Mevlana Celaleddin Rumî ve Türk Kültürel Yaşamında Mevlevi

Yıl 2008, Sayı: 50, 161 - 168, 01.04.2008

Osman Horata

Öz

13. asır Anadolu coğrafyasının yetiştirdiği mutasavvıflardan olan Mevlâna, Türk sufîliğinin temellerini atan büyük düşünürlerden biridir. Onun
düşünceleri etrafında oluşan ve imparatorluk coğrafyasının genişlediği
her yere ulaşma imkânı bulan Mevlevîlik, Osmanlı kültür hayatına yön
veren temel dinamiklerden biridir. Mevlevîlik, Anadolu’dan Avrupa ve
Amerika’ya kadar hâlâ canlı bir şekilde yaşatılmakta, Mevlâna’ın evrensel mesajları insanları aydınlatmaya devam etmektedir. Mevlevîliği,
diğer mistik kuruluşlar içinde farklı bir konuma yükselten temel
sebep; Mevlana’nın, farklı kültürler ve düşüncelerin çarpıştığı 13.asır
Anadolu’sunda, farklı anlayışları yepyeni bir sistemde birleştirerek
herkesi kucaklayan bir senteze ulaşmasında yatmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Mevlana, Mevlevîlik, tarikatler, tasavvuf, Türk kültürü

Mevlana Celaleddin Rumî and Mawlawism in Turkish Cultural Life

Öz

Mevlana, one of the 13th century Anatolian sufis, is among the major
scholars who laid the foundations of Turkish sophism. Based on
Mevlana’s ideas, Mawlawism reached every area within the borders of
the Ottoman empire end became one of the fundamental dynamics
setting the course of Ottoman cultural life. Mawlawism is still being
kept alive in many parts of the world, from Anatolia to Europe and
America; and the Mevlana’s universal messages are enlightening
people even today. The reason why Mawlawism has unique position
among other mystic institutions is that Mevlana was able to reach a
synthesis which embraced every sort of person by bringing together
different understandings in an entirely new system where different
cultures and thoughts were in conflict in 13 th century Anatolia.

Anahtar Kelimeler

Mevlana Celaleddin Rumî / Mawlana / Rumî, Mawlawism, dervish orders, sophism, Turkish culture

Kaynakça

• Akay, Hasan (1995), İslami Terimler Sözlüğü, 2. basım, İstanbul.
• Eflâkî Şemseddîn Ahmed (1959), Menâkibu'l-Ârifîn, nşr. Tahsin Yazıcı, Ankara.
• Gazzâlî Muhammed (1939), İhya u ‘Ulûmi'd-Dîn, C.I-X, Kahire.
• Gazzâlî Muhammed (1964), Mîzanu'l-Amel, nşr. Suleymân ed-Dunyâ, Kâhire,.
• İdrûs Abdulkadîr, Ta'rîful-İhyâ bi-fedâili'l-İhyâ (İhyâ'nin I. Cildine ekli olarak, s. 12)
• Mevlâna Celâleddin-i Rûmî (1372 h.ş.), Kulliyyât-i Şems-i Tebrîzî, nşr. Bedîuzzamân Furûzânfer, Tahran.
• Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî (1940), Mesnevi, /-V/, Nşr. R.A. Nicholson, Leiden.
• Pala, İskender (1995), Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, Ankara.