Firavun Zulmüne Karşı Bireysel İnisiyatif

Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 36, 166 - 183, 01.06.2014

Veli Kayhan

Öz

“Bir şeyi kendine ait olan, olması gereken konumundan başka konuma koymaktır.” diye tarif edebileceğimiz, halk dilinde “haksızlık” kelimesiyle ifade edilen “zulüm”, hayatın değişik alanlarında değişik suretlerde kendisini göstermektedir. Zulmün en büyüğü de “şirk” yani yarattığı bir şeyi, bir yaratılmışı Allah’a ortak koşmaktır ki, bütün zulümlerin kaynağı budur. “Haksızlık karşısında susan dilsiz şeytandır.” öğretisinin de işaret ettiği üzere zulüm, yaratılışın safiyetini yitirmemiş fıtrat-ı selîme sahibi ve sağlıklı düşünebilen akl-ı selîm sahibi insanın razı olacağı bir şey değildir. O yüzden de türüne ve yerine göre tepki görmüş; insanlar onunla mücadele etmişlerdir. Bunların bazısı dinî ve tarihî kaynaklarda yer almaktadır. Bu mücadeleler arasından “Firavun ailesinden inanmış kişi”nin, onun zulmüne karşı Hz. Musa için verdiği mücadele Kur’ân-ı Kerîm’de anlatılan ibretâmiz kıssalardandır. Hz. Musa ile aralarındaki mücadelelerden yılmış olan Firavun, çaresizlik psikolojisi ile “Beni bırakın, Musa’yı öldüreyim.” deyince, bir insanın “Rabbim Allah’tır.” demekten dolayı öldürülemeyeceği teziyle mücadele başlatmıştır. İnanmış kişi hoş üslupla, düşünmeye davet eden konuşmalarıyla, akla hitap eden misaller vererek vs. milletinin önüne düşmüş; fakat Firavun’un baskısı altında alıştıkları esaret psikolojisinden kurtarılmaları mümkün olmamıştır. Milletinden istediğini alamayan inanmış kişi, verdiği samimi mücadelenin sonunda hak ettiği ecri Rabb’inden almış; onların her türlü kötülüğünden onu korumuştur.

Anahtar Kelimeler

Zulüm, Firavun, Musa, “inanmış kişi”

PERSONAL REACTION AGAINST CRUELTY OF PHARAOH

Öz

Cruelty, described in popular language as “to put the object in a position other than that it deserves to be in” appears in several forms and different places in life. The biggest cruelty is polytheism. That’s to say the deification or worship of anyone or anything other than Allah. This is the biggest and the first of all kind of cruelties. Among these records one find in the Quran the story of the encounter between “The believer man among Pharaoh’s people” and Moses who competes against him. When Pharaoh said desperately “Let me kill Moses…” this one said, “Do you kill a man who says ‘My god is Allah?” and so began the struggle of Moses against those who fights against those who worship of Allah. The believer man led his people with pleasant speeches and meaningful examples from the nation’s past before them. But Pharaoh so pressed them that they couldn’t accept his calling. The believer man who could not find what he wished from his people finally got his reward from his Lord Allah who preserved from all the evils directed from his enemies

Anahtar Kelimeler

Cruelty, Pharaoh, Moses, “the believer man”

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillah Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî, el-Musned.
• el-Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmailel-Buhârî, el-Câmi’u’s-Sahîh. el-Cevherî, İsmail b. Hammâd el-Cevherî, es-Sıhâh Tâcu’l-Lüğa ve Sıhâhi’l-Arabiyye, thk.
• Ahmed Abdülğafûr Attâr, Dâru’l-İlm li’l-Melâyîn, Beyrut 1407/1987.
• el-Cürcânî, Ali b. Muhammed b. Ali el-Cürcânî, et-Ta‘rîfât, thk. İbrâhîm el-Ebyârî, Beyrut1405/1985.
• Ebû Davud, Suleyman b. Eş‘as es-Sicistânî, es-Sunen.
• Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’an Dili, İstanbul 1971.
• Görgün Hilal, “Mısır/II.TARİH”, DİA, Ankara 2004, XXIX, 556.
• İbn Fâris, Ebû’l-Huseyn Ahmed b. Fâris b. Zekeriyyâ, Mu‘cemu Mekâyîsi’l-Luğa, nşr:
• Muhammed Ali Beydûn, Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, Beyrut-1420/1999.
• İbn Kesîr, Ebû’l-Fidâ İsmail b. Kesîr ed-Dimeşkî, el-Bidâye ve’n-Nihâye, thk. Ali Şîrî,Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1408/1988.
• İbn Mace, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezîd b. Abdillah b. Mâce el-Kazvînî, es-Sunen.
• İbn Manzûr, Muhammed b. Mükerram el-İfrîkî, Lisânu’l-Arab, Dâr Sâdır ve Dâr Beyrût, Beyrut-1388/1968.
• İbnu’l-Cevzî, Cemâlüddîn Ebû’l-Ferec Abdurrahmân b. el-Cevzî, Nüzhetü’l-A‘yüni’nNevâzır fî-İlmi’l-Vücûh ve’n-Nezâir, thk. Muhammed Abdülkerîm Kâzım er-Râdî, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut 1404/1984.
• el-Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed el-Kurtubî , el-Câmi‘ li-Ahkâmi’l-Kur’an,Mısır 1387/1967.
• Mukâtil b. Süleymân b. Beşîr el-Ezdî, el-Vücûh ve’n-Nezâir, nşr. Ali Özek, İstanbul 1993.
• Murtadâ ez-Zebîdî, Ebû’l-Feyd Muhammed b. Muhammed Abdirrazzâk el-Huseynî,
• Tâcu’l-Arûs min Cevâhiri’l-Kâmûs, Dâr Lîbyâ, Bingazi-1386/1966.
• en-Nesâi, Ebû Abdirrahman Ahmed b. Şuayb b. Ali b. Sinan b. Bahr el-Horasânî, es-Sunen.
• Polater Kadir, Kur’ân Açısından Adâlet ve Zulüm, Erzincan 2008.
• Râğıb el-Esbehânî, el-Huseyn b. Muhammed b. el-Fadl, el-Müfredât fî-Ğarîbi’l-Kur’ân, İstanbul 1986.
• er-Râzî, Fahruddîn Ebû Abdillah Muhammed b. Ömer el-Râzî, Mefâtîhu’l-Ğayb (Tefsir-i Kebîr), Tahran trs.
• et-Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr et-Taberî, Câmi‘u’l-Beyân an-Te’vîli Âyi’lKur’ân,
• thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî, Dâr Hecir, Kahire 2001/1422.
• Tefazzülî Ahmed, “Enûşirvân”, DİA, İstanbul 1995, XI, 255. et-Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevra es-Sulemî et-Tirmizî, es-Sunen.
• Uçman Abdullah, “Mizancı Murad”, DİA, İstanbul 2005, XXX, 214