KORONAVİRÜS KAPANMA (KISITLAMA) DÖNEMİNDE ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN YORGUNLUK DÜZEYİ VE KAS-İSKELET SİSTEMİ RAHATSIZLIKLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 107 - 118, 15.08.2021

Derya İde , Tülin Gündüz

https://doi.org/10.33439/ergonomi.935728

Cited By: 7

Öz

Covid-19 salgını birçok faaliyeti olumsuz etkilemiştir ve eğitim süreçleri bunların başında gelmektedir. Bu süreçlerde, online eğitim sistemlerinin yüz yüze eğitim modellerinin yerini alması ile doğru eğitim ortamını oluşturma ve hem fiziksel hem de zihinsel sağlığı koruma çabası öğrenciye bağımlı hale gelmiştir. Bu çalışmada, pandemi döneminde eğitim faaliyetlerine online devam eden üniversite öğrencilerinin yorgunluk düzeyleri ve kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarının incelenmesi amaçlanmıştır. Analiz için anket tasarlanmıştır ve Türkiye’de bulunan 154 üniversite öğrencisine uygulanmıştır. Yorgunluk düzeyi için Bireysel Güç Kontrol Listesi (CIS), kas iskelet sistemi zorlanmaları için Cornell Kas-İskelet Rahatsızlıkları Anketi (CMDQ) kullanılmıştır. Öğrencilerin %85,1 ‘i kendini yorgun hissetmektedir. Toplam yorgunluk ile cinsiyet, hissedilen yorgunluk, oturma şekli ve uyku düzeni bozukluğu ilişkileri analiz edildiğinde anlamlı farklar bulunmuştur (p≤0.05). Kadınlarda, erkeklerden daha yüksek yorgunluk düzeyi görülmüştür. Cornell sonuçları değerlendirildiğinde, vücut bölümlerinin rahatsızlık puanları; bel (%18,26), sırt (%17,02) , boyun (%16,81) ve omuz (%11,54) olarak bulunmuştur. Bu bölgelerdeki kas-iskelet sistemi rahatsızlık puanları cinsiyete göre incelendiğinde, kadınlar erkeklere göre daha yüksek zorlanma yaşamaktadır(p≤0.05). Yorgunluk ve Cornell puanları arasındaki korelasyon değeri 0,416 olup aralarında pozitif yönlü ve anlamlı (p≤0.01) bir ilişkiye sahip oldukları tespit edilmiştir. Öğrencilerin günlük biyolojik ritimlerini dikkate alarak değerlendirme yapabilmek için ders izleme ve çalışma süresi, 06.00-19.00(gündüz) ve 19.00-06.00(gece) olarak 2’ye bölünmüştür. Katılımcıların yarısı gece saatlerinde aktif olarak çalışmaktadır. Saat aralıklarına dair Cornell puanları hesaplanmıştır. Gece çalışmalarında oluşan omuz risk puanı gündüze göre anlamlı düzeyde farklıdır (p=0,038). Pandemi döneminde öğrencilerin biyolojik ritimlerinin bozulması, gelecekte karşılaşabilecekleri çeşitli hastalık risklerini büyük ölçüde arttırma potansiyeline sahip olabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Ergonomi, Bireysel güç kontrol listesi(CIS), Kas iskelet sistemi rahatsızlıkları(KİSR), Cornell (CMDQ, Biyolojik ritim

INVESTIGATION OF RELATIONSHIP BETWEEN UNIVERSITY STUDENTS’ FATIGUE LEVEL AND MUSCULOSKELETAL DISORDERS IN TERMS OF SOME VARIABLES DURING THE CORONAVIRUS SHUTDOWN (RESTRICTION) PERIOD

Öz

Covid-19 pandemic has negatively affected many activities and educational processes are at the top of them. With the replacement of face-to-face education models with online education systems in the processes, the effort to create the right education environment and to protect both physical and mental health has become dependent on the student. In this study, it was aimed to examine the fatigue levels and musculoskeletal disorders of university students who continue their educational activities online during the pandemic period. A questionnaire was designed and applied to 154 university students in Turkey. Checklist Individual Strength(CIS) were used for fatigue level and Cornell Musculoskeletal Discomfort Questionnarie (CMDQ) were used for musculoskeletal strains. 85.1% of the students feel tired. The relationships between total fatigue and gender, perceived fatigue, sitting style and sleep disorder were analyzed and significant differences were found (p≤0.05). Women had a higher level of fatigue than men. Cornell results are evaluated as follows; waist (18,26%), back (17,02%), neck (16,81%) and shoulder (11.54%). The musculoskeletal disorders scores in these regions were examined by gender, it was observed that women experienced higher strain than men (p≤0.05). In order to be able to evaluate students' biological rhythms, the lesson monitoring and study time is divided into 2 as 06.00-19.00 (day) and 19.00-06.00 (night). Half of the participants work actively at night. Cornell scores for hour intervals were calculated. Shoulder risk score in night work is significantly different compared to daytime (p=0,038). The correlation value between fatigue and Cornell score is 0.416 and it has been determined that they have a positive and significant (p≤0.01) relationship between them. Disruption of the biological rhythms of students during the pandemic period may have the potential to greatly increase the risk of various diseases they may encounter in the future.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Ergonomics, Checklist Individual Strength (CIS), Musculoskeletal Disorders (MSDs), Cornell (CMDQ), Biological rhythm

Kaynakça

• Agomerdah, E.K., Adu Henaku , E., Ayite , D.M.K. ve Apori Ansah, E. (2020). Online Learning in Higher Education During COVID-19 Pandemic: A case of Ghana. Journal of Educational Technology and Online Learning, 3(3), 183-202-210.
• Alam, A. (basım aşamasında). Challenges and Possibilities of Online Education during Covid-19.
• Aytar, A., Altintaş, A. ve Aytar, A. (2020). Effects of Posture and Ergonomics Training for Students Receiving Distance Education During the Covid-19 Pandemic on Musculoskeletal Pain, Exercise Behavior Decision-Making Balance, and physical activity level. Exercise Therapy and Rehabilitation ,7(2), 137-144.
• Bedir, F., Önal, L. ve Mızrak, O., (2018). Animatörlerin Yorgunluk Hislerinin Mesleki Tutumlarını Etkileme Biçimleri. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 20(2), 7–16.
• Beurskens, A. J. H. M., Bültmann, U., Kant, Ij., Vercoulen, J. H. M. M., Bleijenberg, G. ve Swaen, G. M. H. (2000). Fatigue Among Working People: Validity of a Questionnaire Measure. Occupational and Environmental Medicine, 57(5), 353–357.
• Ergonomics Tips for Working at Home | School of Education. (2020) Erişim adresi: https://www.education.pitt.edu/news-and media/ergonomics-tips-working-home. Erişim tarihi: 19 Nisan 2021.
• Cochran, W. G. (1963). Sampling Techniques. Wiley and Sons , New York, USA.
• Covid-19 & Ergonomics: Wait, What?.(2020) Erişim adresi: https://www.assp.org/docs/default-source/psj-articles/cpjunkin_1220.pdf?sfvrsn=412a8c47_2 .Erişim tarihi: 19 Nisan 2021.
• Erdinc, O., Hot, K. ve Özkaya, M. (2011). Turkish version of the Cornell Musculoskeletal Discomfort Questionnaire: Cross-cultural Adaptation and Validation. Work, 39(3), 251–260.
• Ergin, G. (2009). Fizyoterapi programı alan hastalarda yorgunluk ölçeği̇ Checklist Individual Strength (CIS) Questionnaire Türkçe Versiyonunun Geçerliliği̇. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Ergonomic home study station for students.(2020) Erişimadresi:https://www.thehindubusinessline.com/companies/covid-19-s-cube-launches- ergonomic-home-study-station-for students/article32438361.ece. Erişim tarihi: 19 Nisan 2021. Ergonomics During and After SARS-COV-2 (COVID 19) (2020) Erişim adresi: https://www.assp.org/docs/default-source/covid-19/assp_covid 19_ergonomics.pdf?sfvrsn=7b77be47_0. Erişim tarihi: 19 Nisan 2021.
• Eroğlu F. ve Kalaycı, N. (2020). Üniversitelerdeki Zorunlu Ortak Derslerden Türk Dili Dersinin Uzaktan ve Yüz Yüze Eğitim Uygulamalarının Karşılaştırılarak Değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(3) 1001–1027.
• Gonzalez, T., De la Rubia, M. A., Hincz, K. P., Comas-Lopez, M., Subirats, L., Fort, S. ve Sacha, G. M. (2020). Influence of COVID-19 Confinement on Students’ Performance in Higher Education. Plos One ,15(10 October), 1-23.
• Gupta R, Grover S, Basu A, Krishnan V, Tripathi A, Subramanyam A, Nischal A, Hussain A, Mehra A, Ambekar A, Saha G, Mishra KK, Bathla M, Jagiwala M, Manjunatha N, Nebhinani N, Gaur N, Kumar N, Dalal PK, Kumar P, Midha PK, Daga R, Tikka SK, Praharaj SK, Goyal SK, Kanchan S, Sarkar S, Das S, Sarkhel S, Padhy SK, Sahoo S, Satyanarayana Rao T S, Dubey V, Menon V, Chhabra V, Lahan V ve Avasthi A. Changes in sleep pattern and sleep quality during COVID-19 lockdown. Indian J Psychiatry, 62:370-8.
• Güzel Özdemir ve Işık, M. (2020). COVID-19 ve Sirkadiyen Ritim. Anatolian Journal of Psychiatry, 20(3), 336.
• Global monitoring of school closures. (2020) Erişim adresi:https://en.unesco.org/covid19/educationresponse/ Erişim tarihi: 19 Nisan 2021
• IBM SPSS Statistics for Windows, V. 22. . (2013). Erişim adresi: https://www.ibm.com/tr-tr/analytics/spss-statistics-software. Erişim tarihi: 19 Nisan 2021.
• Ide, D., Tokcalar, O., & Gunduz, T. (2018). The Effect of Joint Forces and Torques on Speed Variation in Automobile Assembly Lines. Work, 61(2), 211–224.
• Kapasia, N., Paul, P., Roy, A., Saha, J., Zaveri, A., Mallick, R. ve Chouhan, P. (2020). Impact of Lockdown on Learning Status of Undergraduate and Postgraduate Students During COVID-19 Pandemic in West Bengal, India. Children and Youth Services Review, 116, 105194.
• Kayabinar, E., Kayabinar, B., Önal, B., Zengin, H. Y. ve Köse, N. (2021). The Musculoskeletal Problems and Psychosocial Status of Teachers Giving Online Education During the COVID-19 Pandemic and Preventive Telerehabilitation for Musculoskeletal Problems. Work, 68(1), 33–43.
• Keskin, M. ve Özer Kaya, D. (2020). COVID-19 Sürecinde Öğrencilerin Web Tabanlı Uzaktan Eğitime Yönelik Geri Bildirimlerinin Değerlendirilmesi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 59–67.
• Labrague, L. J. ve Ballad, C. A. (2021). Lockdown Fatigue Among College Students During the Covid-19 Pandemic:Predictive Role of Personal Resilience, Coping Behaviours, and Health. Perspectives in Psychiatric Care, 1-8.
• Morin, C. M., Carrier, J., Bastien, C. ve Godbout, R. (2020). Sleep and Circadian Rhythm in Response to the COVID-19 Pandemic. Canadian Journal of Public Health, 111(5), 654–657).
• Özkan, N. F. ve Kahya, E. (2017). Bir Üniversitenin İdari Ofislerindeki Ergonomik Risklerin Deǧerlendirilmesi. Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 32(1), 149–158.
• Policy Brief: Education during COVID-19 and beyond. (2020 Erişim adresi: https://www.un.org/development/desa/dspd/wpcontent/uploads/sites/22/2020/08/sg_policy_brief_covid19_and_education_august_2020.pdf. Erişim tarihi: 19 Nisan 2021.
• Realyvásquez-Vargas A, Maldonado-Macías AA, Arredondo-Soto KC, Baez-Lopez Y, Carrillo-Gutiérrez T ve Hernández-Escobedo, G. (2020). The Impact of Environmental Factors on Academic Performance of University Students Taking Online Classes during the COVID-19 Pandemic in Mexico. Sustainability, 12(21), 1-22.
• Sabia, S., Fayosse, A., Dumurgier, Hees, V.T., Paquet, C., Sommelab, A., Kivimaki, M., Dugravot, A., ve Manoux, A.S. (2021) Association of sleep duration in middle and old age with incidence of dementia. Nat Commun, 12, 2289.
• Sarı, M., Ünver, B., Kılınç, H.E., Reda Tunç, A. ve Bek N. (2020). Uzaktan Eğitim Sürecinde Bilgisayar Kullanımı ile Üst Ekstemite Etkilemi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi.17. Ulusal Türk El ve Üst Ekstremite Cerrahisi Kongresi, s.85,Online.
• Sipahioğlu, A. ve Dik, B. (2020). Çalışma Hayatında Yeni Düzen Evden Çalışma Modeline Yönelik Ergonomik Risk Analizi. 2. Uluslararası Endüstriyel ve Çevresel Toksikoloji Kongresi, s.011,Online.
• Soltaninejad, M., Babaei-Pouya, A., Poursadeqiyan, M. ve Arefi, M. F. (2021). Ergonomics Factors Influencing School Education During the COVID-19 Pandemic: A literature review. Work. 68(1), 69–75.
• Song, Y., Yang, J., Fei, X., Ma, X. ve Ma, D. (2018). How Does College Students’ Online Learning Behavior Impact Their Academic Performance.International Conference on Computer Science and Education,s.591-595
• Strielkowski, W.(basım aşamasında). COVID-19 Pandemic and The Digital Revolution in Academia and Higher Education. Preprints.
• Şengül, H., Bulut, A. ve Adalan, M. A. (2020). Investigation of The Change of Lockdowns Applied Due to COVID-19 Pandemic on Musculoskeletal Discomfort. Journal of Human Sciences, 17(4), 974–985.
• The “coronasomnia” phenomenon keeping you from getting sleep - BBC Worklife. (2021) Erişim adresi: https://www.bbc.com/worklife/article/20210121-the-coronasomnia-phenomenon keeping-us-from-getting-sleep. Erişim tarihi: 19 Nisan 2021.
• Wathelet, M., Duhem, S., Vaiva, G., Baubet, T., Habran, E., Veerapa, E., Debien, C., Molenda, S., Horn, M., Grandgenèvre, P., Notredame, C. E. ve D’Hondt, F. (2020). Factors Associated With Mental Health Disorders Among University Students in France Confined During the COVID-19 Pandemic. JAMA network open, 3(10), 1-13.
• WHO Timeline - COVID-19.(2020) Erişim adresi: https://www.who.int/news/item/27-04-2020-who-timeline---covid-19. Erişim tarihi: 19 Nisan 2021.
• World Population Data. (2020) Erişim adresi: https://www.prb.org/2020-world-population-data-sheet/#:~:text=The%202020%20Data%20Sheet%20identifies,2020%20population%20of%207.8%20billion. Erişim tarihi: 21 Nisan 2021.
• Zhu, H., Wei, L. ve Niu, P. (2020). The Novel Coronavirus Outbreak in Wuhan, China. Global Health Research and Policy, 5(1), 1-3.