ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİSAYAR KULLANIMI VE İNTERNET BAĞIMLILIĞI DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 2, 1 - 9, 16.01.2021

Gülşen Ulaş Karaahmetoğlu

Öz

Amaç: Günümüzde gençler ve çocuklar için vazgeçilmez bir hale gelen bilgisayar ve internetin bilinçsiz kullanılması, biyolojik, psikolojik ve sosyal açıdan birçok risk taşıyabilmektedir. Bu çalışma ortaokul öğrencilerinin bilgisayar kullanımı ve internet bağımlılığı düzeylerini incelemek amacıyla tanımlayıcı- kesitsel olarak yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırmanın evrenini, bir ilimizin merkez ilçesinde bulunan bir ortaokulda 2016 yılı bahar döneminde öğrenim gören öğrenciler oluşturmuştur. Araştırmada örneklem seçimine gidilmemiştir. Verilerin toplandığı günlerde okulda bulunmayan ve bilgilendirme sonrası çalışmaya katılmayı kabul etmeyen öğrenciler örnekleme alınmamıştır. Bu nedenlerle araştırmanın örneklemini 400 öğrenci oluşturmuştur. Araştırma verilerinin toplanmasında öğrencilerin tanıtıcı özelliklerini ve bilgisayar kullanma durumlarını içeren sorulardan oluşan anket formu ile İnternet Bağımlılık ölçeği kullanılmıştır.
Bulgular: Katılımcıların %52.2’si erkek, %38.2’si 6. sınıfta, %24.8’inin annesi ilkokul mezunu, %60.5’inin annesi çalışmamakta, %35.0’inin babası lise mezunu, %91.5’inin babası çalışmaktadır. Öğrencilerin %52.2’si bilgisayar kullanmasını çok iyi bildiğini, %86.0’sı evlerinde bilgisayar bulunduğunu, %43.0’ü bilgisayarın kendi odasında olduğunu, %54.8’i bilgisayar kullanmayı kendi kendine öğrendiğini, %50.0’si günde yaklaşık bir saat bilgisayar kullandığını belirtmiştir. Katılımcıların %38.8’i 1-5 yıldır internet kullandığını, %37.8'i interneti dersleri için kullandığını, %66.8’i çevresinde rahatça kullanabileceği internet kafelerinin olmadığını ifade etmişlerdir. Araştırmaya katılan öğrencilerin “internet bağımlılığı” düzeyi 42,583 ± 17,502 olarak saptanmıştır.
Sonuç: Bu sonuçlara göre, öğrencilere bilinçli internet kullanımı konusunda eğitimler verilmesi, boş zamanlarını değerlendirecekleri sosyal etkinliklere katılımlarının sağlanması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Bilgisayar kullanımı, internet bağımlılığı, ortaokul öğrencileri

Kaynakça

• Akbulut, Y. Çocuk ve Ergenlerde Bilgisayar ve İnternet Kullanımının Gelişimsel Sonuçları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2013; 2: 53-68.
• Beder A, Ergün E. Ortaokul Öğrencilerinin Güvenli İnternet Kullanım Durumlarının Belirlenmesi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama. 2015; 14 (27): 23-41.
• Buzkıran B. 8. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersi Başarı Düzeylerinin Problemli İnternet Kullanımı ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. TRT Akademi 2017; 2(4): 418- 39.
• Çevik G, Çelikkaleli Ö. Adolescent friends attachment and internet addiction according to gender, perception parents attitudes and parents educational levels. J Çukurova Univ Inst Soc Sci. 2010; 19(3): 225-40.
• Donovan L, and Lehman K. Internet Safety and Teens Today. Library Media Connection. (2011); 29: 28-29.
• Eminağaoğlu, M, Gökşen, Y. Bilgi Güvenliği Nedir, Ne Değildir, Türkiye’ de Bilgi Güvenliği Sorunları ve Çözüm Önerileri. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. (2009); 11: 1-15.
• Flisher C. Getting plugged in: an overview of internet addiction. Journal of Paediatrics and Child Health. 2010; 46(10): 557-9.
• Gökçearslan Ş, Günbatar MS. Ortaöğrenim öğrencilerinde internet bağımlılığı. Eğitim teknolojisi Kuram ve Uygulama. 2012; 2(2): 10-24.
• Gür K, Yurt S, Bulduk S, Atagöz S. Internet addiction and physical and psychosocial behavior problems among rural secondary school students. Nursing & Health Sciences. 2015; 17(3): 331-8.
• Johansson A, Götestam KG. Internet addiction: characteristics of a questionnaire and prevalence in Norwegian youth (12–18 years). Scandinavian Journal of Psychology. 2004; 45(3): 223-9.
• Kaplan N. Ortaokul öğrencilerinde internet bağımlılık düzeylerinin sağlık üzerine etkilerinin incelenmesi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı. Halk Sağlığı Hemşireliği Yüksek Lisans Tezi. 2016 - İzmir
• Kılınç M, Doğan A. Ortaokul 7. Ve 8. Sınıf Öğrencilerinin İnternet Bağımlılığı İle Biliş Üstü Farkındalıklarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 2014; 9/5: 1385-1396.
• Ko CH, Yen JY, Yen CF, Chen CS, Chen CC. The association between internet addiction and psychiatric disorder: a review of the literature. Eur Psychiat. 2012;.27(1): 1-8.
• Li X, Atkins MS. Early childhood computer experience and cognitive and motor development. Pediatrics. 2004; 113: 1715–1722.
• McCarty C, Prawitz AD, Derscheid LE and Bette M. Perceived Safety and Teen Risk Taking in Online Chat Sites. CyberPsychology, Behavior & Social Networking. 2011; 14: 169-174.
• Muslu GK, Bolışık B. Çocuk ve Gençlerde İnternet Kullanımı. TAF Prev Med Bull. 2009; 8(5): 445-450.
• Niu GF, Sun XJ, Subrahmanyam K, Kong FC, Tian Y, Zhou ZK. Cue-induced craving for internet among internet addicts. Addict Behav. 2016; 62:1-5.
• Sağlan R, Emrah A, Demirtaş Z, Öcal EE, Arslantaş D, Ünsal A. Ortaokul ve Lise Öğrencileri Arasında İnternet Bağımlılığı ve Kuru Göz Hastalığının Değerlendirilmesi. Euras J Fam Med. 2017; 6(3): 117-26
• Şahin C, Tuğrul VM. İlköğretim Öğrencilerinin Bilgisayar Oyunu Bağımlılık Düzeylerinin İncelenmesi. (2012);4(3): 115- 30.
• Yang X, Zhu L, Chen Q, Song P, Wang Z. Parent marital conflict and internet addiction among Chinese college students: the mediating role of father-child, mother-child, and peer attachment. Computers in Human Behavior. 2016; 59: 221-9.