The Relationship Between Self-Perceived Leadership Behaviors and Creative Personality Traits of Undergraduates Who Study Sports Sciences

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 77 - 88, 26.06.2021

Nurdan Gökbaraz Elif Bozyiğit Hüseyin Gökçe

Öz

The aim of the study is to examine the relationship between the self-perception of leadership behaviors of university students who receive sports education and their creative personality traits. This study was designed in general screening model and in a way to obtain quantitative data. 236 university students (female = 74, male = 162) studying in Physical Education and Sports Teaching, Coaching Education, Recreation and Sports Management departments and having an average age of 21.78 ± 3.016 participated in the study. As data collection tools in research; Personal Information Form, “Self-Perceived Leadership Behaviors of Undergraduates Scale” and “Creative Personality Traits Scale” were used. A statistics program was used to evaluate the data. Descriptive statistics and correlation techniques were used for analysis. There was a moderate, positive and significant correlation between the self-perceived of leadership behaviors and creative personality traits of sport sciences undergraduates in terms of some dimensions. As a result, it can be said that students' scores of self-perceived of leadership behaviors and creative personality traits increased together.

Anahtar Kelimeler

Leadership behaviors, self-perceived, creative personality, sports science, undergraduate

Spor Bilimleri Öğrencilerinin Liderlik Davranışlarına İlişkin Öz Algıları ile Yaratıcı Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişki

Öz

Araştırmanın amacı spor eğitimi alan üniversite öğrencilerinin liderlik davranışlarına ilişkin öz algıları ile yaratıcı kişilik özellikleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu çalışma, genel tarama modelinde ve nicel veriler elde edilecek şekilde tasarlanmıştır. Araştırmaya Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği, Antrenörlük Eğitimi, Rekreasyon ve Spor Yöneticiliği bölümlerinde öğrenim gören ve yaş ortalaması 21.78±3.016 olan 236 üniversite öğrencisi (kadın=74, erkek=162) katılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak; kişisel bilgi formu, “Lisans Öğrencilerinin Liderlik Davranışlarına İlişkin Öz Algı Ölçeği” ve “Yaratıcı Kişilik Özellikleri Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesi için bir istatistik programı kullanılmıştır. Analizler için betimsel istatistikler ve korelasyon tekniklerinden yararlanılmıştır. Spor bilimleri eğitimi alan üniversite öğrencilerinin liderlik davranışlarına ilişkin öz algıları ile yaratıcı kişilik özellikleri arasında bazı boyutlar açısından orta düzeyde, pozitif ve anlamlı ilişkiler vardır. Sonuç olarak, öğrencilerin liderlik davranışlarına ilişkin öz algıları ile yaratıcı kişilik özelliklerine ilişkin puanların beraber arttığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Liderlik davranışları, öz algı, yaratıcı kişilik, spor bilimleri, öğrenci

Kaynakça

• Alkın, C., ve Ünsar, S. (2007). Liderlik özellikleri ve davranışlarının belirlenmesi üzerine bir araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9 (3), 75-94.
• Amabile, T. M., Schatzel, E. A., Moneta, G. B., & Kramer, S. J. (2004). Leader behaviors and the work environment for creativity: Perceived leader support. The Leadership Quarterly, 15(1), 5–32. Doi: 10.1016/j.leaqua.2003.12.003
• Astin, A. W., & Astin, H. S. (2000). Students have the power to lead. Chapter 3 (Eds: Alexander W. Astin and Helen S. Astin, in: Leadership Reconsidered: Engaging Higher Education in Social Change), p. 18, W.K. Kellogg Foundation.
• Atar, E. ve Özbek, O. (2009). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin liderlik davranışları. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(2), 51-59.
• Bakan, İ. (2008). Örgüt kültürü ve liderlik türlerine ilişkin algılamalar ile yöneticilerin demografik özellikleri arasındaki ilişki: Bir alan araştırması. KMU İİBF Dergisi, 10(14), 13-40.
• Barron, F., & Harrington, D. M. (1981). Creativity, intelligence, and personality. Annual Review of Psychology, 32(1), 439-476. Doi: 10.1146/annurev.ps.32.020181.002255
• Basadur, M. (2004). Leading others to think innovatively together: Creative leadership. The Leadership Quarterly, 15(1), 103-121. Doi: 10.1016/j.leaqua.2003.12.007
• Bass, B. M., & Stogdill, R. M. (1990). Bass & Stogdill's handbook of leadership: Theory, research, and managerial applications. Third Edition, New York: The Free Press.
• Bosiok, D. (2013). Leadership styles and creativity. Online Journal of Applied Knowledge Management, 1(2), 64-77.
• Bozyiğit, E. (2019). Sports manager training and leadership behaviors. Journal of Education and Learning, 8(2), 248-255. Doi: 10.5539/Jel.V8n2p248
• Bozyiğit, E., ve Sartık, Ş., (2018). Yöneticilik Eğitimi Alan Üniversite Öğrencilerinin Liderlik Davranışlarının İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 20(3), 47-59.
• Burke, W. W., & Litwin, G. H. (1992). A causal model of organizational performance and change. Journal of Management, 18(3), 523-545. Doi: 10.1177/014920639201800306
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Akademi.
• Çoban, S. (1999). Yöneticilerin yaratıcılık düzeyleri ile liderlik tarzları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Personel Yönetim ve Organizasyon Anabilim Dalı, İstanbul.
• Değirmenci, C. H. (2012). 21. Yüzyılda liderlik ve iş dünyası. İstanbul: Bilge Karınca Yayıncılık.
• Demir Uslu, Y. (2011). Örgütlerde yönetsel etkinliğe ulaşmada yeni bir yaklaşım: Yaratıcı liderlik. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(22), 419-444.
• DiLiello, T. C., & Houghton, J. D. (2006). Maximizing organizational leadership capacity for the future toward a model of self-leadership, innovation and creativity. Journal of Managerial Psychology, 21(4), 319-337. Doi: 10.1108/02683940610663114
• Eraslan, L. (2006). Liderlikte Post-modern bir paradigma: Dönüşümcü liderlik. Journal of Human Sciences, 1(1), 1-32.
• Erçetin, Ş. (2000). Lider sarmalında vizyon. 2. Baskı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Keskin, N., ve Gündüz, E. (2019). Yaratıcı liderlik geliştirmede Enneagram öğretisinin rolü. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi, 2(2), 41-58.
• Kızıloğlu, A., Tabak, A., ve Erkenekli, M. (2012). Örtük liderlik kuramı. İçinde: A. Tabak, H. Şeşen ve T. Türköz (eds), Liderlikte güncel yaklaşımlar. 1. Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Korkmaz, M. (2006). Okul yöneticilerinin kişilik özellikleri ile liderlik stilleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 12(2), 199-226.
• Mutlu, T. O., Şentürk, H. E., Akoğlu, H. E., Çetinkaya, A., ve Ağılönü, A. (2020). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin liderlik davranışlarının incelenmesi. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(SI2), 25-38. Doi: 10.33468/sbsebd.131
• Önen, S. M., ve Kanayran, H. G. (2015). Liderlik ve motivasyon: Kuramsal bir değerlendirme. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 43-64.
• Özbek, O., ve Kızılyallı, M. (2017). Lisans öğrencilerinin liderlik davranışlarına ilişkin öz algıları: Ölçek geliştirme çalışması. Journal of Human Sciences, 14(4), 4112-4122.
• Öztürk, M., ve Zembat, R. (2015). Okul öncesi yöneticilerinin yaratıcı liderlik özellikleri ile okul iklimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 31, 455-467. Doi: 10.9761/JASSS2653
• Rolling Jr, J. H. (2016). Creative leadership. Art Education, 69(2), 4-5. Doi: 10.1080/00043125.2016.1141640
• Scott, D. S. (2014). Contemporary leadership in sport organizations. Champaign, IL: Human Kinetics, Inc.
• Soemartono, T. (2014). Reconstruction of education policy in Jembrana Bali, best practices of creative and innovative leadership using soft systems methodology-based action research. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 115, 269-282. Doi: 10.1016/j.sbspro.2014.02.435
• Sternberg, R. J., Kaufman, J. C., & Pretz, J. E. (2003). A propulsion model of creative leadership. The Leadership Quarterly, 14(4-5), 455-473.
• Stogdill, R. (1974). Handbook of leadership: A survey theory and research. New York: Free Press.
• Stoll, L., & Temperley, J. (2009a). Creative leadership: a challenge of our times. School Leadership & Management, 29(1), 65–78. Doi:10.1080/13632430802646404
• Stoll, L., & Temperley, J. (2009b). Creative leadership teams. Management in Education, 23(1), 12–18. Doi:10.1177/0892020608099077
• Şahin, F., ve Danışman, Ş. (2017). Yaratıcı kişilik özellikleri ölçeği: Güvenilirlik ve geçerlik çalışması. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (2), S.750-763.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston, Pearson.
• TDK (2020). Yaratıcı düşünme. Türk Dil Kurumu Sözlükleri, Eğitim Terimleri Sözlüğü, 1974. https://sozluk.gov.tr/ (Erişim tarihi: 1 Nisan 2020)
• Tengilimoğlu, D. (2005). Kamu ve özel sektör örgütlerinde liderlik davranışı özelliklerinin belirlenmesine yönelik bir alan çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14), S.1-16.
• Türksoy, A. (2008). Futbolda sporcu tatmini ile antrenörlerden beklenilen ve gerçekleşen liderlik davranışlarının tespiti. Yayımlanmamış Doktor Tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Uzunçarşılı, Ü., ve Özdayı, N. (1997). Okul yöneticilerinin yaratıcılık ile liderlik özelliklerinin araştırılması. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, Sayı: 9 Sayfa: 359-367.
• Yukl, G. (1989). Managerial leadership: A review of theory and research. Journal of Management, 15(2), 251-289, Doi: 10.1177/014920638901500207
• Zel, U. N. (2002). Kişilik ve liderlik. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Zimmerman Oster, K., & Burkhardt, J. C. (2000). Leadership in the making: Impact and insights from leadership development programs in U.S. colleges and universities. Executive Summary. W.K. Kellogg Foundation.