VAKIFLARDA YÖNETİM ŞEKLİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 1, 42 - 77, 30.04.2020

Sena Başpınar

Öz

Vakıflar, gerçek veya tüzel kişilerin yeterli mal ve hakları belirli ve
sürekli bir amaca özgülemeleriyle oluşan hukuki varlıklardır. Vakfın yönetim
şekli, vakfedenin arzusuna göre şekillenir. Bu yönetim şekli, vakıf senedinde
belirtilir ve vakıf kurulduktan sonra kural olarak değiştirilemez. Ancak, hayatın
değişen koşulları karşısında, vakfın amacının korunması ve kurucu iradeye uygun
şekilde varlığını sürdürebilmesi gerekir. İşte bu sebeple kanun koyucu,
haklı sebeplerin varlığı durumunda, vakfın yönetim şeklinin değiştirilebileceğini
öngörmüştür. Bu değişiklik; eski vakıflar bakımından 5737 sayılı Vakıflar
Kanunu m. 14, yeni vakıflar bakımından ise 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu
m. 112/I gereğince gerçekleştirilir. Bu makalede, eski ve yeni vakıflar bağlamında,
yönetim şekli değişikliği incelenmiştir. Bu değişikliğin şartları, hüküm
ve sonuçları ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Vakıf, Eski Vakıflar, Yeni Vakıflar, Vakıf Senedi, Yönetim Şeklinin Değiştirilmesi

Kaynakça

• Açıkgöz, Osman, “Vakıf Yönetı̇m Organının İbrası ve Uygulanacak Hükümlerı̇n Tespı̇tı̇”, Marmara Ünı̇ versı̇ tesı̇ Hukuk Fakültesı̇ Hukuk Araştırmaları Dergı̇ sı̇ Özel Sayı - Cevdet Yavuz’a Armağan, C. 22, S. 3, 2016, s. 53-82.
• Akgündüz, Ahmet, İslam Hukukunda ve Osmanlı Tatbikatında Vakıf Müessesesi, Gözden Geçirilmiş 3. Baskı, Osmanlı Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul 2013.
• Akipek, Jale G., Turgut Akıntürk ve Derya Ateş, Türk Medenî Hukuku, Başlangıç Hükümleri – Kişiler Hukuku, Yenilenmiş 15. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul 2019.
• Akman, Ahmet, Eski Vakıflar Hukuku ve İdaresi, Adalet Yayınevi, Ankara 2019.
• Akünal, Teoman, Türk Medeni Hukukunda Tüzel Kişiler, Filiz Kitabevi, İstanbul 1988.
• Avcı, Mehmet Özgür, Türk Medeni Kanununa Göre Vakıf Yönetim Organı, Beta Yayıncılık, İstanbul 2006.
• Ayan, Mehmet ve Nurşen Ayan, Kişiler Hukuku, Gözden Geçirilmiş 8. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2016.
• Aydos, Oğuz Sadık, “Vakfın Sona Ermesı̇”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 4, S. 1, 2013, s. 129-153.
• Ballar, Suat, Yeni Vakıflar Hukuku 1, Der Yayınları, İstanbul 2020.
• Berki, Ali Himmet, “Vakıf Nasıl Yapılır”, Vakıf Hukuku Yazıları (Haz. Hüseyin Çınar), Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara 2013, s. 125-130, (Makalenin ilk yayınlandığı yer bilgisi için bkz. Vakıflar Dergisi, S. 10, 1973, s. 66-70), (Kısaltması: Berki, “Vakıf Nasıl Yapılır”).
• Berki, Ali Himmet, Vakıflar – İkinci Kitap (Medeni Kanunda “Te’sis” ve Vakıflar Kanunu Hükümleri), Nur Matbaası, Ankara 1950, (Kısaltması: Berki, Vakıflar-II).
• Berki, Ali Himmet, Vakıflar (Vakıf Müesseseleri İnsanların Düşünebildikleri Hukuki Müesseselerin En Hayırlısıdır), Aydınlık Basımevi, İstanbul 1946, (Kısaltması: Berki, Vakıflar-I).
• Berki, Şakir, “Türkiye’de İmparatorluk ve Cumhuriyet Devrinde Vakıf Çeşitleri”, Vakıflar Dergisi, C. 9, S. 9, 1974, s. 1-13, (Kısaltması: Berki, Vakıf Çeşitleri).
• Doğan, Murat, Vakıflarda Mal Varlığı, Seçkin Yayınevi, Ankara 2000.
• Dural, Mustafa ve Tufan Öğüz, Türk Özel Hukuku - Cilt II: Kişiler Hukuku, 18. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul 2017.
• Ercil, Oya, “Vakıflarda Kurucu İradenin Korunması ve Sürdürülmesinin Uygulamada Yarattığı Sorunlar Konulu Panelin Notları (9 Aralık 2010 - VGM Konferans Salonu Ankara)”, TÜSEV Yayın No: 53 - TEHAV Panel No: 176 Vakıflar Mevzuatı Yayın No: 2, s. 21-23.
• Gezder, Ümit, “Eskı̇ Vakıflar ve Tavı̇z Bedelı̇ Sorunu”, Medeniyet Law Review, C. 2, S. 3, 2017, s. 1-33.
• Güneri, Hasan, Türk Medeni Kanunu Açısından Vakıfta Amaç Kavramı ve Amacına Göre Vakıf Türleri, Sevinç Matbaası, Ankara 1976.
• Gürzumar, Osman Berat, “Türk Medenî Kanunu’nun “Vakıflarda üyelik olmaz.” Hükmünü İptâl Eden Anayasa Mahkemesi Kararı Hakkında”, Halûk Konuralp Anısına Armağan, Ankara 2009, s. 523 – 547.
• Güven Kardeş, Bade, Yeni Vakıfçının El Kitabı, Adalet Yayınevi, Ankara 2017.
• Hatemi, Hüseyin, “Vakıf Kurumuna Hukuk Tarihi Açısından Genel Bir Bakış”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. LV, S. 4, 1997, s. 111-128, (Kısaltması: Hatemi, Hukuk Tarihi).
• Hatemi, Hüseyin, Kişiler Hukuku, 6. Bası, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2017, (Kısaltması: Hatemi, Kişiler).
• Hatemi, Hüseyin, Medeni Hukuk Tüzel Kişileri Cilt: I (Giriş, Tarihi Gelişim, Eski Vakıflar), Sulhi Garan Matbaası, İstanbul 1979, (Kısaltması: Hatemi, Medeni).
• İkizler, Metin ve Yasin Kurban, Eski ve Yeni Vakıflar Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2020.
• İkizler, Metin, “Vakıf Senedinde Değişikliğe Gidilmesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XI, S. 1-2, 2007.
• İşeri, Ahmet, Türk Medeni Kanununa Göre Vakıf (Tesis), Ankara 1968. Korkusuz, Refik ve Ömer Ergün, “Hukuksal Boyutları ile Eskı̇ ve Yenı̇ Vakıflar”, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 12, S. 16 – 19, 2007, s. 69-138.
• Oğuzman, M. Kemal, Özer Seliçi ve Saibe Oktay-Özdemir, Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel Kişiler), 18. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 2019.
• Öğüz, Tufan, Türk Hukukunda Vakıf Tüzel Kişiliğinin Hukuki Esasları, Beşir Kitabevi, İstanbul 2007.
• Özsunay, Ergun, Medeni Hukukumuzda Tüzel Kişiler, İstanbul 1982.
• Öztan, Bilge, Tüzel Kişiler, 4. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2001.
• Zevkliler, Aydın, M. Beşir Acabey ve K. Emre Gökyayla, Medeni Hukuk, 6. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara 1999.