KÜRESELLEŞME-KÜLTÜR İLİŞKİSİNİN EĞİTİM ÖRGÜTLERİNİ ETKİLEME BİÇİMLERİ (KAYSERİ İLt ÖRNEĞİ)

Yıl 2009, Cilt: 1 Sayı: 27, 279 - 311, 01.12.2009

Tamer Seyfi Sabri Çelik

Öz

Araştırmanın amacı, küreselleşme-kültür ilişkisinden eğitim örgütlerinin etkilenme biçimlerinin sınıf öğretmenleri tarafından algılanma düzeylerini betimlemektir. Bu araşür- mada, sınıf öğretmenlerinin algıları araştırmacı tarafından geliştirilen beşli likert tipi ölçek¬le incelenmiştir. Ölçme aracı dört bağımsız değişken, otuz beş bağımlı değişkenden oluş¬maktadır. Ölçme aracının birinci bölümünde, öğretmenlerin okullarını temsil yönlerinden hareketle eğitim örgütlerinin küreselleşme karşısında sahip oldukları tutuma; ikinci bölüm¬de küreselleşmenin kültürel etkileri ve bu bağlamda öğrencilere olan etkilerine dönük yar¬gılara; üçüncü bölümde de öğretmenlerin küreselleşmeyi okuyabilme adına sahip olmaları gereken donanıma ilişkin maddelere yer verilmiştir. Araştırmanın evrenini, Kayseri ili mer¬kez ilçelerinde bulunan 154 ilköğretim okulunda, 2004—2005 öğretim yılında görev yapan 2545 sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise, araştırma evreninden tesadüfî örnekleme(random) yöntemi ile seçilen 35 ilköğretim okulu ve bu okullarda görev yapan 519 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın alt problemleri çözümlenirken frekans, yüzde, ortalama, standart sapma, güvenirlik analizi, t-testi ve varyans(ANOVA) analizi kullanılmıştır.
Öğretmenlerin; küreselleşmeden ulusal kültürümüz, okullar, öğrenciler ve öğret¬menlerin etkilenme biçimleri üzerindeki algılannda; cinsiyet, mezuniyet, kıdem ve okulla- nnda çalıştıkları süre bağımsız değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Araş¬tırma sonucunda; kadın öğretmenlerin, erkek öğretmenlere nazaran, küreselleşmenin gün¬lük yaşam deneyimlerimiz üzerindeki-özellikle öğrencilerin üzerindeki- etkisini daha ya¬kından takip edebildikleri ortaya çıkmıştır. Kıdemin artmasıyla birlikte küresel kültürel akış alanlarına ilginin azaldığı, mezun olunan eğitim programı açandan bakıldığında ise lisans ve üstü mezuniyet derecesine sahip olan öğretmenlerin; diğer mezuniyet derecesine sahip öğretmenlere nazaran bu süreci daha iyi okudukları görülmüştür. Özellikle kültür endüstrisi yoluyla yaylan kültürel öğeler ve bu öğelerle beraber yerleşen dile, eğitim ve kültür faali-yetlerinin ticarileşmesine ve bunlara karçı yeterli eğitim politikalanmn üretilemeyişine; lisans ve üstü mezuniyete sahip, kıdemi düşük olan, okullarında daha az sürede görev yap¬mış öğretmenlerin daha duyarlı oldukları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Küreselleşme, kültürel etkileşim, eğitim örgütleri, öğretmen algıları

AFFECTS OF GLOBALIZATION-CULTURE RELATIONSHIP ON EDUCUTIONAL ORGANIZATIONS (A CASE STUDY IN KAYSER)

Öz

The aim of this research is to describe the perception level of primary school teachers about the effects of influence of globalisation-culture relations. In the research, the perception of primary school teachers was analyzed by five-likert-type scale improved by the researcher. Scale tool consists of four independent variables and thirty-five dependent variable. In the first part of scale tool, , the attitude of educational organizations to globalization from the starting point of teachers ’ way of representing their school; in the second part, the cultural effects of globalizationand in this context, the decisions about the effects on students; in the third part articles about teachers should know in order to read globalization are appeared. The center of the research was 2545 primary school teachers who worked 2004-2005 education year in 154 primary schools in central districts of Kayseri. The sampling of the research is 35 primary school and 519 primary school teachers who are chosen randomly in the research center. While the sub problems of the research were being solved, frequencies, percentages, standart deviations, reliability analysis, t-test and variance(ANOVA) analysis were used.
In the teachers ’ perceptions of the effects of influence of globalisation about our national culture, schools, students and teachers, expressive differences were found according to some independent variables such as their gender, graduation, seniorty and duration in their schools. In the result of the research , it was discovered that female teachers could follow up the effects of globalization to our daily life experiences, especially to the effects on the students more closely when compared with male teachers. It was seen that the interest in global cultural flow area is decreasing common with ascending seniority and, as going by trainig program graduated, the teachers who have graduate or post-graduate education could conceive this process better than the teachers that have other graduate degrees. Especially, it was seen that the teachers who is junior, have graduate or post-graduate education and work less at their own schools are more sensitive to cultural elements spreading by way of culture industry and the language settled with these elements; to commercialization of educational cultural activities and; to inadequate generated education policies.

Anahtar Kelimeler

Globalisation, cultural interaction, educational organizations, teacher perceptions

Kaynakça

• Akçay, R. Cengiz. Küreselle me, E itimsel Yoksunluk ve Yeti kin E itimi. Milli E i- tim Dergisi Say 159, http://yayim.meb.gov.tr /yayimlar/159/ akcay.htm. web adresinden 16.09.2004 tarihinde al nm t r.
• Aksoy, H. Hüseyin. Uluslar aras Kar la t rma Ölçütlerinin Kullan m ve Türkiye, http://www.egitimsen. org.tr/ makale/hasanhuseyin aksoy-mart 2003. web ad- resinden 21.10.2005 tarihinde al nm t r.
• Althusser, Louis. Felsefe ve Bilim Adamlar n n Kendili inden Felsefesi. (Çev. Ömür Sezgin), Verso Yay nlar , Ankara 1990.
• Altun, Fahrettin. Küreselle me De il, dünyan n Bat l la t r lmas . Anlay Dergisi Say 15, 2004, s. 44-45.
• Ayd n, Mehmet S., Küreselle meye Genel Bir Bak . Cemal U ak (Ed.), Siyasi Eko- nomik ve Kültürel Boyutlar yla Küreselle me, Ufuk Kitaplar , stanbul 2002.
• Ba göz, lhan. Türkiye nin E itim Ç kmaz ve Atatürk, Kültür Bakanl Yay nlar , Ankara 1999.
• Bolay, Süleyman Hayri. Kültürel Bir Olgu Olarak Globalle eme. Cemal U ak (Ed.), Siyasi Ekonomik ve Kültürel Boyutlar yla Küreselle me, Ufuk Kitaplar , s- tanbul 2002.
• Bozkurt, Veysel. Küreselle me: Kavram, Geli im ve Yakla mlar, www.isguc.org/ vbozkurt1.htm .web adresinden 03.02.2006 tarihinde al nm t r.
• Çal kan, Ali Osman. Küreselle me ve Uluslar aras Sermaye Hare- ketleri: Kriz kaç - n lmaz m ? Anlay Dergisi Say 15, stanbul 2004.
• Çotuksöken, Betül. Felsefe Aç s ndan Küreselle me ve Kültür. S.Kili (Haz.), Cumhuri- yet ve Küreselle me. Kültür Bakanl
• Yay nlar , Ankara 2002.
• Erdo an, rfan. Popüler Kültürün Ne Oldu u Üzerine. Bilim ve Akl n Ayd nl nda E itim Dergisi Say 57, M.E.B. Yay nlar , Ankara 2004.
• F rat, Reha. Küreselle me: mkân ya da Tehdit- Bir Psikososyal Perspektif Denemesi. Köprü Dergisi Say 77, stanbul 2002.
• George, Susan. Küreselle me, Güç ve Sendikalar n Rolü. Küreselle emeye Kar Sos- yal Devletin Yap land r lmas nda Sendikalar n Toplumsal Görevi. Harb- Konferanslar 2, Ankara 1997.
• Giddens, Anthony. Elimizden Kaç p Giden Dünya. (Çev. Osman Ak nhay), Alfa Ya- y nlar , stanbul 2000.
• Hunter, James Davison ve Joshua Yates. Küreselle meye Öncülük, Küreselle tirici Amerikan Dünyas . Bir Küre Bin Bir Küreselle me, Ça da Dünyada Kültürel Çe itlilik. (Çev. Ayla Ortaç), Kitap Yay nevi, stanbul 2003.
• Kaçmazo lu, H. Bayram. Do u-Bat Çat mas Aç s ndan Globalle me. E itim Ara - t rmalar Dergisi Say 6, An Yay nc l k, Ankara 2000.
• K z lçelik, Sezgin. Küreselle me ve Sosyal Bilimler, An Yay nc l k, Ankara 2001.
• King, Anthony. Kültür Mekânlar , Bilgi Mekânlar . Kültür, Küreselle me ve Dünya Sistemi. (Çev. Gülcan Seçkin ve Ümit H. Yolsal), Bilim ve sanat yay nlar , Ankara 1998.
• Koçdemir, Kadir. Milli Devlet ve Küreselle me. Ötüken Ne riyat, stanbul 2004.
• Kömeço lu, U ur. (2002). Küreselle me, Modernle me, Modernlik. Do u Bat Dü ün- ce Dergisi Say 18, Ankara 2002.
• Lubber, Ruud. The Dynamic of Globalization, http://www.xs4all.nl /~koorevaa/html/ dynamic. html web adresinden 14.06.2006 tarihinde al nm t r.
• Moles, Abraham A. Kültürün Toplumsal Dinami i. (Çev. Nuri Bilgin), Ege Üniversi- tesi Edebiyat Fakültesi Yay nlar , zmir 1983.
• Morgan, Gareth. Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor. ( Çev. Gündüz Bulut), MESS Yay n No:280. stanbul 1998.
• Oran, Bask n. Küreselle me ve Az nl klar, maj Yay nevi, Ankara 2001.
• Postman, Neil. Televizyon Öldüren E lence. (Çev. Osman Ak nhay), Ayr nt Yay nla- r , stanbul 2004.
• Robertson, Ronald, Globalization Social Theory and Global Culture, Sage Publications, London 1992.
• Sar bay, Ali Ya ar, Kültürel Bir Olgu Olarak Globalle eme. Cemal U ak (Ed.), Siyasi Ekonomik ve Kültürel Boyutlar yla Küreselle me, Ufuk Kitaplar , stanbul 2002.
• See, Henry, Modern Kapitalizmin Do u u. (Çev. Turgut ER M), Yöneli Yay nlar , stanbul 2001.
• Tomlinson, John, Küreselle me ve Kültür. (Çev. Arzu Eker), Ayr nt Yay nlar , stan- bul 2004.
• Tomul, Ekber, Küreselle me ve E itim E itsizlikleri. E itim Ara t rmalar Say 6, An Yay nc l k, Ankara 2002.
• XI. Milli E itim uras (8-11 Haziran 1982) Öneriler, Konu malar, Kararlar, Milli E itim Bas mevi Ankara 1982.