DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞININ ARTIK DEĞER HESABINA ETKİSİ

Yıl 2015, Cilt: 10 Sayı: 1, 1 - 39, 30.06.2015

Banu Fatma Günarslan

Öz

1.1.2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'muzda edinilmiş mallara katılma rejimi, yasal mal rejimi olarak kabul edilmiştir. Değer artış payı alacağı ve katılma alacağı edinilmiş mallara katılma rejiminde, yasada düzenlenmiş kurumlardır. Değer artış payı alacağı 4721 sayılı TMK'nın 227. maddesinde, katılma alacağı ise 231 vd. maddelerinde hükme bağlanmıştır.

Edinilmiş mallara katılma rejimi, karşılığı verilerek edinilen mallarda, diğer eşin de hak sahibi olduğu esasına dayanan adil bir rejimdir. Bu rejiminin tasfiyesi sonucunda, eşlerden biri lehine katılma alacağı hakkı doğmaktadır. Katılma alacağının tespiti için ise, öncelikle artık değer hesabının yapılması gerekmektedir. Edinilmiş mallara katılma rejiminde, eşlerin her türlü malvarlığı değerleri edinilmiş ve kişisel mal olarak ayrıma tabi tutulmaktadır. Zira, katılma alacağı, eşlerin edinilmiş malları üzerinden yapılan artık değer hesabı ile tespit edilmektedir.

Değer artış payı alacağı, eşlerden birinin, diğer eşin malvarlığı unsuruna emek veya malvarlığı ile yaptığı katkısının karşılığını oluşturmaktadır. Değer artış payı alacağı, tasfiyede gündeme gelmesi ve bir malvarlığı değeri olması nedeniyle, edinilmiş ve kişisel mal ayrımına tabi tutularak artık değer hesabında dikkate alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Mal Rejimi, Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi, Katılma Alacağı, Artık Değer, Değer Artış Payı Alacağı

Kaynakça

• ACABEY Mehmet Beşir, "Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Mal Grupları, İspat Kuralları ve Eşlerin Paylı Mülkiyeti Altındaki Mallara İlişkin Düzenlemeler", DEÜ. Hukuk Fakültesi Dergisi, C.9, Özel Sayı, İzmir 2007, (s.491-534) (Mal Grupları)
• ACABEY Mehmet Beşir, "Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Mülkiyet Türleri, İspat Kuralları ile Karineler", Uygulamalı Aile Hukuku Sertifika Programı III. Dönem 17-18 Kasım 2006, Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygulama Sorunları, Yayına Hazırlayanlar: Şükran Şıpka-Barış Özbilen-Ebru Şensöz, İstanbul 2007, (s.19-42) (Karineler)
• ACABEY Mehmet Beşir, Evlilik Birliğinde Yasal Mal Rejimi, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi Yayınları, İzmir 1999 (Yasal Mal Rejimi)
• ACAR Faruk, "Sağ Kalan Eşin Katılma Alacağı ve Miras Hakkı", Uygulamalı Aile Hukuku Sertifika Programı III. Dönem 17-18 Kasım 2006, Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygulama Sorunları, Yayına Hazırlayanlar: Şükran ŞIPKA-Barış ÖZBİLEN-Ebru ŞENSÖZ, İstanbul 2007, (s.61-83) (Miras Hakkı)
• ACAR Faruk, Aile Hukukumuzda Mal Rejimleri ve Eşin Yasal Miras Payı, Ankara 2007, (Mal Rejimleri)
• AKINTÜRK Turgut/KARAMAN Derya Ateş, Türk Medenî Hukuku Aile Hukuku İkinci cilt, Yenilenmiş 17. Baskı, İstanbul 2015
• ATEŞ Turan, Türk Medeni Kanununda Edinilmiş (Kazanılmış) Mallara Katılma Rejimi, 2. Baskı, İstanbul 2007
• BÜYÜKTANIR Tahir, "Türk Medeni Kanunu'nda Eşler Arasındaki Yasal Mal Rejimi", Ankara Barosu Dergisi, 2002/1, (s. 103-130) (Yasal Mal Rejimi)
• BÜYÜKTANIR Tahir, "Türk Medeni Kanunu Değişiklikler ve Yeni Düzenlemelere İlişkin Açıklamalar", Ankara Barosu Dergisi, 2002/2, (s. 55-110) (Değişiklikler)
• CEYLAN Ebru, "4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu'nun Mal Rejimleri ile İlgili Getirdiği Yeni Düzenlemeler", Prof. Dr. Ömer Teoman'a 55. Yaş Günü Armağanı, Cilt 2, İstanbul 2002, (s. 1019-1053)
• DURAL Mustafa/ ÖĞÜZ Tufan/ GÜMÜŞ Mustafa Alper, Türk Özel Hukuku Cilt III Aile Hukuku, Gözden Geçirilmiş 10. Bası, İstanbul 2015
• GENÇCAN Ömer Uğur, Mal Rejimleri Hukuku, Ankara 2010
• GÜMÜŞ Mustafa Alper, Teoride ve Uygulamada Evliliğin Genel Hükümleri ve Mal Rejimleri, İstanbul 2008
• HAUSHEER Heinz, Çev. Bilge Öztan, "Türk İsviçre Hukuk Topluluğunda Özellikle Aile Hukuku Alanına İlişkin Müşterek Çalışmalara Yönelik Görüşler ve İstekler", TBB Dergisi, S.76, 2008, (s.201-216).
• KAŞAK Fahri Erdem, (Çeviren) "İsviçre Federal Mahkemesi'nin Lotodan Kazanılan İkramiyenin Edinilmiş Mal Sayılacağına İlişkin 11.04.1995 Tarihli (BGE 121 III 201) Kararı", Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XVIII, 2014, S.1, (s.265-268)
• KILIÇOĞLU Ahmet M., Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi, Gözden Geçirilmiş Genişletilmiş 2. Bası, Ankara 2002 (Edinilmiş Mallar)
• KILIÇOĞLU Ahmet, Medeni Kanun'umuzun Aile-Miras ve Eşya Hukukuna Getirdiği Yenilikler, Ankara 2003 (Yenilikler)
• KILIÇOĞLU Ahmet, Kadın ve Çocuk Hakları Açısından Yeni Türk Medeni Kanunu, T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü, Ankara 2003
• KILIÇOĞLU Ahmet, Katkı-Katılma Alacağı, Ankara 2011 (Katkı-Katılma)
• KILIÇOĞLU Ahmet, "Eşlerin Birbirinden Alacakları", Prof. Dr. Ali Naim İnan'a Armağan, Ankara 2009, (s. 395-414) (Eşlerin Alacakları)
• ODENDAHL Hanswerner, "Türk Medeni Kanunu'nun Yeni "Mal Rejimi" Hükümleri Eksiklikleri ve Sorunları Üzerine bir Karşılaştırma", Prof. Dr. A. Şeref Gözübüyük'e Armağan, Ankara 2005, (s.475-496) (Karşılaştırma)
• ODENDAHL Hanswerner "Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Alman Yasal Mal Rejimi İle Karşılaştırılması ve Alman Milletlerarası Özel Hukukunda Mal Rejimi", Uygulamalı Aile Hukuku Sertifika Programı III. Dönem 17-18 Kasım 2006, Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygulama Sorunları, Yayına Hazırlayanlar: Şükran Şıpka-Barış Özbilen-Ebru Şensöz, İstanbul 2007, (s.113-132) (Alman Yasal Mal Rejimi)
• ÖZDEMİR Saibe Oktay, "Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi", İstanbul Barosu SEM Cumartesi Forumları-1 2007, İstanbul 2008, (s.255-300)
• ÖZTAN Bilge, Aile Hukuku, 4. Bası, Ankara 2004
• ÖZUĞUR Ali İhsan, Mal Rejimleri, Güncellenmiş 4. Baskı, Ankara 2007
• SARI Suat, Evlilik Birliğinde Yasal Mal Rejimi Olarak Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi, İstanbul 2007,
• ŞEKER Muzaffer, "Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin İsviçre İle Karşılaştırılması", Uygulamalı Aile Hukuku Sertifika Programı III. Dönem 17-18 Kasım 2006, Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygulama Sorunları, Yayına Hazırlayanlar: Şükran Şıpka-Barış Özbilen-Ebru Şensöz, İstanbul 2007, (s.133-158)
• ŞENOCAK Zarife, "Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Artık Değere Katılma İle İlgili Mal Rejimi Sözleşmeleri ve Tenkisi", AÜHFD, C.58, S.2, 2009 (s.377-411)
• ŞIPKA Şükran, Türk Hukukunda Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygulamaya İlişkin Sorunlar, İstanbul 2011, (Uygulama Sorunları)
• ŞIPKA Şükran "Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi", İstanbul Barosu SEM Cumartesi Forumları-1 2007, İstanbul 2008, (s.255-300) (Forum)
• ŞIPKA Şükran/DEMİR Pınar Özlem, "İsviçre Federal Mahkemesi'nin "Edinilmiş Malların Tasfiyesi"ne İlişkin Bir Kararının İncelenmesi (BGE 118 II 27-31)", Prof. Dr. Necip Kocayusufpaşaoğlu İçin Armağan, Ankara 2004, s.255-262
• UYAP Yargıtay Karar Sorgulama
• ZEYTİN Zafer, Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Tasfiyesi, 2. Baskı, Ankara 2008 (Tasfiye)
• ZEYTİN Zafer, "Yasal Mal Rejiminde Katkı Alacağı ve Değer Artış Payı Alacağı İlişkisi" Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, C.10, S.36, 2011, (s. 299-317) (Katkı Alacağı İlişkisi)
• ZEYTİN Zafer, "Değer Artış Payı, Eklenecek Değerler ve Denkleştirme Alacağı" Uygulamalı Aile Hukuku Sertifika Programı III. Dönem 17-18 Kasım 2006, Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygulama Sorunları, Yayına Hazırlayanlar: Şükran Şıpka- Barış Özbilen- Ebru Şensöz, İstanbul 2007, (s. 43-60) (Değer Artış Payı)