GÖRSEL METİN ANALİZİ: ABD’DE BASILAN VE ERMENİ İDDİALARINI KONU ALAN KİTAP KAPAKLARI (1896-2023)

Yıl 2024, Sayı: 76, 69 - 98, 12.11.2024

Fatma Jale Gül Çoruk

Öz

Kitap kapaklarının geçmişten günümüze en önemli işlevi kitabı korumak olmuştur. Matbaa yaygınlaşana kadar geçen süreçte üretilen el yazması kitaplarda ve sonraki süreçte basılan kitaplarda da kapak tasarımı her zaman önemli olmuştur. Okur ile metin arasındaki ilk temasın kurulmasını ve içerik hakkında ön bir bilginin edinilmesini kitap kapakları sağlamaktadır. Günümüzde e-kitapların varlığıyla okuma pratikleri kısmen değişmiş olsa da üretim biçimi fark etmeksizin kitap kapakları önemini korumaya devam etmektedir. Öte yandan kitap kapakları birer görsel metin olmaları dolayısıyla metin analizine konu edilebilmektedir. Çalışmanın araştırma alanında, 1896-2023 yılları arasında ABD’de Ermeni İddiaları bağlamında basılan kitap kapakları bulunmaktadır. Araştırma evrenine dahil olan bütün kitaplar dikkate alınmakla birlikte en çarpıcı örnekler incelenerek amaçlı bir örnekleme yoluna gidilmiş; kitap kapaklarının incelenmesinde Roland Barthes’ın göstergebilimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Çalışmamızın önemi, Ermeni İddialarının kitap kapaklarına yansımasının irdelenmesi ve bu kapaklarda yer alan ya da yaratılan Türk ve Ermeni imgelerinin ve Ermeni İddialarına dair görselleştirilmelerin yorumlanmasından ileri gelmektedir.

Anahtar Kelimeler

kitap kapakları, Ermeni iddiaları, görsel metin

Visual Text Analysis: Book Covers Printed In The Usa And About Armenian Claims (1896-2023)

Öz

The most important function of book covers from past to present has been to protect the book. Cover design has always been important in the manuscript books produced before the printing press became widespread, as well as in the books printed later on. Book covers provide the first contact between the reader and the text and enable the reader to obtain preliminary information about the content. Although reading practices have partially changed with the existence of e-books today, book covers continue to maintain their importance regardless of the production method. On the other hand, book covers can be subject to text analysis because they are visual texts. The research area of the study includes book covers published in the USA between 1896 and 2023 in the context of the Armenian Claims. Although all books included in the research universe were taken into account, a purposeful sampling method was used by examining the most striking examples and Roland Barthes' semiotic analysis method was used in examining the book covers. The importance of our study comes from examining the reflection of the Armenian Claims on book covers and interpreting the Turkish and Armenian images and visualizations of the Armenian Claims that appear or are created on these covers.

Anahtar Kelimeler

book covers, Armenian claims, visual text

Kaynakça

• Barthes, Roland. Çağdaş Söylenler. İstanbul: Metis Yayınları, 2014.
• Barthes, Roland. Göstergebilimsel Serüven. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2021.
• Bircan, Ufuk. “Roland Barthes ve Göstergebilim”. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, sy. 13/26 (2015): 17-41.
• Çekiç Akyol, Ayça ve Akyol, Mevlüt. “Reklam Araştırmalarında Metinsel Analiz Yöntemi ile Anlamların İnşası ve Yapıbozumu”, Görsel Metin Çözümleme içinde, ed. Özlem Güllüoğlu, 234-267. Ankara: Ütopya Yayınları, 2021.
• Delamare, François ve Guineau, Bernard. Renkler ve Malzemeleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2015.
• Erkman Akerson, Fatma. Göstergebilim. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları, 2019.
• Eryılmaz, Doğanay. “Ermeni Kültüründe Terörün Olumlanması: Nemesis Operasyonu”, Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2023 içinde, ed. Alev Kılıç, 17-46. Ankara: Terazi Yayıncılık, 2024.
• Febvre, Lucien ve Martin, Henri-Jean. Kitabın Doğuşu. İstanbul: Avcıol Basım Yayın, 2000.
• Guiraud, Pierre. Göstergebilim. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları, 2016.
• Günay, Doğan ve Uzdu, Funda. “Kitabın Kapağından Dışarı Taşanlar”, Dilbilim Dergisi, sy. 20, (2008): 19-46.
• Günay, Doğan,ftdk Metin Bilgisi, İstanbul: Papatya Yayınları, 2017.
• Kaplan, Kadir. “Kitapların Kapak Tasarımlarındaki Mesajlarda Kullanılan Propaganda Teknikleri”, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, sy. 6/3 (2017): 1574-1589.
• Karaca, Birsen. Sözde Ermeni Soykırımı Projesi/Toplumsal Bellek ve Sinema. İstanbul: Say Yayınları, 2006. Manguel, Alberto. Okumanın Tarihi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2010.
• Öcal, Orhan. Kitabın Evrimi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 1971.
• Satkın, Mustafa Bilge. “Türkiye’de Belgesel Fotoğrafın Propaganda Amaçlı Kullanımı”. Sanatta Yeterlik Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 2011.
• Sığırcı, İlhami. Göstergebilim Uygulamaları. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2017.
• “Metin” maddesi, erişim 24 Nisan 2024, https://sozluk.gov.tr/.
• Anonim. The Armenian Genocide and America’s Outcry/ A compilation of U.S. documents 1890-1923.
• Washington: Armenian Assembly of America, 1985.
• Barba, Susan. Fair Sun Poems. Boston: David R. Godine, 2017.
• Bloxham, Donald. The Great Game of Genocide: Imperialism, Nationalism and the Destruction of the Ottoman Armenians. New York: Oxford University Press, 2007.
• Bogosian, Eric. Operation Nemesis: The Assassination Plot that Avenged the Armenian Genocide. Boston: Little, Brown and Company, 2015.
• Boyajian, Dickran. Armenia: The Case for a Forgotten Genocide. New Jersey: Educational Book Crafters, 1971.
• Burger, Jerry. The Shadows of 1915. Kirksville: Golden Antelope Press, 2019.
• Clay, Barry. Marishka: A Story of the Armenian Genocide. USA: Independently published, 2020.
• Derdarian, Mae. Vergeen: A Survivor of the Armenian Genocide. Los Angeles: Atmus Press Publications, 1997.
• Greene, Frederick. Armenian Massacres and Turkish Tyranny. Chicago: International Publishing Company, 1896.
• Gust, Wolfgang. The Armenian Genocide: Evidence from the German Foreign Office Archives, 1915-1916. New York: Berghahn Books, 2013.
• Hartunian, Abraham. Neither to Laugh not to Weep: A Memoir of the Armenian Genocide. Boston: Beacon Press, 1968.
• Hovannisian, Richard G. The Armenian Genocide: Cultural and Ethical Legacies. New Jersey: Transaction Publishers, 2006.
• Hovannisian, Richard G. The Armenian Holocaust: A Bibliography Relating to the Deportations, Massacres, and Dispersion of the Armenian People, 1915-1923. Massachusetts: National Association for Armenian Studies and Research, 1980.
• Kabodian, Ariana. Forget Me Not: Armenian Genocide Recollections. Michigan: Schuler Books, 2022.
• Kachichyan, Wahi. Turkish Instinct or The Praise of Genocide/ Radical Islam and Armenian Genocide. Indiana: Xlibris, 2018.
• Kharpertian, Theodore. Hagop: An Armenian Genocide Survivor’s Journey to Freedom. Massachusetts: NAASR Armenian Heritage Press, 2003.
• Kirakossian, John. The Armenian Genocide: The Young Turks Before the Judgment of History. Boston: Sphinx Press, 1992.
• MacKeen, Dawn Anahid. The Hundred-Year Walk: An Armenian Odyssey. Boston: Mariner Books, 2017.
• Najarian, Pete. The Artist and His Mother. California: California University Press, 2010.
• Sarkissian, Richard. The Armenian Genocide. Los Angeles: Navasart Foundation, 1987.
• Sassounian, Harut. The Armenian Genocide The World Speaks Out 1915-2005. California: 90th Anniversary of the Armenian Genocide Commemorative Committee, 2005.
• Tavitian Karageuzian, Katia. Forbidden Homeland: Story of a Diasporan. USA: Independently published, 2022.
• Vassilian, Hamo. The Armenian Genocide: A Comprehensive Bibliography and Library Resourse Guide. Glendale: Armenian Reference Books Company, 1992.
• Whitehorn, Alan. The Armenian Genocide: The Essential Reference Guide. New York: ABC-CLIO Publisher, 2015.
• Yeghiayan, Vartkes. Pro Armenia: Jewish Responses to the Armenian Genocide. USA: Center for Armenian Remembrance, 2012.