In The Context Of Surah Luqman Evaluation Of The Advices Of Hz.Luqman İn Terms Of Child Education

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 2, 70 - 79, 27.06.2023

Fatma Dinçer

Öz

Lokmân Sûresi Bağlamında Hz. Lokmân’ın Nasihatlerinin Çocuk Eğitimi Açısından Değerlendirilmesi

Öz

İnsanı inşa etmeden toplumu inşa etmek mümkün değildir. Bu nedenle Kur’an’ı Kerim’in hedefinde iyi insan ve iyi toplum vardır. İnşa süreci ilk ayetlerle başlar ve öncelik iman, ahlak ve karakter oluşumuna verilir. İlk aşamada Allah inancı yerleşmiş bir mü’min kişilik inşa etmek önemlidir. Bu kişilik güzel ahlakla donatılarak sağlam temellere oturtulmalıdır ki bu bireylerin oluşturduğu toplum da sağlam temeller üzerine otursun. Bu sürecin ardından ise kişiye ait sorumluluklar ve toplumu yaşatacak kurallar tebliğ edilir. Kur’an’ı Kerim’de insanın inşasına yönelik birçok ayet bulunmaktadır. Bu ayetlerle Kur’an insanı eğitime tabi tutmaktadır. İnsanı en iyi tanıyan elbette ki onu yaratandır. Dolayısıyla rehber olarak gönderdiği kitabında insanın eğitimi için gereken bilgiyi ve bunun yöntemlerini bildirmiştir. İslâm’ın ilk dönemlerinde sahabenin Kur’an ile eğitilerek güzîde insanlar haline geldiği bilinen bir gerçektir. Kur’an’ın rehberliğinde onların aşama aşama gelişmesine ve yetişmesine önderlik eden ise bir eğitimci olarak Peygamber(sav)’dir. Kur’an’ın eğitim metotlarını bu açıdan inceleyip değerlendirmeye almak faydalı olacaktır. Bu metotların verildiği yerlerden biri de Lokmân sûresinde bulunan Hz. Lokmân’ın oğluna yaptığı nasihatlerdir. Bu çalışmamızda Hz. Lokmân’ın oğluna yaptığı nasihatler Lokmân sûresinin 12-19.ayetleri bağlamında incelenecektir. Ayetlerde Hz. Lokmân’ın oğluna nasihatleri, ahlak eğitimi ve kullandığı üslûp eğitimsel açıdan değerlendirilecektir. Kullanılan eğitim yöntemi eğitimciler ve anne-baba açısından incelenerek uygulanabilir metotlar tavsiye olarak sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Kur'an, Hz. Lokmân, Eğitim, Aile

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî. el-Müsned. el- Fethu’r-Rabbani Tertibi, Ensar Yayıncılık, s. 282.
• Aslan, Metin.( 2019). Lokman Suresi’nin Edebi İncelikleri. Yüksek Lisans Tezi, Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aydın, Mehmet Zeki. (2003). “Ailede Ahlak Eğitimi”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. C. 7, S. 2, s.125-158.
• Bilmen, Ömer Nasuhi.(1996). Büyük İslam İlmihali. Sad: Ali Fikri Yavuz. Ankara: Kılıç Yayın ve Dağıtım.
• Çağrıcı, Mustafa.( 1989). “Ahlak”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 2, İstanbul: TDV Yayınları, s. 10-14.
• Dede, Mehmet Fatih. (2018), “Din Eğitiminin Gayeleri Açısından Lokman Sûresinin Tahlili”. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(düsbed). C. 20, s. 334.
• Diler, Ramazan. (2018). “Emir bi’l-Ma'rûf ve Nehiy ani’l-Münker İlkesinin Din Eğitimi Açısından Değerlendirilmesi”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. C. 7, S. 2, s. 980-994.
• Gazâlî, Ebû Hâmid Muhammed. (1976). İḥyâʾü ʿulûmi’d-dîn. Çev: Ahmet Serdaroğlu. İstanbul.
• Harman, Ömer Faruk. (2003). “Lokman”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 27, Ankara: TDV Yayınları, s. 206-208.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ İsmâîl b. Ömer. (2008). Hadislerle Kur'an-ı Kerim Tefsiri, C. 12, İstanbul: Çağrı Yayınları, s. 6401-6415.
• İmam Nevevi. (1998). Riyazü’s-Salihin Tercümesi. Terc: İhsan Özkes. C. 1, İstanbul: Merve Yayınları, s. 347.
• İmam Nevevi. (1998). Riyazü’s-Salihin Tercümesi. Terc: İhsan Özkes. C. 2, İstanbul: Merve Yayınları, s. 145.
• Kartal, Mehmet Göksel. (2020). Kur’an-a Göre Çocuk Eğitim Sürecinde Ahlaki Gelişim (Lokman Suresi Özelinde). Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karaman, Hayreddin vd. (2012). Kur’ân Yolu Türkçe Meal ve Tefsir, C. 4, Ankara: DİB Yayınları, s. 335-336.
• Nurbaki, Haluk. (1986). Namazın Sırları. İstanbul: Damla Yayınevi.
• Râzî, Ebû Abdullâh Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyin. (2002). Tefsîru’l-kebîr: Mefâtîhu’l-gayb. Çev: Suat Yıldırım vd. C. 18, İstanbul: Huzur Yayınları, s. 162.
• Suyûtî, Abdurrahman b. Ebû Bekir Celâlüddîn. (2012). ed-Dürrü'l-mensûr. C. 11, İstanbul: Ocak Yayıncılık, 1.basım. s. 595.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. Sad: İsmail Karaçam vd. C. 6, İstanbul: Zehraveyn Yayınları, s. 272.