Osmanlı Devleti’nin Donanma İçin Model Olarak Aldığı İngiltere Bahriye Mektepleri

Yıl 2016, Cilt: 30 Sayı: 40, 121 - 133, 01.09.2016

Derya Geçili

Öz

19.
yüzyılda denizlerde yaşanan kazalarda insan unsurunun etkisi özellikle eğitim
eksikliği yüzünden yapılan hatalardır. Bu hataların en önemlilerinden biri
Navarin Olayıdır. Osmanlı Devleti bu büyük felaketin ardından özellikle
Karadeniz’de Rus Donanması’na karşı çıkacak güçte yeni bir donanma vücuda
getirebilmek için büyük uğraşılar vermiştir. Böylece, Osmanlı Devleti’nde
Bahriye Mekteplerinin modern bir hale getirilmesine karar verilmiştir.
İngiltere’ye heyetler gönderilerek incelemeler yapılacak ardından
İngiltere’deki Bahriye Mektepleri örnek alınarak yeniliklere başlanacaktır.
İngiltere’de Bahriye Zabitlerinin yetiştirilmesi usulü Osmanlı Devleti ile
mukayese edilerek Osmanlı Devleti’nin bu konuda ki eksiklikleri ve yapılan
değişiklikler ortaya çıkarılacaktır.

Anahtar Kelimeler

İngiltere, Mühendis, Eğitim

Ottoman Empire Taken As A Model For The British Navy Naval Schools

Öz

Accidents in the sea in the 19th century were mainly a result of the human factor, especially lack of education. One of the most important accidents was the Incident of Navarino. After this catastrophic disaster, the Ottoman Empire put a serious struggle to create a new fleet to resist the Russian Navy in the Black Sea. Therefore, it was decided to modernize the Naval Schools in the Ottoman Empire. Committees would be sent to Britain to make observations and restorations would be initiated basing on the example of the British Naval Schools. The procedure of training of Naval Officers in Britain will be compared to the Ottoman Empire and deficiencies and related renovations in the Ottoman Empire in this regard will be elaborated.

Kaynakça

• Deniz Müzesi Arşivi (DMA), Mülga Bahriye (MB), 617/39, 732/54, Mektûbi (MKT), 901/45, 1219/2325, 4557, Envanteri (ENV), 1901/00058.
• Durukal, Haluk, İngiltere Gezi Rehberi, Milliyet Yayınları, 1975.
• Geçili, Derya, Osmanlı Devleti’nde Çarkçı Yetiştiren Kurumlar, Erciyes Üniversitesi, SBE Kayseri 2015. (Yayınlanmamış Doktora Tezi)
• Gencer, Ali İhsan, “Özel Bahriye Mektepleri Hakkında Bir Genelge (1851)”, Tarih Enstitüsü Dergisi, Sayı: 7-8’den Ayrı Basım, Edebiyat Fakültesi Matbaası, İstanbul 1977.
• Hamid Bey Efendi, Düvel-i Muazzama, İngiltere İmparatorluğu: Coğrafyayı Beşeri ve İktisadiye, Münifi, Memduh Necib, Mektebi Mülkiye Matbaası 1340.
• İngiltere Bahriye Mektebi, Hüseyin Hayri Efendinin Fevkâlade Gayretine Mükâfaten İtâ Kılındı, Bahriye Kûlübü Tarafından Tertîp Edilmiştir, Matbaa-i Bahriye, Temmuz 1325.
• Karargah-ı Umumi İkinci Şubesi Mamur Yüzbaşı Yusuf Rıza, İngiltere Ordusu, Matbaa-i Askeriye, İstanbul 1331.
• Özçep, Ferhat, Bilim Felsefesi ve Tarihi (Ders Kitabı), 2014.
• Özçep, Ferhat (2003), Mustafa Kemal Tunçer, Naci Orbay ve Mete Işıkara, “Bilim ve Teknoloji Sürecinde Jeofizik ve Türkiye Örneği, Türk Teknoloji Tarihi”. İstanbul: 1.Türk Bilim ve Teknoloji Tarihi Kongresi Bildirileri.
• Piyade Binbaşısı Ali Rıza, İngiltere Ordusu Hakkında Muhtasar Risale, Karargâh- ı Umumi İstihbarat Şubesi, Mart 1332.
• Uzunçarşılı, İsmail hakkı, Osmanlı Devletinin Merkez ve Bahriye Teşkilatı, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1988.
• Ülkeler Ansiklopedisi, Milliyet Yayınları 1991.   