ÜRÜN KİRASI SÖZLEŞMESİNİN KİRACININ İFLASI SEBEBİYLE SONA ERMESİ (TBK m. 370)

Yıl 2023, Cilt: 18 Sayı: 2, 710 - 742, 28.10.2023

Emre Köroğlu

https://doi.org/10.58820/eruhfd.1382460

Öz

Ürün kirası sözleşmesini sona erdiren sebepler Türk Borçlar Kanunu (TBK) madde (m.) 367 ile 371 arasında düzenlemiştir. Bu sebeplerden birisi de çalışmamızın konusunu oluşturan kiracının iflasıdır (TBK m. 370). Kiracının iflası ürün kirası sözleşmesini sona erdiren olağanüstü fesih sebeplerinden biridir. TBK m. 370 - cümle (c.) 1’ye göre, kiracının iflası durumunda, ürün kirası sözleşmesi iflasın açıldığı anda, yani kiracı hakkında mahkeme tarafından iflas kararı verildiği anda kendiliğinden sona ermektedir. Ancak TBK m. 370 - c. 2’de belirtildiği üzere, kiraya veren, işlemekte olan kira bedelleri ile tutanağa geçirilen eşyalar için yeterli miktarda güvence gösterildiği takdirde, ürün kirası sözleşmesini kira yılının sonuna kadar sürdürmekle yükümlüdür. Bu bakımdan ürün kirası sözleşmesi kira yılının sonunda yine kendiliğinden sona ermektedir. Yani TBK m. 370 - c. 2 gereğince gösterilen güvence sadece ürün kirası sözleşmesinin söz konusu kira yılının sonuna kadar sürmesini sağlamaktadır.

Çalışmamızda ilk olarak TBK m. 370’in hukuki niteliği ile uygulama alanı açıklanmıştır. Sonrasında TBK m. 370’in uygulanması için gerekli olan şartlar inceleme konusu yapılmıştır. En nihayetinde ise, TBK m. 370’in hüküm ve sonuçları ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ürün Kirası Sözleşmesi, Kira Bedeli, İflas, Güvence, Sona Erme

Destekleyen Kurum

Bulunmamaktadır.

The Termination Of The Usufructuary Lease Contract Due To The Bankruptcy Of The Tenant (TCO art. 370)

Öz

The reasons for the termination of the usufructuary lease contract are regulated between article (art.) 367 and 371 of the Turkish Code of Obligations (TCO). One of these reasons is the bankruptcy of the tenant (TCO art. 370), which is the subject of our study. The tenant’s bankruptcy is one of the extraordinary termination reasons that terminate the usufructuary lease contract. According to TCO art. 370 – sentence (s.) 1, where the tenant becomes bankrupt, the usufructuary lease contract automatically terminates on commencement of bankruptcy proceedings, that is, when the bankruptcy decision is made by the court about the tenant. As stated in TCO art. 370 - s. 2, the lessor is obliged to continue the usufructuary lease contract until the end of the lease year, provided that sufficient warranty is given for current year’s lease and the inventory. In this respect, the usufructuary lease contract automatically terminates at the end of the lease year. In other words, the assurance shown in accordance with TCO art. 370 - s. 2 only delays the expiration of the usufructuary lease contract until the end of the relevant rental year.

In our study, firstly, the legal nature of TCO art. 370 and its application area are explained. Afterwards, the conditions necessary for the application of TCO art. 370 are examined. Finally, the provisions and consequences of TCO art. 370 are discussed.

Anahtar Kelimeler

Usufructuary Lease Contract, Tenant and Lessor, Bankruptcy, Warranty, Termination

Kaynakça

• Ak, Burak. Haksız Kullanma Tazminatı (Ecrimisil). Ankara: Seçkin Yayınevi, 2021.
• Aker, Halit. Ticari İşletme Kirası. Ankara: Yetkin Yayınevi, 2012.
• Altaş, Hüseyin. Hasılat ve Şirket Kirası (BK. mad. 270-298). Ankara: Yetkin Yayınevi, 2009.
• Altay, Sümer. Türk İflas Hukuku. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2004.
• Antalya, O. Gökhan. “İstihkak Davası”, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 18/ 2 (2021): 499-514.
• Arkan Serim, Azra. Hasılat Kirasında Tarafların Hak ve Borçları. İstanbul: Beşir Kitabevi, 2010.
• Arpacı, Abdülkadir. Borçlar Hukuku, Özel Bölüm. İstanbul: Filiz Kitabevi, 1992.
• Arslan, Ramazan vd.. İcra ve İflas Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınevi, 2021.
• Arslan, Zeynep. Ürün Kirası Sözleşmesinin Sona Ermesi ve Kiralananın İadesi. Ankara: Adalet Yayınevi, 2016.
• Aydın, Gülşah Sinem. “6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu İle Karşıaştırmalı Olarak Hasılat (Ürün) Kirasının Sona Ermesi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Araştırmaları Dergisi. 18/ 1 (2012): 431-466.
• Aydın, Gülşah Sinem. Kira Sözleşmesinin Genel Hükümlere Göre Sona Ermesi (TBK m. 327-333). İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2013. Aydoğdu, Murat ve Kahveci, Nalan. Türk Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, Sözleşmeler Hukuku. Ankara: Adalet Yayınevi, 2019.
• Becker, Hermann. Berner Kommentar (BK), Band VI, Obligationenrecht. 2. Abteilung, Die einzelnen Vertragsverhältnisse: Art. 184-551. Bern: Stämpfli Verlag, 1934.
• Berki, Şakir. Borçlar Hukuku, Özel Hükümler. Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1973.
• Blumer, Maja L. Kurzkommentar (KUKO), Obligationenrecht, Art. 1-1186 OR. Basel: Helbing Lichtenhahn Verlag, 2014.
• Bucher, Eugen. Obligationenrecht, Besonderer Teil. Zürich: Schulthess Verlag, 1988.
• Cansel, Erol. İsviçre Hukuku, Fransız Hukuku ve Alman Medeni Kanunu İle Mukayeseli Olarak Türk Hukukunda Hasılat Kirası. Ankara: Yayınevi Yok, 1953.
• Carron, Blaise. Commentaire pratique (CPra) Droit du bail à loyer et à ferme. Bâle: Helbing Lichtenhahn Verlag, 2017 (Für die deutsche Übersetzung siehe: www.legalis.ch).
• Darcan, Şeyhmus. Ürün Kirası Sözleşmesi. Ankara: Adalet Yayınevi, 2020.
• Dede, İsmail. “Ürün Kirası Sözleşmesinde Kiracının Haksız Zilyetlikte İade Borcu”, Marmara Üniversitesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a Armağan, I. Cilt. 22/ 3 (2016): 857-877.
• Doğan, Murat. “Adi Kirada Kiracının Kiralananı Geri Verme Borcu”, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi. 8/ 1-2 (2004): 443-476.
• Doğan, Murat. Konut ve Çatılı İşyeri Kira Sözleşmesinin Sona Ermesi. Ankara: Adalet Yayınevi, 2011.
• Doğan, Murat. “Kira Sözleşmesi”, içinde Borçlar Hukuku Özel Hükümler, ed. M. Turgut Öz, 193-365. Ankara: Seçkin Yayınevi, 2023.
• Eren, Fikret. Borçlar Hukuku, Özel Hükümler. Ankara: Yetkin Yayınevi, 2022.
• Eren, Fikret ve Dönmez, Ünsal. Eren Borçlar Hukuku Şerhi, Cilt IV, TBK m. 207-392. Ankara: Yetkin Yayınevi, 2023.
• Feyzioğlu, Feyzi Necmeddin. Borçlar Hukuku, İkinci Kısım, Akdin Muhtelif Nevileri (Özel Borç İlişkileri), Cilt I. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1980. Fricker, Matthias und Seiler, Roger. Orell Füssli Kommentar, Obligationenrecht. Zürich: Orell Füssli Verlag, 2016.
• Gauch, Peter. System der Beendigung von Dauerverträgen. Freiburg: Universitätsverlag Freiburg, 1968.
• Guhl, Theo und Koller, Alfred. Das Schweizerische Obligationenrecht mit Einschluss des Handels - und Wertpapierrechts. Zürich: Schulthess Verlag, 2000.
• Higi, Peter. Zürcher Kommentar (ZK), Das Obligationenrecht, Band V/ 2b, Die Pacht, Art. 275-304 OR. Zürich: Schulthess Verlag, 2000.
• Higi, Peter und Wildisen, Christoph. Zürcher Kommentar (ZK), Die Miete, Art. 266-268b OR. Zürich: Schulthess Verlag, 2020.
• İnceoğlu, M. Murat. Kira Hukuku, Cilt 2. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2014.
• İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi. K. 2019/ 2279 (27.11.2019).
• Kahraman, Zafer. “TBK m. 370”, içinde İstanbul Şerhi, Türk Borçlar Kanunu, Yürürlük Kanunu, Cilt 4-5 (TBK m. 207-392), ed. M. Turgut Öz, Faruk Acar, Emre Gökyayla ve H. Murat Develioğlu. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2019.
• Kessler, Franz J.. Handkommentar zum Schweizer Privatrecht (CHK), Vertragsverhältnisse Teil 1: Innominatkontrakte, Kauf, Tausch, Schenkung, Miete, Leihe, Art. 184-318 OR. Zürich: Schulthess Verlag, 2016.
• Kılıç, Mehmet. Türk Hukukunda Tarımsal Kira Sözleşmesi. Ankara: Sonçağ Akademi Yayınları, 2021.
• Kılıçoğlu, Ahmet. Borçlar Hukuku, Özel Hükümler. Ankara: Turhan Kitabevi, 2020.
• Koller, Alfred. Schweizerisches Obligationenrecht, Besonderer Teil, Band I, Die einzelnen Vertragsverhältnisse Art. 184-318 OR. Bern: Stämpfli Verlag, 2012.
• Kurşun, Ali Suphi. Elatmanın Önlenmesi Davası. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2021.
• Kuru, Baki. İcra ve İflas Hukuku, Cilt: 3. Ankara: Seçkin Yayınevi, 1993.
• Kuru, Baki. İcra ve İflas Hukuku El Kitabı. İstanbul: Türkmen Kitabevi, 2006.
• Kuru, Baki ve Aydın, Burak. İstinaf Sistemine Göre Yazılmış İcra ve İflas Hukuku Ders Kitabı. Ankara: Yetkin Yayınevi, 2021.
• Müller, Jürg P.. SVIT, Das schweizerische Mietrecht Kommentar. Zürich: Schulthess Verlag, 2018.
• Nussbaumer, Aarnaud. Commentaire Romand (CR), Code des Obligations I, Art. 1-529 CO. Bâle: Helbing Lichtenhahn Verlag, 2021 (Für die deutsche Übersetzung siehe: www.legalis.ch).
• Oğuzman, M. Kemal, Seliçi, Özer ve Oktay-Özdemir, Saibe. Eşya Hukuku. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2021.
• Olgaç, Senai. Borçlar Kanunu Hükümlerine Göre, Kira, Hasılat Kirası, Tahliye. Ankara: Yayınevi Yok, 1978.
• Öztürk, Gülay. Teoride ve Uygulamada Hasılat Kirası. Ankara: Seçkin Yayınevi, 2010.
• Pasquier, Bruno. Konkurs- und Schuldrecht - Grundfragen zum gegenseitigen Verhältnis. Zürich: Schulthess Verlag, 2020.
• Permann, Richard. OFK, Mietrecht Kommentar, Mit einschlägigen bundesrechtlichen und kantonalen Vorschriften. Zürich: Orell Füssli Verlag, 2007.
• Reudt, Daniel. “Zins- und Schadenersatzforderungen im Konkurs des Mieters und des Pächters - Einige Überlegungen zu Art. 266h und 297a OR”. MietRecht Aktuell, 3/ 16 (2016): 115-127.
• Sağlam, İpek. “6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda Ürün Kirası Sözleşmesine İlişkin Olarak Getirilen Değişiklikler”, içinde Prof. Dr. Mustafa Dural’a Armağan, 1015-1025. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2013.
• Seliçi, Özer. Borçlar Kanununa Göre Sözleşmeden Doğan Sürekli Borç İlişkilerinin Sona Ermesi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1976.
• Sırataş, Burcu. Türk Borçlar Kanunu’na Göre Kira Sözleşmesinin Sona Ermesi. Ankara: Seçkin Yayınevi, 2021.
• Studer, Benno und Koller, Pius. Basler Kommentar (BSK), Obligationenrecht I, Art. 1-529 OR. Basel: Helbing Lichtenhahn Verlag, 2019.
• Tandoğan, Haluk. Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, Kira ve Ödünç Verme (Ariyet, Karz) Sözleşmeleri, Cilt I/ 2. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2008.
• Tunçomağ, Kenan. Türk Borçlar Hukuku, Cilt II, Özel Borç İlişkileri. İstanbul: Yayınevi Yok, 1977.
• Ural Çınar, Nihal. Türk Borçlar Kanunu’nda Düzenlenen Kira Sözleşmelerinde Kira Bedelinin Ödenmemesi ve Hukuki Sonuçları. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2014.
• Uygur, Turgut. Açıklamalı - İçtihatlı, Borçlar Kanunu, Sorumluluk ve Tazminat Hukuku, Beşinci Cilt (213-198). Ankara: Seçkin Yayınevi, 2003.
• Üstündağ, Saim. İflas Hukuku Dersleri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1975.
• Velidedeoğlu, Hıfzı Veldet ve Özdemir, Refet. Türk Borçlar Kanunu Şerhi (Genel-Özel). Ankara: Yargıtay Yayınları, 1987.
• Yargıtay 3. Hukuk Dairesi. K. 2006/ 5413 (02.05.2006). www.legalbank.net.
• Yargıtay 11. Hukuk Dairesi. K. 2018/ 2047 (15.03.2018) www.legalbank.net.
• Yargıtay 14. Hukuk Dairesi. K. 2006/ 2205 (28.02.2006). www.legalbank.net.
• Yavuz, Cevdet, Acar, Faruk ve Özen, Burak. Türk Borçlar Hukuku, Özel Hükümler, Birinci Cilt. İstanbul: Beta Yayınevi, 2022.
• Yavuz, Nihat. Yeni TBK, HMK, İİK ve İstinafa Göre Kira Hukuku. Ankara: Adalet Yayınevi, 2021.
• Yavuzaslan, Ceren. Ecrimisil. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2021.
• Yıldız, Sevil. “Roma Hukukunda ve Türk Hukukunda Hasılat Kirası”. içinde Kira Sözleşmesindeki Sorunlar, ed. Hüseyin Altaş, 121-150. Ankara: Yetkin Yayınevi, 2019.
• Zevkliler, Aydın ve Gökyayla, Emre. Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2020.