin Köktürk

Öz

Mustafa Necati Sepetçioğlu, Türk tarihini bütüncü bir yaklaşımla destan ve tarihî roman türleri ile okuyucuya ulaştıran bir yazar ve fikir
adamımızdır. Tarihin kayıt altına aldığı Türk tarihini romanlar hâlinde,
öncesini de destanlar şeklinde kaleme almıştır. Farklı dönemleri işaret
eden Yaradılış, Türeyiş, Göç, Bozkurt, Oğuz Kağan, Şu ve Ergenekon adlı yedi
ayrı Türk destanını ana metin olarak kullanıp bunları yeniden yazma ve
edebî dönüştürüm yöntemiyle, kronolojiyi dikkate almaksızın Yaratılış ve
Türeyiş adı altında yeni bir eser hâline getirmiştir.

Bir edebî metindeki estetik değer, parodik ve varoluşsal kavramlarıyla ifade edilebilir. Ana metni hiç değiştirmeden günümüzde yeniden
yazmak, ortaya konulan eseri parodik düzeyde bırakır. Ana metinden
hareketle yeni metne içinde yaşadığı çağın bakış açısıyla bir takım değer ve anlamlar yüklenmesi hâli de eseri varoluşsal seviyeye yükseltir.
Dolayısıyla varoluşsal seviyesi yüksek olan eserin, parodik seviyeyi de
ihtiva ettiği için estetik ve sanatsal değeri de yüksek demektir. Bu bildiride Yaratılış ve Türeyiş adlı eserdeki metinlerarası ilişkiler; alıntı, gönderme
(atıf), telmih (anıştırma), yansılama (parodi), öykünme (taklit, pastiş),
kolaj, montaj, klişe gibi yöntemlerle incelenecektir. 

Anahtar Kelimeler

Türk edebiyatı, Mustafa Necati Sepetçioğlu, Yaratılış ve Türeyiş, yeniden yazma, metinlerarasılık, alıntı, telmih, gönderme

Epic Re-Writing and Literary Transformation (Intertextual Relations) in M. N. Sepetçioğlu’s Epopee, Yaratılış ve Türeyiş

Öz

Mustafa Necati Sepetcioglu was a writer and an intellectual who wrote
historical novels and epics reached widely to the readers. He wrote
about Turkish history from a perspective of history writing as a whole.
He divided his writings into two sections: First, novels that focus on written Turkish history; second, epics that deal with the early period of
Turkish history. He wrote Yaratılış ve Türeyiş on the basis of re-writing
and literary transformation method. This book uses seven Turkish
epics, namely, Yaradılış, Türeyiş, Göç, Bozkurt, Oğuz Kağan, Şu and Ergenekon, as a main text, without taking into account of chronology.

The aesthetic value of any literary text can be evaluated according
to parodic and ontological concepts. To re-write a main text without
making any change leaves the new text at parodical level. Adding contemporary values into the new text increases it to ontological level. The
new text at the ontological level also contains parodical level, so its
aesthetic and artistic value will be high. 

This study examines Yaratılış ve Türeyiş in terms of intertextuality methods which are quotation, reference, allusion, pastish, collage, mounting, cliche.

Anahtar Kelimeler

Turkish literature, Mustafa Necati Sepetcioglu, Yaratılış ve Türeyiş, re-writing, intertextuality, quotation, reference, allusion

Kaynakça

• Aktaş, Şerif (1996), “Millî Romantik Duyuş Tarzı ve Türk Edebiyatı”, Türkiye Günlüğü, S. 38, s. 170-176.
• Aktulum, Kubilay (1999), Metinlerarası İlişkiler, Ankara: Öteki Yayınevi.
• Aktulum, Kubilay (2007), “Metinlerarasılık/Göstergelerarasılık”, Frankofoni, S. 19. s. 355-378.
• Aytaç, Gürsel (2001), Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi, Ankara: Kültür Bakanlığı.
• Aytaç, Gürsel (2003), Genel Edebiyat Bilimi, İstanbul: Say Yayınları.
• Çetin, Nurullah (2004), Roman Çözümleme Yöntemi, Ankara.
• Ergin, Muharrem (1978), Orhun Abideleri, 6. bs., İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Ergin, Muharrem (1989), Dede Korkut Kitabı, I, 2. bs., Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Gökalp-Alpaslan, Gonca (2007), Metinlerarası İlişkiler ve Gılgamış Destanının Çağdaş Yorumları, İstanbul: Multilingual Yayınları.
• Köprülü, Fuad (1980), Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul: Ötüken.
• Kundera, Milan (1987), Roman Sanatı, (çev.: İsmail Yerguz), İstanbul: Afa Yayınları.
• Kur’an-ı Kerim ve Açıklamalı Meali, Türkiye Diyanet Vakfı, Ankara, 1993.
• Orr, Mary (2003), Intertextuality: Debates and Context, Cambridge & Oxford: Blackwell.
• Sağlık, Şaban (2000), “Parodiden Varoluş’a Öykünün Evrensel Dili (Yapısı)”, Hece,(Türk Öykücülüğü Özel Sayısı), 2. bs., Ankara, s. 138-151.
• Sazyek, Hasan (2002) “Türk Romanında Postmodernist Yöntemler ve Yönelimler”, Hece, (Türk Romanı Özel Sayısı), 65-66-67, Mayıs Haziran Temmuz, s. 493-509.
• Sepetçioğlu, Mustafa N. (1965): Yaratılış ve Türeyiş Türk Destanı, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü.
• Sepetçioğlu, Mustafa N. (1981), Yaratılış ve Türeyiş Türk Destanı, İstanbul: İrfan Yayınevi.
• Sepetçioğlu, Mustafa N. (1995), Karşılaştırmalı Türk Destanları, İstanbul: İrfan Yayınevi.
• Eco, Umberto (1992), Açık Yapıt (çev.: Yakup Şahan), İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Timurtaş, Faruk Kadri (1990), Mevlid, Ankara: M.E.B. Yayınları.
• Yardım, Mehmet Nuri (2000), Romancılar Konuşuyor, İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Yetik, Hayri K. (2005), Edebiyatta Çalıntı, İstanbul: İnkılap Kitabevi.