VAN-İPEKYOLU KENT PARK’TAKİ KENT MOBİLYALARININ ERGONOMİ PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2024, , 103 - 115, 15.08.2024

Nevra İlhan , Canan Koç

https://doi.org/10.33439/ergonomi.1336817

Öz

Kentleşme ve nüfus artışı, insanoğlunun yaşam kalitesini olumsuz etkilemiş, yoğun ve hızlı geçen kent yaşamı insanlar üzerinde fiziksel, sosyo-kültürel ve psikolojik açıdan olumsuz etkiler oluşturmuştur. Bu noktada kent parkları sahip olduğu yeşil alanlar, sosyal aktivite imkânları ile yorucu kent yaşamı içerisinde dinlenmeyi ve rahatlamayı sağlayan önemli rekreasyon alanları olarak gelişme göstermiştir. Kent parklar, kent içerisindeki hava sirkülasyonunu sağlarken, aynı zamanda sağlıklı ve yararlı bir açık alan oluşturmaktadır. Bu alanlarda kullanılan kent mobilyalarıyla bireyler, eğlenme, dinlenme ve çeşitli sosyal aktivite ihtiyacını karşılamaktadır. Kullanılan kent mobilyalarının ihtiyaca yönelik olmasının yanı sıra bireylerin antropometrik özelliklerine uygun olarak ergonomik standartlar çerçevesinde tasarlanması da oldukça önemlidir. Ayrıca, kent mobilyalarının rahat, konforlu ve güvenli olması kullanıcı ihtiyaçlarının karşılanmasında büyük rol oynamaktadır. Bu bağlamda, çalışma kapsamında kent mobilyalarının ergonomik özellikleri incelenerek, Van ili, İpekyolu Kent Park’da yer alan kent mobilyalarının ergonomik faktörlere uygunluğu üzerine bir araştırma yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kent park, Kamusal alan, Ergonomi, Kent mobilyaları

EVALUATION OF URBAN FURNITURE IN VAN-İPEKYOLU CITY PARK FROM ERGONOMICS PERSPECTIVE

Öz

Urbanization and population growth negatively affect the quality of life of human beings, and intense and fast-paced urban life has negative physical, socio-cultural and psychological effects on people. At this point, urban parks have developed as important recreation areas that provide rest and relaxation in tiring urban life with their green areas and social activity opportunities. While urban parks provide air circulation in the city, they also create a healthy and useful open space. With the urban furniture used in these areas, individuals meet the need for entertainment, rest and various social activities. It is also very important that the urban furniture used is designed in accordance with ergonomic standards in accordance with the anthropometric characteristics of individuals as well as being need-oriented. In addition, the fact that urban furniture is comfortable and safe plays a major role in meeting user needs. In this context, the ergonomic characteristics of urban furniture were examined within the scope of the study and a research was conducted on the compliance of urban furniture in İpekyolu City Park in Van province with ergonomic factors

Anahtar Kelimeler

Urban park, Public space, Ergonomics, Urban furniture

Kaynakça

• Akaydın, Ö. E., & Türkyılmaz, Ç. C. (2018). İşlevsel Dönüşüme Uğramış Yapılarda Ergonomi Kavramı; Üsküdar Nevmekan Örnek İncelemesi, Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 6, 279-292. doi:10.21923/jesd.360654
• Akın, E. S., & Kavasoğulları, A. (2022). Kent Mobilyalarının Kent Kimliği İle İlişkisi: Yozgat Çapanoğlu Kent Park Örneği, Turkish Journal of Forest Science, 6(1), 60-79.
• Aksu, Ö. V. (2012). Kent Mobilyaları Tasarımında Özgün Yaklaşımlar, İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 2(6).
• Atanur, G. S., & Ersöz, N. D. (2020). Kavramsal Gelişim Süreçleri ve Tasarım Bileşenleri Bağlamında Kent Parkları, Ağaç ve Orman Dergisi, 1(1), 1-66.
• Csomos, G., Farkas, J. Z., Szabo, B., Bertus, Z., & Kovacs, Z. (2023). Exploring the use and perceptions of inner-city small urban parks: A case study of Budapest, Hungary, Urban Forestry & Urban Greening.
• Çelik, A., Ender, E., & Seyidoğlu Akdeniz, N. (2015). Engelsiz Parklarda Peyzaj Tasarımı, Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 8(2), 05-11.
• Çetin, M. (2021). İşlevlerine Göre Kent Mobilyası Tasarımları,Markut(13). https://markut.net/sayi-13/kent-mobilyalari-tasarimi/ (Erişim Tarihi:21.05.2023)
• Deniz, O. (2009). Van Kent Merkezine Yapılan Göçler ve Göçün Kentsel Gelişim, TÜCAUM V. Ulusal Coğrafya Sempozyumu.
• Dul, J., & Weerdmeester, B. (2022). Ergonomics for Beginners.
• Durmuş, Ç. (2008). İstanbul Kent Mobilyaları Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Elmalı, S. A. (2018). Kent Mobilyasının Gelişim Süreçleri Ve Türkiye Ölçeğinde Tasarımlarının İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsi, İstanbul.
• Felek, S. Ö., Göllü, S. K., & Erdoğan, B. G. (2022). Kent Mobilyalarında Ergonomik ve Antropometrik Ölçütlere Dayalı Parametrik Tasarım, Uluslararası Mühendislik Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 14(3).
• Ghorab, P. (2015). Kent Mobilyalarının Temel Tasarım İlkelerine Göre Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Google Earth, (2023). earth.google.com, Erişim tarihi: 27.05.2023
• Gümüş, E. (2020). 1990-2018 Yılları Arasında Van İskele Mahallesi’nin Yapısal Değişimi ve Afet Konutlarının İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• İlhan, M. E., & Kasap, H. Ö. (2018). Sultanahmet Meydanı Kent Mobilyalarının Estetik, İşlevsellik ve Algılanabilirlik Ölçütlerinde Kent Dokusu ile Uyumu, Kent Kültürü ve Yönetimi Hakemli Elektronik Dergi, 11(4).
• Kahveci, H., & Göker, P. (2020). Kent Mobilyaları Tasarım Dersi Stüdyo Çalışması; Üst Örtü-Oturma Birimi ve Piknik Donatısı Tasarımı, Bartın Orman Fakultesi Dergisi, 22(3). doi:10.24011/barofd.729622
• Karaca, S., Sarğın, B., & Türkmen F. (2019).Bazı Arazi ve Toprak Niteliklerinin Coğrafi Bilgi Sistem Analizleriyle İncelenmesi: Van İli Arazi ve Toprak Özellikleri. TÜTAD, 6(2):199-205. doi:10.19159/tutad.542543
• Karakaya, N., & Taşlı, T. C. (2019). Yaşam Kalitesinin Arttırılmasında Kent Parklarının Önemi: Eskişehir Örneği, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20).
• Karayılmazlar, A. S. (2017). Kamusal Alanların Kentsel Ergonomi Açısından İrdelenmesi; Bartın Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Karayılmazlar, A. S., & Çelikyay, S. (2019). Kentsel Alanların ve Kent Donatılarının Tasarımında Ergonomik İlkeler, Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 21(2), 570-579.
• Kızılaslan, S. (2007). Trabzon Kenti Park Ve Bahçelerinin Peyzaj Tasarım Kriterleri Açısından İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Koca, Y. (2020). Kent Mobilyaları Nasıl Olmalıdır?, https://www.peyzax.com/kent-mobilyalari-nasil-olmalidir/ adresinden alındı. (Erişim Tarihi: 22.05.2023)
• Köksüz, A. (2019). Her Alanda Ergonomi. Sürdürülebilir Mühendislik Uygulamaları ve Teknolojik Gelişmeler Dergisi, 2(1), 3-24.
• Külekçi, E. A., & Irmak, M. A. (2019). Kent Parklarında Kullanılan Donatı Elemanlarının Estetik ve Fonksiyonel Açıdan Yeterlilikleri; Erzurum Kenti Örneği, Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(2), 1144-1155.
• Önal, S. (2019). Kent Parklarda Kullanılan Donatıların Standartlara Uygunluğunun Belirlenmesi: Ankara Örneği, Antropoloji Dergisi (38).
• Öztürk, Ş., & Yeğin, M. (2022). Yüz Yıllık Perspektifte Van Kenti İmar Planlama Çalışmaları, Mimarlık ve Yaşam Dergisi, 7(1).
• Senyen, H. M., & Erdoğan, E. (2019). Kamusal Çocuk Oyun Alanlarında Güvenliğin Avrupa Standartları Üzerinden Değerlendirilmesi, Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 21(3).
• Şişman, E. E., & Gültürk, P. (2016). Kent Mobilyalarının Kent Estetiğine Katkısı, Antalya/International Multidiciplinary Conference, 369-376.
• T.C. Van Valiliği. (2018, Ekim 20). http://www.van.gov.tr/ipekyolu-belediyesi-tarafindan-yaptirilan-kent-parki-hizmete-acildi.. (Erişim Tarihi: 20.05.2023)
• Van İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2024). https://van.ktb.gov.tr/TR-52093/genel-bilgiler.html adresinden alındı (Erişim Tarihi: 16.04.2024 )
• Yaşar, G. Y., & Kahveci, G. (2023). Ergonomi.
• Yeşil, M., & K. N. (2018). Ordu Kenti Kıyı Parkları Donatı Elemanlarının Ergonomi Açısından İncelenmesi, Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(2), 215-229.
• Zengin, M. A. (2019). Ergonominin Tarihsel Gelişimi, Dünyada ve Türkiye’de Ergonomi, https://slideplayer.biz.tr/slide/16120126/, (Erişim Tarihi: 17.05.2023)
• URL-1 https://www.peyzax.com/kent-mobilyalari-nasil-olmalidir/ (Erişim tarihi: 20.05.2023)
• URL-2 https://markut.net/sayi-13/kent-mobilyalari-tasarimi/ (Erişim tarihi: 20.05.2023)
• URL-3 https://www.peyzax.com/cocuk-oyun-alani-tasarim-kriterleri/ (Erişim tarihi: 20.05.2023)
• URL-4 https://bimtas.istanbul/projelerimiz/pen dik-gocbeyli-pazar-alani (Erişim tarihi: 20.05.2023)
• URL-5 https://www.sistemdizaynreklam.com/ yonlendirme-tabelalari (Erişim tarihi: 20.05.2023)
• URL-6 https://www.basgulgrup.com.tr/197/gunes-enerjili-telefon-sarj-istasyonu (Erişim tarihi: 20.05.2023)
• URL-7 https://yapitasinsaatpeyzaj.com/wp-content/cache/all/urun/ahsap-saksi-10030h50/index.html (Erişim tarihi: 20.05.2023)
• URL- 8 https://www.deringundem.com.tr/dis-mekan-bahce-aydinlatmalari-kullanim-alanlari- (Erişim tarihi: 16.04.2024)
• URL- 9 https://copkovalari.com/images/urunler/g dk-605-a-5-hakkari.fea8a0.jpg (Erişim tarihi: 16.04.2024)
• URL-10 https://i.pinimg.com/originals/56/f5/2b /56f52b24388daf5289b958705011a25a.jpg (Erişim tarihi: 16.04.2024)
• URL-11 https://thumbs.dreamstime.com/b/toilet-icons-set-toilet-signs-wc-signs-stock-vector-toilet-icons-set-toilet-signs-wc-signs-vector-166955284.jpg (Erişim tarihi: 17.04.2024)
• URL-12 proektirovanie-steklyannyh-navesov.jpg (710×439) (domstekla.net) (Erişim tarihi: 17.04.2024)
• URL-13 https://www.pltsan.com/rsmlr/urunthu mb/resim20.jpg (Erişim tarihi: 17.04.2024)