AMERİKAN BASININDA LOZAN KONFERANSI VE ERMENİ SORUNU

Yıl 2014, Sayı: 47, 123 - 156, 01.05.2014

Tuba Ünlü Bilgiç

Öz

I. Dünya Savaşı’nın bitmesinden sonra da bazı Ermenilerin Türkiyetopraklarının bir kısmı üzerinde devlet kurma isteği ve çabası devam etmiş;Lozan Konferansı bu açıdan son bir şans olarak görülmüştür. Bu amacaulaşabilmek için de ABD’nin desteğini kazanmayı hedeflemişlerdir. Yoğunbir propaganda faaliyeti yürüterek Amerikan yönetiminin kendi istedikleriçizgide politika izlemesini sağlamak üzere kamuoyu baskısı oluşturmayaçalışmışlardır. Bu makale söz konusu propaganda faaliyetleri çerçevesindeAmerikan basınında Ermeni meselesinin ele alınışını araştırmaktadır.Kampanya her ne kadar ABD’nin Lozan Konferansı sırasında Ermenilerintercihleri doğrultusunda bir politika izlemesini sağlayamamış olsa daAmerikan kamuoyunda etkisi uzun yıllar devam edecek olan olumsuz Türkimajının inşasına katkıda bulunmuştur

Anahtar Kelimeler

Lozan Konferansı, Türkiye, Ermeniler, Ermenimeselesi, ABD, Amerikan basını, Amerikan kamuoyu

(LAUSANNE CONFERENCE AND THE ARMENIAN PROBLEM IN THE AMERICAN PRESS)

Öz

Armenian wish and endeavor to establish an Armenian state ona part of the Turkish territory remained alive even after the end of the WorldWar I. Hence, the Lausanne Conference was seen as a last chance from thisperspective by some Armenians. To attain this goal, they aimed to secureAmerican support. Through intense propaganda efforts, they tried to buildup public pressure in order to shape the administration’s policy inaccordance with their preferences. This article aims to investigate howAmerican press handled the Armenian issue within the context of thispropaganda campaign. Although the campaign was not able to make theAmerican administration follow an Armenian favored policy during theLausanne Conference, it contributed to the construction of a negativeTurkish image which was to affect the American public for years to come

Anahtar Kelimeler

Lausanne Conference, Turkey, Armenians, Armenian issue, USA, American press, American public opinion

Kaynakça

• Akkaya, Kıvanç. “Lozan Konferansı’nda Amerika Birleşik Devletleri,” Belgelerle Türk Tarihi Dergisi Dün/Bugün/Yarın, Cilt 12, Ocak 1998, ss. 76-87.
• Armaoğlu, Fahir. “Amerikan Belgelerinde Lozan Konferansı ve Amerika,” Belleten, cilt LV, no. 213, 1991, ss. 483-527.
• Barton, James L. The Story of the Near East Relief (New York: MacMillan Press, 1930).
• Bilmez, Bülent. Demiryolundan Petrole Chester Projesi (1908-1923) (İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları: 2000).
• Bilsel, M. Cemil. Lozan Cilt I-II (İstanbul: Sosyal Yayınlar, 1998).
• Chester, Arthur T. “Angora and the Turks,” The New York Times Current History, cilt 17, Şubat 1923, ss. 758-764.
• Chester, R. Colby M. “Turkey Reinterpreted,” The New York Times Current History, cilt 16, Eylül 1922, ss. 939-949.
• Çiçek, Kemal. “Amerikan Ermeni Derneklerinin Lozan Görüşmeleri Esnasındaki Faaliyetleri,” 80. Yılında 2003 Penceresinden Lozan Sempozyumu (Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2005), ss. 119-141.
• DeNovo, John A. American Interests and Policies in the Middle East, 1900- 1939 (Minneapolis, University of Minnesota Press: 1963).
• Ertan, Temuçin F. “Lozan Konferansında Ermeni Sorunu,” KÖK Araştırmaları Dergisi, Cilt 11, no.2, Güz 2000, ss. 209-225.
• Grabill, Joseph L. Protestant Diplomacy and the Near East: Missionary Influence on American Policy, 1810-1927 (Minneapolis: University of Minnesota Press, 1971).
• Grew, Joseph C. Turbulent Era: A Diplomatic Record of Forty Years, 1904- 1945 (Boston: Houghton Mifflin, 1952).
• Howard, Harry N. The King-Crane Commission: An American Inquiry in the Middle East (Beirut: Khayat, 1963).
• Lippe, John M. Vander. “The ‘Other’ Treaty of Lausanne: The American Public and Official Debate on Turkish-American Relations,” The Turkish Yearbook of International Relations, Cilt XXIII, 1993, ss. 31-63.
• Lozan Barış Konferansı: Tutanaklar-Belgeler, Çev. Seha Meray, Birinci Takım, Cilt l, Kitap 2, (Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, 1970).
• McCarthy, Justin. The Turk in America: Creation of an Enduring Prejudice (Utah: The University of Utah Press, 2010).
• Nogales, Rafael de. Osmanlı Ordusunda Dört Yıl (1915-1919) (İstanbul, Yaba Yayınları: 2008).
• Nur, Rıza. Lozan Hatıraları (İstanbul: Boğaziçi, 1999).
• Şimşir, Bilal N. Lozan Telgrafları: Türk Diplomatik Belgelerinde Lozan Barış Konferansı (Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1990).
• Trask, Roger R. The United States Response to Turkish Nationalism and Reform (Minneapolis: UMI, 1986).
• Turan, Ömer. “Lozan Barış Görüşmelerinde Ermeni Sorunu,” Türkkaya Ataöv (ed.) Osmanlının Son Döneminde Ermeniler (Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2002), ss. 195-222.
• Uras, Esat. Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi (İstanbul: Belge Yayınları, 1987).