İSVİÇRE’DEKİ MİRAS HUKUKUNA İLİŞKİN REVİZYON ÇALIŞMALARI VE TÜRK HUKUKUNA OLASI YANSIMALARI

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 2, 333 - 370, 28.10.2019

Ahmet Nar

Öz

Miras hukukuna ilişkin yasal düzenlemeler, düzenlemenin yapıldığı dönemdeki toplumun ihtiyaç ve beklentilerini karşılama amacını taşırlar. Toplum-sal yaşamda zaman içinde meydana gelen değişiklikler, miras hukukuna ilişkin hükümlerin de toplumun ihtiyaç ve beklentilerine uygun hale getirilmesini zorunlu kılmaktadır. İsviçre’de aile bağlarının zayıflaması, boşanma oranlarının artması, aile yaşam formlarının daha çeşitli hale gelmesi ve miras bırakanın tasarruf özgürlüğünü genişletmeye yönelik eğilim yeni bir miras hukuku revizyonunu gündeme getirmiştir. 2010 yılında “Modern bir miras hukuku” adıyla başlatılan değişiklik önerilerinin yakın bir zaman içinde yasalaşması beklenmekte-dir. Söz konusu revizyon çalışmaları kapsamında hazırlanan tasarı, İsviçre miras hukuku sistemi bakımından köklü değişiklikleri içermektedir. İsviçre Medeni Kanunu’nun Türk miras hukuku sisteminin şekillenmesinde önemli bir yeri bulunmaktadır. Yapılacak değişikliklerin ülkemiz açısından, miras hukuku kurallarının uygulanmasında, mevcut yorum farklılıklarının giderilmesinde ve muhtemel kanun değişikliklerinin yapılmasında belirleyici bir rolü olacaktır

Anahtar Kelimeler

Yasal mirasçı, saklı pay, fiili hayat ortaklığı, katılma alacağı, tenkis

Kaynakça

• Antalya, O. Gökhan/Sağlam, İpek, Miras Hukuku, İstanbul 2015. Ayan, Mehmet, Saklı Pay Sahibi Mirasçılar ve Saklı Payları, Selçuk Üniversite-si Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 10, S. 1-2, Y. 2002, s. 7-18. Ayan, Serkan, Olumlu Miras Sözleşmelerinin İçeriğine Aykırı Hukuki İşlemle-re İtiraza Yönelik Medeni Kanun’un 527/II Hükmünün Anlamı, Terazi Hukuk Dergisi, Y. 6, S. 58, Haziran 2011, s. 14-33. Aybay, Aydın, Miras Hukuku Dersleri, İstanbul 2000. Baddeley, Margareta, De la motion Gutzwiller à l’Avant-projet du Conseil fédéral du 4 mars 2016: aperçu sommaire de la proposition de réforme, FamPra.ch, Heft 3, 2016, s. 569-597 (Kısaltma: Baddeley, Réforme). Baddeley, Margareta, La réserve héréditaire: quo vadis?, successio Heft 4, 2014, s. 282-291. Baygın, Cem, 21.01.2010 Tarihli Anayasa Mahkemesi Kararı Işığında Boşan-ma Davasında Davalının Ölümünün Sağ Kalan Eşin Mirasçılığına Etkisi, Ka- zancı Hukuk Dergisi, S. 77-78, Ocak-Şubat 2011, s. 30-48 (Kısaltma: Baygın, Eşin Mirasçılığı). Baygın, Cem, Tenkis Davalarında Mirasbırakanın Tasarruf Nisabının Hesap-lanması, EÜHFD., C. XII, S. 3-4, Y. 2008, s. 137-179. (Kısaltma: Baygın, Ta-sarruf Nisabı). Baygın, Cem, Türk Miras Hukukunda Alacaklıların Korunması, Ankara 2005 (Kısaltma: Baygın, Alacaklıların Korunması). Breitschmid, Peter/ Rumo-Jungo, Alexandra (Hrsg.), Handkommentar zum Schweizer Privatrecht - Erbrecht - Art. 457-640 ZGB, 2. Auflage, Schulthess Verlag, Zürich 2012 (Kısaltma: Yazar adı, HandKomm). Çağa, Tahir, Türk – İsviçre Hukukuna Göre Mahfuz Hisseli Mirasçıların Hu-kuki Vaziyeti, İstanbul 1950. Çakır, Aytuğ Ceyhun, Sağ Kalan Eşin Mirasçılığı, İstanbul 2018. Çınar, Ömer, Miras Sözleşmesinin Tek Taraflı İrade Beyanı İle Sona Erdiril-mesi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Y. 6, S. 12, Güz 2007/2, s.219-230. Demir, Mehmet, Olumlu Miras Sözleşmeleri, YD., C. 20, S. 3, Y. 1994, s. 279-294. Dural, Mustafa, İsviçre’de Eşcinsel Hayat Ortaklığının Düzenlenişi, Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, C. 8 (Özel Sayı), s. 927-936 (Kısaltma: Dural, Hayat Ortaklığı). Dural, Mustafa, Miras Sözleşmeleri, İstanbul 1980. Dural, Mustafa/Öz, Turgut, Türk Özel Hukuku Cilt IV Miras Hukuku, 5. Baskı, İstanbul 2016. Eigenmann, Antoine/Rouiller, Nicolas (Hrsg.), Commentaire du droit des suc-cessions, (Art. 457-640 CC; Art. 11-24 LDFR), Stämpfli Verlag AG, Bern 2012 (Kısaltma: Yazar adı, CS.). Eitel, Paul, Auf dem Weg zu einem zeitgemässen Erbrecht?, Successıo, Heft 2, 2016, s. 183-185. Eitel, Paul, Ein weiterer Schritt auf dem Weg zu einem (vor allem politisch) zeitgemässen Erbrecht (?): Vom Vorentwurf 2016 zum Entwurf 2018, Succes-sıo, Heft 4, 2018, s. 336-349 (Kısaltma: Eitel, Entwurf 2018). Eitel, Paul, Was ist zeitgemässes Intestaterbrecht?, Successıo, Heft 3, 2017, s. 263-266 (Kısaltma: Eitel, Intestaterbrecht). Eren, Fikret, Türk Medeni Hukukunda Tenkis Davası, Ankara 1973. Fankhauser, Roland/Jungo, Alexandra, Entwurf zur Revision des Erbrechts vom 29. August 2018: ein Überblick, recht, Heft 1, 2019, s. 1-11. Geiger, Alexandra, Kurz und bündig: Vernehmlassung des Vereins Successio zum Vorentwurf der Erbrechtsreform, Successıo, Heft 4, 2016, s. 324-328. Haidmayer, Barbara, Die Revision des Erbrechts, Aktuelle Juristische Praxis (AJP), Heft 12, 2018, s. 1544-1555. Hausheer, Heinz/Reusser, Ruth/Geiser, Thomas, Berner Kommentar, Bd. II/1/3, Das Güterrecht der Ehegatten, Allgemeine Vorschriften, Der ordentliche Güterstand der Errungenschaftsbeteiligung, Art. 181-220 ZGB, Bern 1992 (Kı-saltma: Hausheer/Reusser/Geiser, BernerKomm.). Horat, Felix, Die Revision des Erbrechts/Motion Gutzwiller, Blätter für Agrar-recht (BIAR), Heft 3, 2017, s. 239-246. Hrubesch-Millauer, Stephanie, Die (Un-)Vereinbarkeit von Schenkungen mit einem positiven Erbvertrag - eine methodische Betrachtung, successio, Heft 3, 2008, s. 205-224. Hrubesch-Millauer, Stephanie, Die Vereinbarkeit von Schenkungen mit einem abgeschlossenen Erbvertrag, Heft 1, 2015, s. 55-62 (Kısaltma: Hrubesch-Millauer, Erbvertrag). İmre, Zahit, Türk Miras Hukuku, 4. Baskı, İstanbul 1978. İnan, Ali Naim / Ertaş, Şeref /Albaş, Hakan, Miras Hukuku, İzmir 2012. Jungo, Alexandra, Faktische Lebenspartner als Erben – de lege ferenda, Suc-cessıo, Heft 1, 2016, s. 5-26. Kılıçoğlu, Ahmet, Miras Hukuku, 2. Baskı, Ankara 2007. Klöti, Daniela, Das schweizerische Pflichtteilsrecht im Spannungsfeld sich wandelnder Näheverhältniss, Stämpfli Verlag AG, Bern 2014 (Kısaltma: Klöti, Spannungsfeld) Klöti, Daniela, Freiteil – eine filigrane Perfektionierung des Pflichtteilsrechts, successio, Heft 1, 2017, s. 92-103 (Kısaltma: Klöti, Pflichtteilsrechts) Kobel, Felix/Fankhauser, Roland, Zur Herabsetzbarkeit erbrechtlichen Intesta-terwerbs - ein Diskussionsbeitrag, successio, Heft 3, 2007, s. 168-176. Kostkiewicz, Jolanta Kren/Nobel, Peter/Schwander, Ivo/Wolf, Stephan (Hrsg.), ZGB Kommentar, Schweizerisches Zivilgesetzbuch, 2. Auflage, Zürich 2011 (Kısatma: Yazar adı, ZGB Komm.). Lötscher, Cordula, (K)ein gesetzliches Erbrecht für faktische Lebenspartner?, successio, Heft 2, 2018, s. 195-209. Montavon, Pascal, Abrégé de droit civil. Art. 1er à 640 CC/LPart, 3e édition, Zürich 2013. Ön tasarının açıklayıcı raporu: https://www.bj.admin.ch/ dam/data/bj/gesellschaft/gesetzge bung/erbrecht/vn-ber-d.pdf (Açıklayıcı rapor 2016). Petek, Hasan, Saklı Pay Kurallarının Mirasın Paylaştırılmasında Uygulanması, İBD, C. 85, S. 4, Y. 2011, s. 59-79. Piotet, Denis, Où porter le débat sur l’avant-projet de révision du droit des suc-cessions? Successio, Heft 4, 2016, s. 329-334. Sarı, Suat, Evlilik Birliğinde Yasal Mal Rejimi Olarak Edinilmiş Mallara Ka-tılma Rejimi, İstanbul 2007. Schwenzer, Ingeborg (Hsrg), Fam Kommentar, Scheidung, Band I: ZGB, 2. Auflage, Bern 2011 (Kısaltma: Yazar adı, FamKOMM.). Serozan, Rona, Miras Hukukunun Gelişim Süreci: Sosyo-Ekonomik Planda ve Hukuk Politikasında Yaşanan Değişiklikler ve Bu Değişikliklerin Miras Huku-kunun Gelişimi Üzerindeki Etkileri, İÜHFM C. LXXIII, S. 1, y. 2015, s. 531-559. Serozan, Rona/Engin, Baki İlkay, Miras Hukuku, 4. Baskı, Ankara 2014. Sutter-Somm, Thomas/Ammann, Dario, Die Revision des Erbrechts, Schult-hess Verlag, Zürich 2016. Şenocak, Zarife, Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Artık Değere Katılma İle İlgili Mal Rejimi Sözleşmeleri ve Tenkisi, AÜHFD., C. 58, S. 2, 2009, s. 377-411. Şıpka, Şükran, Türk Hukukunda Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygu-lamaya İlişkin Sorunlar, İstanbul 2011. Şıpka, Şükran/Kaplan, Hasan Ali, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’na Göre Eşlerin Artık Değere Katılma ve Paylaşma Oranı ile İlgili Olarak Yapacakları Mal Rejimi Sözleşmelerinin Altsoya Etkisi, Prof. Dr. Necip Kocayusufpaşaoğlu İçin Armağan, Ankara 2004, s.263-274. Tasarının açıklayıcı raporu: https://www.admin.ch/opc/de/federal-gazette/2018/5813.pdf. (Açıklayıcı rapor). Taş Korkmaz, Hülya, Boşanma Davasında Sağ Kalan Eşin Bu Sıfatla Mirasçı-lığına Son Vermek Amacıyla Mirasçılar Tarafından Davaya Devam Edilmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 16, Prof. Dr. Hakan Pek-canıtez’e Armağan, Özel Sayı 2014, s. 1413 – 1482. Tuor, Peter/Schnyder, Bernhard/Schmid, Jörg/Rumo-Jungo, Alexandra, Das Schweizerische Zivilgesetzbuch, 13 Auflage, Schulthess, Zürich 2010. Weimar, Peter, Berner Kommentar, Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Das Erbrecht, Band III, 1. Ableilung: Die Erben, 1. Teilband: Die gesetzlichen Er-ben, Die Verfügungen von Todes wegen, 1. Teil: Die Verfügungsfähigkeit, Die Verfügungsfreiheit, Die Verfügungsarten, Die Verfügungsformen, Art. 457-516 ZGB, Bern 2009 (Kısaltma: Weimar, BernerKomm.). Wolf, Stephan, Ist das schweizerische Erbrecht in seinen Grundlagen revisi-onsbe-dürftig?, ZBJV Heft 5, 2007, s. 301-316. Wyss, Daniel A., Eugen Huber und die Erbrechtsrevision, Zeitschrift des ber-nischen Juristenvereins (ZBJV), Heft 12, 2018, s. 833-846. Zeytin, Zafer, Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Tasfiyesi, 2. Baskı, Ankara, 2008.