In the first half of the 6th century BC Cyrus II came to the throne of the
Persian (Achaemenid) Empire. A number of innovations were made
and the Persians (Achaemenids) gained a rising momentum under
his rule between the years 559-530/29 BC. The Persians ruled over a
wide geography as far as India in the east, the Aegean in the west and
Egypt in the south. They ruled this geography with an administrative
system called Satrapy. Persians used the existing roads to be aware
of the developments in this geography and to reach this geography
at the same time. Although these roads served for military purposes
at first, they started to be used in many areas such as administrative,
economic and communication. The road known as the Royal Road in
the literature was also used for this purpose.
These roads, which were built and used by the states/empires residing
in Anatolia (Türkiye) before the Persians, continued to be used after
some improvements in the Persian period Anatolia. In particular, with
the accession of the Persian King Darius I to the throne, revisions were
made in the administrative system and taxation. In addition, military
expeditions to expand the empire also increased the use of these roads
and thus the roads were improved.
The Royal Road is described in the Historia (V.52-54) of the ancient
text writer Herodotus. According to this narrative; The Royal Road
has gone beyond our borders by passing many parts of our country.
The road ends in Sousa, within the borders of the Khuzestan province
of present-day Iran. It is seen that topographic factors were effective
in the shaping of the road starting from Ephesos (Selçuk). In addition,
the existence of many different views on the route of the road after
Sardis (Sart), caused the formation of controversial routes regarding
the progress of the Royal Road in the Lydia and Phrygia Regions.
In this study, The part of the Royal Road within the borders of Anatolia,
which is used in many areas such as administrative, economic,
military and communication, has been discussed in the light of
cuneiform documents, archaeological data and ancient text records.
The different routes that this road passed through were investigated
and it was determined that two different routes were used in the north
and south of Anatolia. Because of this, the places worth being added
to the list of important centers and settlements where the Royal Road
passed were reached through this study. The fact that the settlements
of Daskyleion (Hisartepe), which was of geostrategic importance for
the Achaemenids, and Oluz Höyük (Kritalla?), which was important
because it was located at the crossroads of the roads, should be
included to the Royal Road was stated with reasons. In addition, the
role of the Royal Road in the cultural interaction between the east and
west of the Empire was determined and the importance of this road
was seen once again.
Anatolia Persian (Achaemenid) Empire Royal Road Darius I Herodotus
MÖ 6. yüzyılın ilk yarısında Pers (Akhaimenid) İmparatorluğu’nun
tahtına II. Kyros geçmiştir. II. Kyros (Büyük Kyros) (MÖ 559-530/29)
döneminde bir dizi yenilik gerçekleştirilmiş ve Persler (Akhaimenidler)
yükselen bir ivme kazanmıştır. Persler, doğuda Hindistan, batıda
Egenin mavilikleri ve güneyde Mısır’a kadar geniş bir coğrafyaya
hükmetmiştir. Bu coğrafyayı Satraplık adı verdikleri idari bir sistemle
yönetmişlerdir. Söz konusu bu coğrafyadaki gelişmelerden haberdar
olabilmek ve aynı zamanda bu coğrafyaya ulaşabilmek için var olan
yolları kullanılmışlardır. İlk başlarda bu yollar askeri amaçlara hizmet
etmiş olsa da, daha sonra idari, ekonomik ve haberleşme gibi birçok
alanda kullanılmaya başlanmıştır. Literatürde Kral Yolu olarak bilinen
yolda bu amaçla kullanılmıştır.
Perslerden önce Anadolu’da (Türkiye) ikamet eden devletler/
imparatorluklar tarafından inşa edilerek kullanılan bu yollar, Pers
dönemi Anadolu’sunda da bir takım iyileştirmelerden geçerek
kullanım görmeye devam etmiştir. Özellikle de Pers Kralı I. Darius’un
tahta çıkmasıyla, idari sistem ile vergilendirme de revizyonlar
gerçekleştirilmiştir. Bunun yanında daha geniş imparatorluk sınırları
için gerçekleştirilen askeri seferler de bu yolların kullanımını
arttırmıştır. Bu durum yollar da bakım çalışmalarını gerektirmiştir.
Kral Yolu, antik metin yazarı Herodotos’un Historiai adlı eserinde
(V. 52-54) anlatılmaktadır. Bu anlatıya göre; Kral Yolu ülkemizin
birçok bölgesinden ilerleyerek sınırlarımız dışına çıkmıştır. Yol,
günümüz İran’ın Huzistan eyaleti sınırları içerisinde kalan Sousa
şehrinde sonlanmaktadır. Ephesos’dan (Selçuk) başlayan yolun,
şekillenmesinde topoğrafik faktörlerin etkili olduğu görülmektedir.
Ayrıca yolun Sardeis’den (Sart) sonraki güzergâhı üzerine birçok farklı
görüşün bulunması, Lydia ve Phrygia Bölgeleri’nde Kral Yolu’nun
ilerleyişi ile ilgili tartışmalı rotaların oluşmasına neden olmuştur.
Bu çalışmada, idari, ekonomik, askeri ve haberleşme gibi birçok
alanda kullanılan Kral Yolu’nun, Anadolu sınırları içerisinde ilerleyen
bölümü çivi yazılı belgeler, arkeolojik veriler ve antik metin kayıtları
ışığında ele alınmıştır. Bu yolun geçmiş olduğu farklı güzergâhlara
yer verilmiş ve Anadolu’nun kuzey ve güneyinde iki farklı rotanın
kullanılmış olduğu saptanmıştır. Bu duruma bağlı olarak da Kral
Yolu’nun geçmiş olduğu önemli merkezlere ve güzergâha eklenmesi
gereken yerleşim yerlerine de bu çalışma vasıtasıyla ulaşılmıştır.
Akhaimenidler için jeostratejik manada önem arz eden Daskyleion
(Hisartepe) ve yolların kavşak noktasında bulunduğu için önemli olan
Oluz Höyük (Kritalla?) yerleşimlerinin Kral Yolu’na dâhil edilmesi
gerektiği nedenleriyle ifade edilmiştir. Ayrıca imparatorluğun doğu
ve batısı arasında yaşanan kültürel etkileşim de Kral Yolu’nun rolü
saptanmış ve bu yolun önemi bir kez daha görülmüştür.
Anadolu Pers (Akhaimenid) İmparatorluğu Kral Yolu I. Darius Herodotos
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Siyasi Tarihde Siyasal Coğrafya |
Bölüm | Erdem |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 27 Aralık 2023 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Sayı: 85 |
ERDEM Dergisi TR Dizin, MLA International Bibliography, EBSCOhost, SOBIAD, ASI (Advanced Science Index) İSAM, DAVET, AYK Dergi Dizini ve Academindex tarafından dizinlenmektedir.
ERDEM Journal is indexed by TR Dizin, MLA International Bibliography, EBSCOhost, SOBIAD, ASI (Advanced Science Index) ISAM, DAVET, AYK Journal Index and Academindex.