18-65 YAŞ ARASI KİŞİLERİN ANTROPOMETRİK VERİLERİNİN BELİRLENMESİ ÜZERİNE BİR ALAN ARAŞTIRMASI: YÜKSEKÖĞRETİM KURUMU UYGULAMASI

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 3, 147 - 161, 15.12.2021

Serenay Çalış , Çağdaş Çalış , Kaan Koçali , Banu Yeşim Büyükakıncı

https://doi.org/10.33439/ergonomi.962614

Cited By: 3

Öz

Zaman ilerledikçe ve yeni nesiller ortaya çıktıkça insan hayatındaki pek çok ürün, araç-gereç, teknolojik makineler gibi ihtiyaçlar da çeşitlenmektedir. Bu durum sürekli yeniyi üretmeyi, ihtiyaca cevap vermeyi ve bunun yanında üretilenlerden de fiziksel olarak memnun kalmanın sağlanması çalışmalarını da gerektirmektedir. Bu değişimler göz önünde tutulduğunda ihtiyaç duyulan alanların başında Ergonomi olduğu açıktır. Ergonomi, çalışma ortamının, iş yerlerinin, kullanılan makine ve ekipmanların insanın fiziksel ve psikolojik sınırlarına uygun olarak üretilmesini antropometrik çalışmalarla gerçekleştirmektedir. Tamamlanan bu araştırma, en güncel haliyle Türkiye’deki durumu ortaya koymak, üniversitelerde antropometrik çalışmaların bilinmesinin sağlayabileceği faydaları ortaya çıkarmak ve bu verilerin nerelerde kullanılabileceği konusunda öneri getirmektedir. Çalışmada alınan ölçümler üniversite kampüsünde öğrencilere, idari ve akademik olmak üzere 18-65 yaş arası 1009 kişiye uygulanmıştır. Ölçüm noktalarının belirlenebilmesi için postür türüne (ayakta) göre fotoğraflar çekilmiş ve bu veriler elektronik ortama aktarılarak AutoCad programı ile ölçülmüştür. Her kişi için 16+2 (tanımlayıcı veri) adet veri belirlenmiştir. Antropometrik ölçümlerin çalışmanın amacına uygun şekilde yorumlanabilmesi için SPSS analiz programı kullanılmıştır. Elde edilen veriler incelendiğinde kadın ve erkeklerin vücut ölçülerinin birbirinden farklı olduğu, aynı cins grupların içerisinde yaşa göre bile farklılık olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ergonomi, Antropometri, 18-65, iş sağlığı ve güvenliği, üniversite

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

118S790

Teşekkür

İş sağlığı ve Güvenliği (İSG) Kapsamında Türk Halkının Antropometrik Verilerinin Oluşturulması isimli projemizi destekleyen TÜBİTAK Yönetimine teşekkürlerimizi sunarız.

A FIELD RESEARCH ON DETERMINATION OF ANTHROPOMETRIC DATA OF PEOPLE AGED 18-65: IMPLEMENTATION OF HIGHER EDUCATION INSTITUTION

Öz

As time progresses and new generations emerge, the needs of many products, tools, and technological machines in human life also diversify. This situation necessitates the efforts of constantly producing the new, responding to the needs, as well as ensuring physical satisfaction with the obtained products. Considering these changes, it is clear that Ergonomics is one of the areas needed. Ergonomics realizes the production of the working environment, workplaces, machinery and equipment used in accordance with the physical and psychological limits of human beings with anthropometric studies. This completed research presents the situation in Turkey in its most up-to-date form, reveals the benefits of awareness of anthropometric studies at universities, and offers suggestions on where these data can be used. The measurements taken in the study were applied to 1009 persons aged between 18-65 including students, administrators and academics in the university campus. To determine the measurement points, photographs were taken according to the posture type (standing) and these data were transferred to electronic media and measured with the AutoCad program. 16+2 data (descriptive data) were determined for each person. SPSS analysis program was used to interpret anthropometric measurements in accordance with the purpose of the study. When the data obtained were examined, it was determined that the body measurements of men and women were different from each other, and there were differences even in the same sex groups according to age.

Anahtar Kelimeler

ergonomic, anthopometry, 18-65, occupational health and safety, university

Proje Numarası

118S790

Kaynakça

• Aksüt, G., Eren, T. & Tüfekçi M. (2020). Ergonomik Risk Faktörlerinin Sınıflandırılması: Bir Literatür Taraması. Ergonomi, 3(3),169-192.
• Başıbüyük, G.Ö., Acar, S. ve Doğan, M. (2017). Antropometrik Ölçümlerin Polis Adaylarının Silah Atış Performansları Üstünde Etkisi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 757-774.
• Çalış, S., Çalış, Ç., Koçali, K., Büyükakıncı, B.Y. (2019). Antropometrik verilerin bilinmesinin iş sağlığı ve güvenliği açısından önemi, I. Uluslararası Endüstriyel ve Çevresel Toksikoloji Kongresi Tam Metin Bildiri Kitabı, s.93-97, Antalya.
• Deste, M., & Sever, S. (2019). İmalat işletmelerinde ergonomik risk değerlendirme yöntemleri üzerine bibliyometrik bir analiz. Ekev Akademi Dergisi, 209-224.
• Dizdar E.N. & Kurt M. (2002). İş Güvenliği (Gazi Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Ders Kitabı). Kale Ofset, Ankara.
• Erdemir, F., & Eldem, C. (2019). Bir döküm atölyesindeki çalışma duruşlarının dijital insan modelleme tabanlı REBA yöntemi ile ergonomik analizi. Politeknik Dergisi, 23(2), 435-443.
• Güleç, E., Akın, G., Sağır, M., Özer, B.K., Gültekin, T., Bektaş, Y. (2009). Anadolu insanının antropometrik boyutları: 2005 yılı Türkiye antropometri anketi genel sonuçları. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 49(2), 187-201.
• Güler, Ç. (2004). Sağlık Boyutuyla Ergonomi Hekim ve Mühendisler İçin. Palme Yayıncılık, Ankara.
• Helander, M. A. (1995). Guide to the Ergonomics of Manufacturing. Taylor&Francis.
• International Ergonomics Association, https://iea.cc/what-is-ergonomics/, Erişim tarihi: 28.01.2020.
• Kahraman, M.F. (2013). Türkiye`de Antropometrik Verilere Göre Ofiste Ergonomik İşyeri Tasarımı, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlık Tezi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Kirci, B. K., Özay, M. E., & Uçan, R. (2020). A Case Study in Ergonomics by Using REBA, RULA and NIOSH Methods: Logistics Warehouse Sector in Turkey. Hittite Journal of Science and Engineering, 7(4), 257-264.
• Larasati, N. L., Iftadi, I., & Rochman, T. (2014). Design of Elementary School’s Desk and Chair to Overcome Mismatch Between School Furniture and Students. Performa: Media Ilmiah Teknik Industri, 13(1), 15-22.
• Sabancı, A. (1999). Ergonomi. Baki Kitabevi, Adana.
• Sabancı, A., Sümer, S.K., Say S.Mi (2012). Meslek Yüksekokulları İçin Endüstriyel Ergonomi. Nobel Yayınevi, Ankara.