BİR BELGENİN İZİNDE 19. YÜZYIL OSMANLI MİMARLIK ORTAMININ YEREL FİGÜRLERİ

Yıl 2009, Cilt: 1 Sayı: 26, 345 - 378, 01.06.2009

Şeyda Güngör Açıkgöz

Öz

Kayseri’de 1831-1860 tarihleri arasında yapılan nüfus yoklamasının, dönemi anla-tan önemli bir yerel kaynak olarak yoruma açık olması bu çalışmayı başlatmıştır. Söz konu¬su Defterden seçilen; inşai üretime ilişkin meslekler ve bu gruplara dahil olan kişiler maka¬lenin alt metnini oluşturur. Bu bilgiler mimari değerlendirmeye yönelik bakış açısıyla ayık¬lanmış, alanla ilgili mesleklere göre sınıflanarak ayrı ayrı tablolar halinde yeniden düzen¬lenmiştir. Mimarlık dışında, OsmanlI’nın kayıt sistemi, bireye bakışı, Kayseri ve köylerin¬deki sosyal yapı hakkında da çok şey söylediklerinden, verilerin aynntı düzeyine müdahale edilmemiştir. Bilgilerin bu yeni kurgu içinde oluşturduğu zemin, makalenin üst metni olan yorum kısmının dayanağıdır.
Mimarlık alanında etkinlik gösteren, saür aralarındaki öznelere dikkat çekilirken bu figürler aracılığıyla Osmanlı mimarlığının 19. yüzyıldaki üretim koşulları da anlaşılma¬ya çalışılmıştır. Kaytlardaki kişiler, oldukça ayrıntılı tarif edildikleri halde, mesleki etkin¬liklerine ilişkin pek bilgi yoktur. Buna karşılık, Müslüman/ Gayrimüslim ayınmı olmaksı¬zın nüfusun önemli bir kısmının inşaat sektöründe çalışmak ve çocukların da bu alanda “iş öğrenmek’’ üzere İstanbul’a uzun vadelerle gidip geldiği açıktır.

Anahtar Kelimeler

19. yüzyl, Osmanlı mimarlığı, sıvacı, dülger, nakkaş, taşçı, doğramacı

LOCAL FIGURES OF 19TH CENTURY OTTOMAN ARCHITECTURE IN THE TRACES OF A DOCUMENT

Öz

The registries of 1831-1860 population census is open to interpretation. As an important local reference explaining the period, it is the driving force behind this study. The professionals and related groups of construction field are selected from this record, and create a background for the article. This data is sorted out according to an architectural point of view and classified and rearranged in relation to the jobs. As they narrate further information about the social structure of villages and Kayseri, Ottoman consideration of individual and the registry system apart from architecture, the details are not simplified. The new ground, this structure composed, is the main support for the interpretation part of the article. In this study, both the active characters of architectural field which can be found in-between lines are taken for granted and the production conditions of the 19th century Ottoman Architecture is tried to be understood. Although the people in the registry are identified individually in detail, there is very limited information about the professional activity. However, it is obvious that Muslim or non-Muslim, a significant portion of the population including children, went to Istanbul for long returns in order to learn the job

Anahtar Kelimeler

19th century, Ottoman Architecture, plasterer, carpenter, muralist, mason, woodworker