YAPI ALACAKLISI İPOTEĞİ

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 2, 493 - 524, 28.10.2019

Remzi Demir

Öz

Yapı alacaklısı ipoteği ile yapı alacaklılarına, alacaklarını teminat altına almak için taşınmaz üzerine bir ipotek kurdurma olanağı sağlanarak, daha önce-den kurulmuş sınırlı ayni haklar karşısında, sıra itibarıyla bir imtiyazdan yararlanma hakkı getirilmiştir. Bu çalışmada, bir inşaata emek vermek ya da hem emek hem de malzeme vermek suretiyle inşaatta meydana gelen değere katılanların alacaklarını elde edebilmeleri için, kanundan doğan yapı ipoteği incelenmektedir. Yapı alacaklısı ipoteği, Anayasamızın 2. maddesinde yer alan sosyal hukuk devleti ilkesinin Türk Medeni Kanunu’na somut bir yansımasıdır.

Yapı ipoteğinin tescili için, malik tarafından yapı alacakları için yeterli güvencenin gösterilmemiş olması gerekir. Alacak çekişmeli olmamalı, yani malik alacağın varlığını kabul etmiş, alacağı tanımış olmalıdır. Yapı alacağı ipoteği talebi, üç aylık bir süre içinde yapılır. Üç aylık süre hak düşürücü süredir. Taşınmaz maliki, işin yapılmış olmasına rağmen, alacağı tanımaktan kaçı-nırsa, yük miktarını mahkeme takdir edecektir. İnşaat alacağı malik tarafından kabul edilmemiş ya da ipotek alacaklısının alacağının kesin olarak belli olmaması durumlarında yapı alacaklısı ipoteğinin geçici tescili söz konusu olur.

Anahtar Kelimeler

Yapı Alacağı İpoteği, Alacaklı, Emek Vermek, Kanuni İpotek, Kesin Tescil, geçiçi tescil

Kaynakça

• AKCAN, Cansın: " Yapı İpoteği", Ankara Barosu Dergisi, S. 5, Ankara 1991, s. 69-110. AKIN, Levent: " İnşaatçı İpoteği", Ankara Barosu Dergisi, S. 2018/2, Ankara 2018, s. 751 – 769. AKINTÜRK, Turgut: Eşya Hukuku, Beta, İstanbul 2009. AKİPEK, Jale G. : Türk Eşya Hukuku Ayni Haklar , Ankara 1974. ALTAY, Sümer / ESKİOCAK, Ali : Türk Medeni Hukukunda Taşınmaz Rehni, İstanbul 2007. AVCI, Ali / ORUÇ, Buket Köksal : " İnşaatçı İpoteği (Yapı Alacaklısı İpote-ği)", Hukuk Dergisi, Türkiye Noterler Birliği, Yıl: 1, S.2, Ankara 2014,s. 93-123. AYAN, Mehmet: Eşya Hukuku III Sınırlı Ayni Haklar, 4. Bası, Konya 2012. AYBAY, Aydın: Tapu Siciline Muvakkat Tescil, İstanbul 1962. AYBAY, Aydın / HATEMİ, Hüseyin: Eşya Hukuku, Vedat Kitapçılık, 3. Bası, İstanbul 2012. AYDOĞDU, Murat / KAHVECİ, Nalan: Türk Borçlar Hukuku, Adalet Yayı-nevi, 2. Baskı, Ankara 2014. BAYSAL, Başak : “ Yapı Alacaklısı İpoteğine İlişkin Başlıca Hukuksal Sorun-lar “, Prof. Dr. Özer Seliçi’ye Armağan” Seçkin Yayınevi, Ankara 2006.s. 149-179. BIÇAKÇI, Levent : ‘Yapı Alacaklısı İpoteği’, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C.45, S. 1 – 4, s. 537 – 568. BÜYÜKAY, Yusuf: Eser Sözleşmesi, 2. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2014. CAN, Mertol : ‘Yeni Medenî Kanunun İnşaatçı (Yapı) İpoteği Hakkındaki Hü-kümleri ile İpoteğin Kendi Adına Tescilini Talep Edebilecek Kişiler Bakımın-dan Bir Değişiklik Yapıp Yapmadığı Meselesi’, Gazi Üniversitesi Hukuk Fa-kültesi Dergisi, C. VIII, S. 1 – 2, Ankara 2004, s. 49 – 56. ÇABRİ, Sezer : “Yapı Alacaklısı İpoteğinin Önceliği ( TMK m. 897/1 )”, Do-kuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Şeref ERTAŞ’a Ar-mağan, C. 19, Özel Sayı, İzmir 2017, s. 377-413 ÇETİN, H. Soner: İpotekli Borç Senedi ve İrad Senedi, Ankara 2004. DAVRAN, Bülent: Rehin Hukuku Dersleri, İstanbul 1972. DEMİR, Remzi : “ Türk Hukukunda Sabit Dereceler Sistemi ve Rehnin Paraya Çevrilmesi”, Prof. Dr. Nevzat Toroslu’ya Armağan, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, Cilt: 1, Ankara 2015 ,s. 291-337. DUMAN, İlker Hasan: Açıklamalı-İçtihatlı İnşaat Hukuku, Seçkin Yayınları, 3. Baskı, Ankara 2010. DUMAN, İlker Hasan ; " İnşaatçı İpoteği", Terazi Hukuk Dergisi, Seçkin Yayı-nevi, C. 9, S. 100, 2014 Aralık, s. 189-200. EREL, Şafak: Eşyaya Bağlı Borç, Ankara 1982. EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Özel Hukuku Özel Hükümler, Yetkin Yayınla-rı, Ankara 2014. ERTAŞ, Şeref: Eşya Hukuku, Barış Yayınevi, 11. Baskı, İzmir 2014. ESENER, Turhan / GÜVEN, Kudret: Eşya Hukuku, 5. Baskı, Ankara 2012. GÖREN, Serdar: Rehin Türü Olan İpotek, Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya 2018. GÜLEŞ, Bedia: Türk Hukukunda Yapı İpoteği, Yetkin Yayınları, Ankara 2018. GÜMÜŞ, Mustafa Alper: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Cilt: 1, Vedat ya-yıncılık, İstanbul 2012. JAVADKHANI, Sheida: Türk Hukukunda İpotek, Yayınlanmamış Yüksekli-sans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2016. KAÇAK, Nazif: İpotek ve İpoteğin Paraya Çevrilmesi, Seçkin Yayınevi,3. Baskı, Ankara 2013. KAÇARAN, Hümeyra : "Yapı Alacaklılarının Kanuni İpotek Hakkı", Cevdet Yavuz’a Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt: 22, S. 3, İstanbul 2016, s. 1363-1398. KARAHACIOĞLU, Ali Haydar / DOĞRUSÖZ, M. Edip / ALTIN, Mehmet: Türk Hukukunda Rehin, Ankara 1996. KARAHASAN, Mustafa Reşit: Türk Eşya Hukuku, Cilt : 2, Beta Basım, İstan-bul 2002. KÖPRÜLÜ, Bülent / KANETİ, Selim: Sınırlı Ayni Haklar, İstanbul 1983. KURT, Leyla Müjde: Yüklenicinin Eseri Teslim Borcunda Temerrüdü, Yetkin Yayınevi, Ankara 2012. NOMER, Halik Nami / ERGÜNE, Mehmet Serkan : Eşya Hukuku, Cilt :II, Onikilevha, İstanbul 2016 OĞUZ, Cemal : " Yapı Alacaklısı Rehninin Konusu " , Gazi Üniversitesi Hu-kuk Fakültesi Dergisi, C. XIII, S. 1-2, s. : 61-75. OĞUZMAN, M. Kemal / SELİÇİ, Özer / OKTAY – ÖZDEMİR, Saibe: Eşya Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul 2014. ÖZ, M. Turgut: İnşaat Sözleşmesi ve İlgili Mevzuat, Vedat Yayıncılık, İstanbul 2012. ÖZTAN, Bilge: Medeni Hukuk’un Temel Kavramları, 32. Bası, Turhan Kita-bevi, Ankara 2010. REİSOĞLU, Safa: Türk ve İsviçre Hukukunda Müteahhit ve İşçilerin Kanuni İpotek Hakkı, Ankara 1961. SAYMEN, Ferit – ELBİR, Halid Kemal: Türk Eşya Hukuku Dersleri, Filiz Kitabevi, İstanbul 1963. SELİMOĞLU, Yaşar Engin: Eser Sözleşmesi, 3. Baskı, Adalet Yayınevi, An-kara 2016. SEROZAN, Rona: “ Taşınmaz Rehni”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 64, S. 2, İstanbul 2006, s. 301-324. SİRMEN, Lale: Eşya Hukuku, Yetkin Yayınevi, Ankara 2013. SÜMER, N. Binnur : " Müteahhit ve Diğer Çalışanların Kanunî İpotek Hakkı", Halil Cin’e Selçuk Üniversitesi’nde 10. Hizmet Yılı Armağanı, Konya 1995, s. 601-615. SÜRAL, Nurhan: Müteahhit ve İşçilerin Yasal İpotek Hakkı, Ankara Barosu Dergisi, S. 6, Ankara 1980. SÜTÇÜ, Nezih : “ Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinden Doğan Alacağı İçin Yüklenicinin Kanuni İpotek Hakkı ( TMK m. 893 ) Var Mıdır? ”, Yargı Dün-yası, S. 182, İstanbul 2011, s. 13-25. ŞENER, Yavuz Selim: Türk Hukukunda İpotek ve Uygulaması, 3. Baskı,Adalet Yayınevi, Ankara 2010. TEKİNAY, Selahattin Sulhi: Eşya Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul 1991. TEKİNAY, Selahattin Sulhi : “ İşçi İpoteğinin Tescili İsteme Hakkının Mahi-yeti”, Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 3, S. 4, İstanbul 1969, s. 133-139. UYAR, Talih: Türk Medeni Kanunu ( Gerekçeli – İçtihatlı ), C. IV, “Eşya Hu-kuku”, Ankara 2002. UYUMAZ, Alper : "Yapı ( İnşaatçı) İpoteği", Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XII, S. 1–2, Erzincan 2008, s.225 – 258. VELİDEDEOĞLU, Hıfzı Veldet: Türk Medenî Hukuku, 3. Baskı, İstanbul 1983. YAVUZ, Cevdet: Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 9. Baskı, Beta, İstan-bul 2014.