TÜRK BORÇLAR HUKUKUNDA YETKİSİZ TEMSİL HALLERİ VE SONUÇLARI

Yıl 2016, Cilt: 11 Sayı: 1, 271 - 289, 30.06.2016

Halit Ergün

Öz

Yetkisiz temsil TBK m. 46 - 48 arasında düzenlenmiştir. Bu müessese çok değişik
şekillerde ortaya çıkabilir. Bunlardan en sık karşılaşılanları temsil olunan tarafından yetkisiz
temsilciye temsil yetkisinin hiç verilmemesi veya geçerli olarak verilen temsil yetkisinin
sona ermesidir. Ancak yetkisiz temsil ile özellikle, temsil olunan tarafından verilen
temsil yetkisinin temsilci tarafından sınırlarının aşılması veyatemsil yetkisinin kötüye
kullanılması durumları da uygulamada görülen yetkisiz temsil hallerindendir. Söz konusu
hallerde yetkisiz temsilcinin yapmış olduğu hukukî işlem niteliği itibariyle sakattır. Sakat
olan bu hukukî işlem temsil olunan tarafından onanır, yani icazet verilirse, baştan itibaren
geçerli olur. Buna karşılık, temsil olunan söz konusu işlemi onamaz (icazet vermezse)
geçmişe etkili olarak geçersiz hale gelir. Böyle bir halde, üçüncü kişinin bazı zararları
doğabilir. Üçüncü kişiler bu zararlarını, yetkisiz temsilciden, sözleşme görüşmelerinden
doğan sorumluluk (culpa in contrahendo) çerçevesinde talep edebilirler.  

Anahtar Kelimeler

Temsil, Yetkisiz Temsil, Temsil Olunan, Yetkisiz Temsilci, İcazet (Onay), Culpa in Contrahendo

Kaynakça

• Akbıyık, Cem: Temsil Yetkisi ve Temel İlişki, İHFM, C. LV - S 4, s. 217 -232. Akıncı, Şahin: Borçlar Hukuku Bilgisi Genel Hükümler, 8. Baskı, Konya 2013. Antalya, Gökhan: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.1, İstanbul 2012. Altıner, Fatma Zeynep: Yetkisiz Temsil (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 2009. Akıntürk, T./Karaman Ateş, D: Borçlar Hukuku Genel Hükümler - Özel Borç İlişkileri, İstanbul 2012. Akın Yusuf Murat: Yargıtay Üçüncü Hukuk Dairesinin E. 2002/ 414 K. 2002/ 1200 Sayı ve 4.2.2002 Tarihli Kararı Üzerine Düşünceler, AÜEHFD, C. 8, S. 1 – 2, s. 333 – 350. Akyol, Şener: Türk Medeni Hukukunda Temsil, İstanbul 2009. Ayan, Mehmet: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 5. Baskı, Konya 2007. Başpınar, Veysel: Avukatın Özen Borcu ve Yargıtay Uygulaması, Şener Akyol’a Armağan, İstanbul 2011, s. 271 – 306. Belgesay, Mustafa Reşit: Hukuki Muamelelerde Temsil, İstanbul 1941. Berki, Şakir: Türk Borçlar Kanununda Temsil, BATİDER, C. VIII, S. 1, s. 15 – 32. Cihan, Ali Hulki: Temsil Yetkisinin Verilmesi ve Kapsamının Belirlenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 2010. Çiçek, Banu: Türk Borçlar Hukukunda İradi Temsil Yetkisinin Sona Ermesi, (Yayım 288 Halit ERGÜN ERÜHFD, C. XI, S. 1, (2016) Feyziğlu, Feyzi Necmeddin: Borçlar Hukuku Umumi Hükümler, C. 1, İstanbul 1967. Gönensay, A. Samim: Borçlar Hukuku, 1. Cilt, İstanbul 1948. Hatemi, H./Gökyayla, Emre: Borçlar Hukuku Genel Bölüm, İstanbul 2011. İnan, Ali Naim/Yücel Özge: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 5 Baskı, Ankara 2014. Karahasan, Mustafa Reşit: Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. 1, Ankara 1992. Kaplan, İbrahim: Müşteriye Ait Banka Hesapları Üzerinde Temsil ve Tasarruf Yetkisi, İHFM C. LIV, 1994, s. 289 – 301. Kayar, İsmail: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Borçlar Hukuku, Ankara 2015. Kayıhan, Şaban: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2008. Kılıçoğlu, Ahmet: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 16. Baskı, Ankara 2012. Kırca, İsmail: Vekâletsiz İş Görmenin Temsil Hukukunda Uygulama Alanı Bulduğu Haller, AÜHFD., C. 44, S. 1-4, Y. 1995, s. 443-450. Kocayusufpaşaoğlu, N./Hatemi, H./ Serozan,R./Arpacı, A.: Borçlar Hukuku Genel Bölüm, Cilt: 1, 6. Bası, İstanbul 2010. Kutlu Sungurbey, Ayfer: Yetkisiz Temsil, İstanbul 1988. Manav, Seda Türkan: Temsilci Vasıtasıyla Kambiyo Taahhüdünde Bulunma, Ankara 2007. Nomer, Haluk: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 6. Baskı, İstanbul 2008. Oğuzman. M. K./Öz, T: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. 1, 11. Baskı, İstanbul 2013. Oğuzman, M. K./Seliçi, Ö./Oktay-Özdemir, S.: Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel Kişiler), 14. Baskı, İstanbul 2014. Olgaç, Senai: Kazaî ve İlmî İçtihatlarla Türk Borçlar Kanunu Şerhi Genel Hükümler, Ankara 1976. Oser, H/Schönenberger, W. (Çev: Recai Seçkin): Borçlar Hukuku Birinci Kısım, Ankara 1947. Özdemir, Şule Albayrak: Türk Borçlar Hukukunda Temsil (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 2009. Reisoğlu, Safa: Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 23. Baskı, İstanbul 2012. Renda Nihat/Onursan Galip: Dördüncü Hukuku Dairesinin Emsal Kararlarıyla Borç- lar Hukuku, Ankara 1973. Schwarz. B Andreas (Çev: Bülent Davran): Borçlar Hukuku Dersi Cilt 1, İstanbul 1948. Türk Borçlar Hukukunda Yetkisiz Temsil Halleri ve Sonuçları 289 Tekinay, S. S./Akman, S./Burcuoğlu, H./Altop, A.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 7. Bası, İstanbul 1993. Von Tuhr, Andreas (Çev: Cevat Edege): Borçlar Hukukunun Umumi Kısmı, Cilt: 1- 2, Ankara 1985. Tunçomağ, Kenan: Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 1976. Uygur, Turgut: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Şerhi, Cilt 1, Ankara 2012. Velidedeoğlu, H. V./Özdemir, R: Türk Borçlar Kanunun Şerhi, Ankara 1987. Velidedeoğlu, H. V./Kaynar, R.: Türk Borçlar Kanununa göre Borçlar Hukuk Umumi Hükümler, İstanbul 1960. Yavuz, Cevdet: Türk-İsviçre ve Fransız Medeni Hukuklarında Dolaylı Temsil, İstanbul 1983. Yelmen, Adem: Yetkisiz Temsil, İÜHFD., C. 6, Özel Sayı I, s. 429-448. Yıldırım, Abdulkerim: Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2015 Yılmaz Ejder: Genel Vekâletname – Özel Vekâletname Ayrımı, Makaleler, (1973 – 2013), Ankara 2014, s. 739.