Xıx. Yüzyılın İlk Yarısında Isparta Şehrinde Sosyo-Ekonomik Yapı Ve Gayrimüslimler

Yıl 2007, Cilt: 15 Sayı: 45-46-47, 155 - 182, 02.02.2007

Kadir Temurçin Hasan Babacan

Öz

Gelişmiş ülkelere oranla Türkiye’de, arşiv kaynaklarının zenginliğine
karşın tarihi coğrafya araştırmaları istenilen düzeyde gelişememiştir.
Arşiv kaynaklarının değerlendirilmesindeki zorluklar ile belgelerdeki
içeriklerin tam olarak tespit edilememesi ve bu alanda interdisipliner çalışmaların yapılamaması bunda önemli bir paya sahiptir. Bu bağlamda,
XIX. yüzyılın ilk yarısında Osmanlı İmparatorluğu’ndaki yerleşmelerin
(şehir, kasaba, köy, mahalle, çiftlik...) sosyo-ekonomik yapısı hakkında
bilgi veren önemli kaynaklardan biri de Temettuât Defterleridir. Bu
defterlerde yerleşim birimlerinde yaşayan Müslüman ve gayrimüslimlerin emlâkları, arazileri, hayvanları, gayrimenkulleri, meslekleri ve etnik
yapıları, demografik özellikleri ile ilgili çok geniş bilgiler bulunmaktadır.
Çalışmamızda, Akdeniz Bölgesinin Göller Yöresinde yer alan Isparta şehrinin, Tanzimat dönemi ve sonrasında sosyo-ekonomik durumu
hakkında bilgi verilmektedir. Isparta şehri mahallelerini ele alan iki temettuât defteri okunmak suretiyle elde edilen veriler değerlendirilmiş
ve veriler tablo, grafik ve haritalar üzerine aktarılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Tarihi coğrafya, Isparta, Tanzimat, Temettuât Defterleri, Gayrimüslim

The Socio-Economic Structure and the non-Muslims in Isparta in the First Half of the Nineteenth Century

Öz

Compared to the developed countries, the studies and surveys in historical geography have not been unfortunately carried out at a satisfactory level though Turkey has rich archival sources. One of the reasons
of this is that the archival sources pose some difficulties for researchers
to carry out surveys and that the contents of the archives have not
been identified by the researchers. The other reason is that interdiciplinary study has not been on this subject yet. One of the most important
sources giving information on social-economic structures of Ottoman
cities, towns, villages, district and farmhouses in the first half of nineteenth century is Temettuât Defters. These Defters provide detailed in formation for the Muslim and Non-Muslim residents’ properties, lands,
livestocks, professions, ethnicities, demographic characteristics. In this
study, we have tried to give information about the social-economic
situation during and after the Tanzimat Period, of Isparta located at
the Göller District in the Mediterranean Region. Two Temettuât Defters about Isparta district were analysed and studied and the obtained
results have been demonstrated in tables, graphics and maps.

Anahtar Kelimeler

Historical geography, Isparta, Tanzimat, Temettuât Defters, non-Muslim

Kaynakça

• -