Analysis of the Hadith Manuscripts in the Turkish National Library within the Framework of the Ottoman Hadith Literature

Yıl 2007, Cilt: 15 Sayı: 45-46-47, 109 - 127, 02.02.2007

Salih Özer

Öz

In this article we have firstly examined the hadith studies of the Ottoman era as a whole, and we observed that the hadith performances of
the muhaddiths of that period to focus generally on the hadith sharhs
and forty hadith literature. Then the manuscripts of the National Library of Turkey were examined in this context and we found out that
most manuscripts are reflecting the Standard Ottoman hadith literature. Generally Bukhari’s Sahih, Baghavi’s Masabih, Saghani’s Masharik, Nawawi’s Forty Hadith and other hadith books are predominantly
studied in the curriculum of madrasah and Daru’l-hadith; so the hadiths works of the National Library of Turkey seem to be parallelled to
that of the Ottoman era in general. And this conclusion gives valuable clues for researches for getting to know the hadith activities of the
Ottoman era; for example the most of the hadith Works of this period
seem to consist of the sharhs on the canonical collection and also on
Forty Hadith genre.

Anahtar Kelimeler

Manuscripts, Ottoman, hadith, dâru’l-hadith, madrasahs

Milli Kütüphane Hadis Elyazmalarının Osmanlı Hadis Edebiyatı Çerçevesinde Analizi

Öz

Bu yazıda öncelikle genel olarak Osmanlı dönemi hadis faaliyetlerinde
muhaddislerin ortaya koydukları eserler incelenmeye çalışılmış ve bu
inceleme sonucunda hadis eserlerinin genel olarak hadis şerhleri ve
Kırk Hadis türü eserler üzerinde yoğunlaştığı görülmüştür. Daha sonra
bu çerçevede Milli Kütüphane’nin hadis elyazmaları ele alınmış ve bu
elyazmaların Osmanlı dönemi hadis eserleriyle paralellik arz ettiği görülmüştür; yani Buharî’nin Sahîh’i, Bağavî’nin Mesâbih’i, Sağânî’nin
Meşârik’inin ve Nevevî’nin Kırk Hadis’inin ağırlığı görülmüştür. Bilindiği gibi bunlar ve benzeri diğer kitaplar, Osmanlı medreseleri ve
Daru’l-Hadislerinin hadis müfredatında okutulan kitaplardır. Dolayısıyla genel olarak Osmanlı dönemi hadis müfredatı ürünleri ile Milli
Kütüphane’deki hadis elyazmaları arasında bir örtüşme görülmektedir.
Bu da Osmanlı dönemi hadisçiliğinin anlaşılması noktasında, eserlerden hareketle değerli ipuçları sağlamaktadır ki, bu dönemdeki eserlerin
ağırlıklı olarak büyük eser şerhleri ve Kırk Hadis şerhlerinden oluştuğu
bulgusu öncelikle dile getirilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Elyazmaları, Osmanlı, hadis, dâru’l-hadis, medreseler

Kaynakça

• -