‘Bilim Uygulamaları’ ve ‘Çevre ve Bilim’ Seçmeli Derslerinin İçeriği Hakkında Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Görüşleri

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 35, 72 - 94, 01.12.2013

Handan Yerer

Öz

Bu çalışmada, Eylül 2012 tarihinden itibaren tüm okullarda uygulanan 4+4+4 Eğitim Sistemi kapsamında, seçmeli “Bilim Uygulamaları” ve “Çevre ve Bilim” derslerinin içeriğinin ne olması gerektiği konusunda, 25 fen bilimleri öğretmeninin görüşleri doküman analizi kullanılarak elde edilmiş ve incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden olgu bilim (fenomenoloji) çalışması kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak kullanılan doküman açık uçlu sorulardan oluşturulmuş ve uzman kontrolü ile son hali verilmiştir. Verilerin analizi kodlar oluşturma ve temalara ayırma ile yapılmıştır. Bulgular incelendiğinde, dokuz öğretmenin “Bilim Uygulamaları” dersinin içeriğinin fen bilimleri ders programına paralel olarak işlenmesi gerektiğini belirttikleri görülmüştür. Öte yandan 12 öğretmen ise, “Çevre ve Bilim” dersinin içeriğinin, çevre kirliliği konularını kapsaması gerektiğini düşünmüşlerdir. Ayrıca fen bilimleri öğretmenlerinin problem yaşadığı üniteler ve sebepleri temalar halinde bulgularda sunulmuştur. Sonuç olarak, öğretmenlerin sayısal içerikli fen konularını anlatmada matematik ve fen bilgisi arasındaki bağlantıyı kuramamalarından kaynaklı olarak zorlandıkları görülmüştür. Analizler sonucunda, alan yazın çalışmaları ile elde edilen bulgular, benzerlikler ve farklılıklar yönünden tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur

Anahtar Kelimeler

4+4+4 Eğitim Sistemi, Fen Ağırlıklı Seçmeli Dersler, Nitel Araştırma, Olgu-bilim, Fen Eğitimi

Kaynakça

• Akdemir, Ö., İlköğretim II. Kademede Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Laboratuvar Uygulamalarındaki Yeterlikleri Ve Uygulamalar Sırasında Karşılaştıkları Sorunlar, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ 2006.
• Akdeniz, A. R., Yiğit N. ve Kurt S., “Yeni Fen Bilgisi Öğretim Programı İle İlgili Öğretmenlerin Düşünceleri”, V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 22-25 Eylül, ODTÜ, Ankara 2002. , Alkan, A., İlköğretim Öğrencilerinin Fen Bilgisine Karşı Tutumları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon 2006.
• Altun, T. ve Şahin, M., “Değişen İlköğretim Programının Sınıf Öğretmenleri Üzerindeki Psikolojik Etkilerinin İncelenmesi Üzerine Nitel Bir Araştırma”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 2009, 17(1), 15-32.
• Bağdatlı, A., Değişen İlköğretim Programlarındaki 4. Sınıf Fen Ve Teknoloji Dersinin Taslak Öğretim Programının, Öğrenci Başarısına Etkisi Ve Sınıf Öğretmenlerinin Programa İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay 2005.
• Baltürk, M., Fen Bilgisi Öğretmen Ve Öğretmen Adaylarının Laboratuvar Kullanımında Karşılaştıkları Zorluklar Ve Çözüm Öneriler (Trabzon İli Örneği), Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Kafkas Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kars 2006.
• Başak M. H., Yeni Fen Ve Teknoloji Öğretim Programındaki Yaşamımızda Elektrik Ünitesine Yönelik Öğrenci Kazanım Düzeylerinin İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van 2008.
• Boyacı, K., 2005 İlköğretim 6. 7. Ve 8. Sınıf Fen Ve Teknoloji Öğretim Programı, Programın Uygulanmasında Yaşanan Sorunlar Ve Çözüm Önerilerine İlişkin Öğretmen Görüşleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana 2010.
• Colburn, A., Constructivisim; Science Education’s “Grand Unifying Theory”, The Clearing House, 2000, 74(1), 9-12.
• Erdoğan, M., “Yeni Geliştirilen Dördüncü Ve Beşinci Sınıf Fen Ve Teknoloji Dersi Öğretim Programının Analizi; Nitel Bir Çalışma, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi”, 2007, 5(2), 221-254.
• Ersoy, F.A. ve Türkkan, B., “İlköğretim Öğrencilerinin Çizdikleri Karikatürlere Yansıttıkları Sosyal ve Çevresel Sorunların İncelenmesi”, Eğitim ve Bilim Dergisi, 2010, 35/156, 96–109.
• Gökçe, İ., Fen Ve Teknoloji Dersi Programı İle Öğretmen Kılavuzunun İçsel Olarak Değerlendirilmesi Ve Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar (Balıkesir Örneği), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir 2006.
• Güneş, T., Dilek, N. Ş., Hoplan M. Ve Güneş, O., “Fen Ve Teknoloji Dersinin Öğretmenler Tarafından Uygulanması Üzerine Bir Araştırma”, 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 27-29 Nisan 2011, Antalya.
• İşman, A. Baytekin, Ç. Balkan, F. Horzum, B. ve Kıyıcı, M., “Fen Bilgisi Ve Yapısalcı Yaklaşım”, The Turkish Online Journal of Education Technology, 2002, 1(1), 41-47.
• Kırıkkaya, E. B., “İlköğretim Okullarındaki Fen Öğretmenlerinin Fen Ve Teknoloji Programına İlişkin Görüşleri”, Türk Fen Eğitimi Dergisi, 2009, 6 (1), 133-148. MEB (2012) 12 yıllık zorunlu eğitim sorular ve cevaplar, www.meb.gov.tr/duyurular/duyurular2012/12Yil_Soru_Cevaplar.pdf, 08 Ekim
• Oruç, M., İlköğretim Okulu II. Kademe Öğrencilerinin Fen Tutumları İle Fen Başarıları Arasındaki İlişki, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara 1993.
• Ozer Keskin M., Salman Akin B., Öner Armağan F.and Keskin Samancı N., “Pre-Service Teachers' Attitudes Towards Some Environmental Problems” Energy Education Science and Technology Part B, 2012, no.2, 97-104.
• Taber, K. S., “Exploring Conceptual Integration In Student Thinking: Evidence From A Case Study”, International Journal of Science Education, 2008, 1 – 29.
• Taber, K. S., Progressing Science Education: Constructing the scientific research programme into the contingent nature of learning science. Dordrecht: Springer. 2009. Tepe, D., Öğrencilerin Fen Derslerine Karşı Tutumları İle Başarıları Arasındaki İlişki, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul 1999.
• Tsai, C.C., Enhancing science instruction: “The Use Of Conflict Maps”, International Journal of Science Education, 2000, 22(3), 285-302.
• Tüysüz, C. ve Aydın, H., “İlköğretim Fen Ve Teknoloji Dersi Öğretmenlerinin Yeni Fen Ve Teknoloji Programına Yönelik Görüşleri”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2009, 29(1), 37-54.
• Unayağyol, S., Öğretmenlerin Fen Ve Teknoloji Programının Uygulanması Sürecinde Karşılaştığı Sorunlar Ve Çözüm Önerileri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir 2009.
• Yangın, S., 2004 öğretim programı çerçevesinde ilköğretimde fen ve teknoloji dersinin öğretimine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara 2007.
• Yapıcı, M. ve Yapıcı, .Ş., “İlköğretim Öğretmenlerinin Karşılaştığı Sorunlar”, Üniversite ve Toplum Dergisi, 2003, 3(3), 9–14.
• Yıldırım, A. Şimşek, H., Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2011