Merâgî’nin Son Müzik Eseri: Zevâid-i Fevâid-i Aşere

Yıl 2019, Sayı: 76, 251 - 254, 28.06.2019

Alev Kâhya Birgül

https://doi.org/10.32704/erdem.577452

Öz

Abdülkadir Merâgi (1353-1435) Türk müziği tarihinin
olduğu kadar Orta Doğu ülkelerinin en önemli müzik teorisyenlerinden biridir.
Sistemci Ekolün son temsilcisidir. Eser yazmaya başladığı 1405 yılından 1435
yılları arasında yazdığı eserler içinde en sonuncusu olan bu kitap Merâgi'nin
görüşlerinde geldiği son noktayı göstermesi açısından çok önemlidir. İlk
eserlerinden sonrakilere fikirlerini değiştirdiği, özellikle dizi ve usullerdeki
değişikliklerden anlaşılmaktadır. Merâgi'yi doğru değerlendirmek için bu eserin
çevirisine ihtiyaç vardır. Çalışması diğer eserlerinde olduğu gibi bâb ve fasıl’lardan
değil, "fayda" dediği on bölümden oluşmaktadır. Her fayda bir konu
içerir. Bazı faydalar iki fasıldır. Fayda başlıklarında görülen konular güzel
ses hakkında hadislerle başlar, daha sonrasında güzel ses, müzik tanımları,
pestlik ve tizlik oluşumu, on iki devir/makam, altı avaze, yirmi dört şube
tanımları ve dizileri, dörtlüler ve beşliler çeşitleri, usuller, kendi icat
ettiği usuller, icracı öncüler, çalgı çeşitleri, çalgılar, tasnif türleri,
müzikte ustalaşmak için önerdiği terci metoduyla alıştırmalar, yerel-düzen ve
yaygın düzenler, şedler düzeni, on iki devrin dörtlü ve beşli şedleri, 1001 şed
düzeninden oluşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Müzik, Abdülkadir Meragi

Kaynakça

• Uslu, Recep (2019). Merâgî’nin Son Müzik Eseri: Zevâid-i Fevâid-i Aşere, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.