HART - DEVLIN TARTIŞMASINDA OLMAYAN ARGÜMANLAR

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 2, 537 - 568, 27.10.2020

Engin Arıkan

Öz

Ahlakın hukuk tarafından meşru bir şekilde hangi gerekçelerle dayatılabileceği
meselesi oldukça geniş kapsamlı ve önemli bir meseledir. Hart-Devlin
tartışması bu konuda bir referans noktasıdır. Bu tartışmada Lord Devlin, eşcinsel
ilişkilerin, toplumsal değerlere aykırılık gerekçesi ile hukuk tarafından meşru
bir şekilde yasaklanabileceğini savunmuştur. Devlin’e göre hukukun toplumsal
değerleri muhafaza işlevini sağlamaması halinde toplumsal çözülmeye kapı
açılır. H. L. A. Hart ise hukukun kişilerin başkalarına veya kendilerine zararı
olmayan rızaya dayalı ilişkilerine karışmasının doğru olmadığını ve hukukun
toplumdaki çoğunluğun değerlerini yansıtmamasının toplumsal çözülmeye sebep
olmayacağını savunmuştur. Hart-Devlin tartışması birçok açıdan aydınlatıcı
olsa da bu konu hakkında bu tartışmada öne sürülen argümanlardan fazlası vardır.
Aristoteles, Aquinas, Finnis, George, Feinberg, Rawls, Dworkin ve Raz gibi
pek çok düşünürün konu hakkında farklı görüşleri mevcuttur. Tüm bu farklı
yaklaşımların incelenmesi, konunun basit formüller ile çözülemeyeceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Ahlakın Dayatılması, Hart-Devlin Tartışması, Mükemmeliyetçilik, Anti- Mükemmeliyetçilik, Liberalizm

Kaynakça

• Aquinas, Thomas, Summa Theologica, Christian Classics Ethereal Library, 1485, https://www.ccel.org/ccel/a/aquinas/summa/cache/summa.pdf, Son erişim tarihi: 30.7.2020.
• Aristoteles, Nikomakhos’a Etik, 2. Baskı, Çeviren: Saffet Babür, Ankara: Bilgesu Yayıncılık, 2009.
• Aristoteles, Politika, 2. Baskı, Çeviren: Özgüç Orhan, İstanbul: Pinhan Yayınları, 2020.
• Çataloluk, Gökçe, “Kant Düşüncesinde Hukukun Sınır Hatları”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 1, 2019, ss. 202-209.
• Devlin, Patrick, “Law, Democracy, and Morality”, University of Pennsylvania Law Review, Cilt: 110, Sayı: 5, 1962, ss. 635-649.
• Devlin, Patrick, “The Enforcement of Morals”, Maccabaean Lecture in Jurisprudence - Proceedings of the British Academy, Cilt: 45, 1959, ss. 129- 151.
• Devlin, Patrick, The Enforcement of Morals, Oxford: Oxford University Press, 1965.
• Dworkin, Gerald, “Paternalism”, Stanford Encyclopedia of Philosophy, 2017, https://plato.stanford.edu/entries/paternalism/ , Son erişim tarihi: 30.7.2020.
• Dworkin, Ronald, A Matter of Principle, Massachusetts: Harvard University Press, 1985.
• Dworkin, Ronald, Sovereign Virtue, Massachusetts: Harvard University Press, 2002.
• Feinberg, Joel, The Moral Limits of the Criminal Law II: Offense to Others, New York: Oxford University Press, 1985.
• Feinberg, Joel, The Moral Limits of the Criminal Law III: Harm to Self, New York: Oxford University Press, 1986.
• Feinberg, Joel, The Moral Limits of the Criminal Law IV: Harmless Wrongdoing, New York: Oxford University Press, 1990.
• Finnis, John, “Economics, Justice, and the Value of Life”, Human Rights and Common Good: Collected Essays of John Finnis Volume III, Oxford: Oxford University Press, 2011, ss. 242-250.
• Finnis, John, “Justice for Mother and Child” Human Rights and Common Good: Collected Essays of John Finnis Volume III, Oxford: Oxford University Press, 2011, ss. 307-314.
• Finnis, John, “Hart as a Political Philosopher”, Philosophy of Law: Collected Essays of John Finnis Volume IV, Oxford: Oxford University Press, 2013, ss. 257-279.
• Finnis, John, “Law, Morality, and ‘Sexual Orientation’”, Human Rights and Common Good: Collected Essays of John Finnis Volume III, Oxford: Oxford University Press, 2011, ss. 334-352.
• Finnis, John, “Legal Enforcement of ‘Duties to Oneself’: Kant vs. Neo- Kantians”, Columbia Law Review, Cilt: 87, 1987, ss. 433-456.
• Finnis, John, “Marriage: A Basic and Exigent Good”, Human Rights and Common Good: Collected Essays of John Finnis Volume III, Oxford: Oxford University Press, 2011, ss. 317-333.
• Finnis, John, Natural Law & Natural Rights, 2. Baskı, Oxford: Oxford University Press, 2011.
• George, Robert P., Making Men Moral: Civil Liberties and Public Morality, Oxford: Clarendon Press, 1993.
• George, Robert P., “Moralistic Liberalism and Legal Moralism”, Michigan Law Review, Cilt: 88, Sayı: 6, 1990, s. 1415-1429.
• Hart, H. L. A., Hukuk, Özgürlük ve Ahlak, Çev: Erol Öz, İstanbul: Islık Yayınları, 2020.
• Hart, H. L. A., “Social Solidarity and the Enforcement of Morals”, Essays in Jurisprudence and Philosophy, Oxford: Clarendon Press, 1983, s. 248-262.
• Kant, Immanuel, The Metaphysical Elements of Justice, 2. Baskı, İngilizceye Çeviren: John Ladd, Indianapolis: Hackett, 1999.
• Mill, John Stuart, On Liberty, Güncel Baskı, Harmondsworth: Penguin Books, 1859/1985.
• Rawls, John, A Theory of Justice, Güncellenmiş Baskı, Massachusetts: The Belknap Press, 1999.
• Raz, Joseph, Ethics in the Public Domain: Essays in the Morality of Law and Politics, Güncellenmiş Baskı, Oxford: Oxford University Press, 1995.
• Raz, Joseph, The Morality of Freedom, Oxford: Oxford University Press, 1986.
• Summers, Claude J., “Wolfenden Report”, Glbtqarchive, 2004, http://www.glbtqarchive.com/ssh/wolfenden_report_S.pdf , Son erişim tarihi: 30.7.2020.
• Uzun, Ertuğrul, “Ahlaksızlığın Cezalandırılması: Devlin-Hart Tartışması”, H. L. A. Hart ve Hukuk- Ahlak Ayrımı, 2. Baskı, Editör: Sercan Gürler, İstanbul: Tekin Yayınları, 2017, ss. 65-99.
• Wall, Steven, “Perfectionism in Moral and Political Philosophy”, Stanford Encyclopedia of Philosophy, 2017, https://plato.stanford.edu/entries/perfectionism-moral/#PerPlu , Son erişim tarihi: 30.7.2020.
• Wenar, Leif, “John Rawls”, Stanford Encyclopedia of Philosophy, 2017, https://plato.stanford.edu/entries/rawls/ , Son erişim tarihi: 30.7.2020.