Catalogue of Cavalry Riding Equipment Prepared for Turkish Army in 1927-1928

Yıl 2019, Sayı: 77, 307 - 320, 24.12.2019

Savaş Volkan Genç , Haluk Perk

https://doi.org/10.32704/erdem.656957

Öz

54 pages long catalogue of military riding and saddle equipments, which is currently in the Archive of Haluk Perk Museum, was prepared by Ahmet Cevdet Istanbul Factory of Saddlery on May 20, 1928. Since it is the time of alphabet reform, catalogue was printed both in Ottoman and Latin based Turkish Alphabet.

The catalogue which was prepared for the requirements of Army, designed to meet the needs of cavalry troops which are used in military operations in the first years of the Republic. Designs, made by Sipahi Zade Ahmet Cevdet, consists of cavalry riding equipment, machine gun saddler equipment, transportation horse collar made for Ministry of Defense (Müdafaa-i Milliye Vekâleti) in the years of 1927 and 1928. Furthermore, three-piece models of the products are also located in the collection. Apart from these original drawings, drawings of stable gear designed by a German firm and used by Republic of Turkey at the time, French civil stable gear, Russian car collar and British hangers are included. Ahmet Cevdet says that Ruschuk saddle set without backstrap was very famous, that Bulgaria- Ruschuk was famous for saddlery and that he was also form Ruschuk. He states that Bulgarian government opened a saddlery school in Shumen, that the profession was about to die in Turkey. He says that the German riding equipment cannot be produced in every factory even in Germany, that it is a model requiring mastery, and that they manufacture this model scientifically. He states that they embroider their logos on all their products because of the confidence in their production. It is written on the logo which is in the form of a round seal “Ahmet Cevdet Saddlery Factory” in Arabic letters.

After the proclamation of the republic, even though Lausanne Peace Treaty was signed, Turkey frequently encountered internal uprisings. In this period where main road and railroad transportation is very limited, cavalry troops have maintained their importance. In this respect, saddler products and raw material required for those, also horses which are keystones of cavalry troops had great importance to the country. 

This study lays emphasis on catalogue prepared by Ahmet Cevdet Istanbul Factory of Saddlery and what significance manufacturing of these products had to Turkey.

Anahtar Kelimeler

Cavalry riding equipment, Haluk Perk Museum, saddlery

Türk Ordusu İçin 1927-1928 Yıllarında Hazırlanan Bir Süvari Biniş Takımı Kataloğu

Öz

Haluk Perk Müzesi Arşivinde yer alan ve Ahmet Cevdet İstanbul Saraçlık Fabrikası tarafından 20 Mayıs 1928 tarihinde hazırlanan askerî biniş ve koşum takımları kataloğu 54 sayfadan oluşmaktadır. Harf devriminin yapıldığı senede hazırlandığı için eser hem Osmanlıca hem de Latin kökenli Türk alfabesi ile hazırlanmıştır.

Cumhuriyetin ilk yıllarında Ordu gereksinimleri için hazırlanan katalog dönemin askeri operasyonlarında kullanılan süvari birliklerinin ihtiyaçlarına yöneliktir. Sipahi Zade Ahmet Cevdet imzası taşıyan çizimler, Müdafaa-i Milliye Vekâleti için 1927 ve 1928 senelerinde yapılan süvari biniş takımı, makinalı tüfek saraciye takımı, nakliye hamutu gibi örneklerden oluşmaktadır. Bunların yanı sıra ürünlerin üç parça maketi de koleksiyonda yer almaktadır. Bu orijinal çizimlerin yanı sıra o dönemde Türkiye Cumhuriyeti Ordusunun kullandığı ve Alman firmasınca hazırlanan eyer takımı, Fransız sivil eyer takımı, Rus araba hamutu, İngiliz askıları, çizimleri de yer almaktadır. Ahmet Cevdet, Rusçuk kuskunsuz eyer takımının çok ünlü olduğunu, Bulgaristan – Rusçuk’un en ünlü zanaatının saraçlık olduğunu ve kendisinin de Rusçuklu olduğunu söyler. Dönemin Bulgar Hükümeti’nin Şeminde kentinde bir saraçlık okulu açtığını, Türkiye’de ise mesleğin ölmeye yüz tuttuğunu belirtir. Alman eyer takımının Almanya da bile her imalathanede üretilemediğini, ustalık isteyen bir model olduğunu ve kendilerinin bu modeli bilimsel olarak uygun imal ettiklerini söyler. Üretimleri konusunda kendilerine olan güveni tüm ürünlerinin üzerine logolarını işledikleri söyleyerek belirtir. Yuvarlak mühür gibi olan logoda Arap harfleriyle “Ahmet Cevdet Saraçlık Fabrikası” yazmaktadır.

Cumhuriyetin ilanından sonra Lozan Barış Antlaşmasının imzalanmasına rağmen Türkiye sık sık iç isyanlarla karşı karşıya kalmıştır. Bu dönemde karayolu ve demiryolu ulaşımının çok kısıtlı olması süvari birliklerinin önemini sürdürmesini sağlamıştır. Bu bakımdan ilgili saraciye ürünleri, bu ürünlerin hammadde üretimi yine süvari birliklerinin en büyük demir başı olan atlar ülke için çok büyük önem arz etmektedir. Çalışmada Sipahi Zade Ahmet Cevdet İstanbul Saraçlık Fabrikası’nın kataloğu ve bu ürünlerin ilgili dönemde üretiminin ülke için neler ifade ettiği üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Süvari biniş takımı, Haluk Perk Müzesi, saraçlık

Kaynakça

• Belek, Kayrat (2015). “Eski Türklerde At ve At Kültürü (Dünden Bugüne Kırgız Kültürel Hayat Örneği”), Gazi Türkiyat, Bahar 16, s. 111-128.
• Berkli, Yunus (2007). “At Sembolizminin Türk Defin Geleneğindeki İzleri”, EKEV Akademi Dergisi, 30, s. 65-74.
• Esin, Osman (2017). “Orta Asya Ön Asya ve Anadolu Ekseninde Eski Türklerin Hayatında Önemli Bir Figür: At”, Ulakbilge 5, 14, s. 1315-1334.
• Genç, Savaş Volkan (2018). “İnsan ile At: Bir Yoldaşlığı Veteriner Hekimliği Tarihi Açısından Değerlendirme”, II. Uluslararası ve XVI. Ulusal Veteriner Cerrahi Kongre Kitabı, Medipress, Malatya: 110-111.
• Gömeç, Saadettin Yağmur (2016). “Türk Kültüründe At”, Uluslararası Geçmişten Günümüze Bozkır Sempozyumu, 7 Mayıs Konya, https://www. altayli.net/turk-kulturunde-at.html (Erişim Tarihi: 15/06/2019).
• http://www.equineheritageinstitute.org/shaping-civilizations-the-role-of-the-horse-in-human-societies/ (Erişim Tarihi: 06/04/2018). Yılmaz, Orhan (2012). “Türkiye Yerli At Irkları ve Bir Koruma Çalışması”, YYÜ Tar. Bil. Dergisi, 22(2), s. 117-133.