CHINA AND ITS MIDDLE EAST POLICIES

Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 37, 19 - 39, 01.12.2014

İsmail Ermağan

Öz

China is one of the most influential actors of the global politics. This article examines the Middle East policies of China during the Cold War, the period after Cold War and the Arab Spring. The Middle East activities of China show an "ideological" character until the Mao Zedong's death in 1976. Subsequently, Deng Xiaoping, the new leader widened the political and economic relations with this region more remarkably with a pragmatic approach. During the 2000s and since the Arab Spring, China has rather focused to its economic activities in the Middle East and not applied a direct political policy in this region. This article argues that China wants to maximize its relations with the Middle East states today, especially in the energy-trade-diplomacy areas, but at the same time, it has to handle some problems because of the interest conflicts with the USA and of the local demand of some anti-Western states for counter-balance of power

Anahtar Kelimeler

China, Middle East, Mao, Xiaoping, Arab Spring

Çin’in Ortadoğu Politikaları

Öz

Çin, küresel siyasetin en etkin aktörlerinden biridir. Bu makale, Çin’in Orta Doğu politikalarını Soğuk Savaş, Soğuk Savaş sonrası ve Arap Baharı dönemlerinde incelemektedir. Çin’in Orta Doğu bölgesine yönelik faaliyetleri, 1976 yılında lideri Mao Zedong’un ölümüne kadar “ideolojik” bir karakter taşımıştır. Akabinde, yeni lider Deng Xiaoping “pragmatik” bir yaklaşımla bölge ile siyasi ve ekonomik ilişkileri kayda değer biçimde genişletmiştir. Çin, 2000’li yıllarda ve Arap Baharı sürecinde olaylara doğrudan müdahil olmamakta, olayların daha çok ekonomik faaliyetlerine odaklanmaktadır. Makale savlamaktadır ki, günümüzde özellikle enerji-ticaret-diplomasi başlıklarında Orta Doğu devletleri ile ilişkilerini olabildiğince geliştirmek isteyen Çin için bölgede ABD ile hem ikili menfaatlerin çakışabilmesi hem de kimi bölge devletlerinin ABD karşısında denge talepleri, yönetilmesi gereken bir sıkıntı arz etmektedir

Anahtar Kelimeler

Çin, Orta Doğu, Mao, Xiaoping, Arap Baharı

Kaynakça

• Akçadağ, Emine, Yükselen Çin’in Dünden Bugüne Dış politika Analizi, 17 Mart 2010, http://www.bilgesam.org/incele/865/yukselen-guc-cin%E2%80%99indunden-bugune-dis-politika-analizi/#.U2uGDIF_uxA (7.4.2014).
• Armaoğlu, Fahir, 20.yy Siyasi Tarihi (1914-1995), Alkım Yayınevi, İstanbul, 2010.
• Alperen, Ümit, “Çin Dış Politikası'ndan Arap Halk Ayaklanmalarına Bir Bakış”, Bilge Strateji, Cilt 5, Sayı 9, Güz 2013, ss. 85-104.
• Ataman, Muhittin, “Suudi Arabistan Politikasında Yeniden Yapılanma Çabası: Kral Abdullah Dönemi”, Ortadoğu Analiz, Temmuz-Ağustos’09 Cilt 1 - Sayı 7-8, s. 64-73.
• Alterman, John B.-Garver, John W., “The Vital Triangle: The United States”, China and the Middle East (Washington, D.C.: Center for Strategic and International Studies, 2007.
• Başaran, Muhammet Ali, Çin Halk Cumhuriyeti’nin İran’a Yönelik Dış Politikası, Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2009.
• Behbehani, Hashim S., China’s Foreign Policy in the Arap World 1955-75, London: Kegan Paul International Ltd, 1991.
• Chaziza, Mordechai, “The Arab Spring: Implications for Chinese Policy”, Middle East Review of International Affairs, Vol. 17, No. 2, 2013, p.73-83 (http://www.gloria-center.org/2013/08/the-arab-spring-implications-forchina-policy/)
• Chen, Ying, “Is the Arab Spring Coming to China? The Missing Piece of the Puzzle”, November 4, 2013, in: http://jia.sipa.columbia.edu/online-articles/arabspring-coming-china-missing-piece-puzzle/ (17.2.2014)
• China Daily, Figures and Facts, 2010.09.23, in: http://www.chinadaily.com.cn/cndy/2010-09/23/content_11338455.htm (2.2.2014)
• Chinese Foreign Ministry, “China-Egypt Relations”, January 18, 2004, in: http://www.china.org.cn/english/features/phfnt/85089.htm (8.2.2014)
• Daher, Massoud, “China and the Middle East: Establishing A New Partnership”, Journal of Middle Eastern and Islamic Studies (In Asia), Cilt: 4, No: 1, 2009, s. 18- 26.
• Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK), Çin: Yükselişi anlamak, 2009, http://www.deik.org.tr/KonseyIcerik/1240/%C3%87in_2009_Y%C3%BC kseli%C5%9Fi_Anlamak.html (5.2.2014).
• Demirkol, Tolga, Çin’in yükselişini yeniden Düşünmek, 29 Eylül 2011, http://www.bilgesam.org/incele/844/cin#.U2uEkoF_uxA (5.4.2014).
• Delevi, Coya, Tarih Boyunca Çin Yahudileri, 1 Temmuz 2009, http://www.salom.com.tr/newsdetails.asp?id=71255 (3.3.2014).
• Eberhard, Wolfram, Çin Tarihi, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1995.
• Ebrey, Patricia Buckley, Chinese Civilization: A Sourcebook, The Free Press; 2nd edition, 1993.
• Ekrem, Erkin, “Mısır Olayları ve Çin’in Tutumu”, 08.02.2011, iç: http://www.sde.org.tr/tr/authordetail/misir-olaylari-ve-cinin-tutumu/703 (7.2.1014)
• Ersoy, Eyüp, Çin Dış Politikasında Ortadoğu: Temkin Diplomasisi Üzerine Bir İnceleme, Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt 8, Sayı: 31, 2012, ss.37- 55, 2012.
• Ersoy, Eyüp, “Çin Donanması Aden Körfezi’nde: Modern Çin Tarihinin İlk Deniz Aşırı Deniz Misyonu”, ORSAM, 29 Ocak 2009.
• Gieler, Wolfgang-İnat, Kemal (Der.), Foreign Policy in the Greater Middle East: Central Middle Eastern Countries, Berlin, Almanya: Wiessenschaftlicher Verlag, 2005
• Harold, Scott-Nader, Alireza, China and Iran. Economic, Political, and Military Relations, RAND Center for Middle East Public Policy, 2012.
• Harris, Lillian Craig, China Considers the Middle East, London: I.B. Tauris, 1993.
• Jacques, Martin, When China Rules the World: The End of the Western World and the Birth of a New Global Order, Penguin Books, Second edition, 2012.
• Kandil, Ahmet, China and the "Arab Spring": a new player in the Middle East?, European Institut of Mediterranean, Brief n. 47, 5 July 2012, (http://www.euromesco.net/images/briefs/euromescobrief47.pdf)
• Kuşçu, Yıldanur, Ortadoğu’dan Uzakdoğu’ya: Suudi Arabistan-Çin İlişkileri, iç: http://www.orsam.org.tr/tr/yazigoster.aspx?ID=2231#_edn16 (31.12014)
• Kuyaş, Ahmet, Tüsiad Tarih, 2. Cilt, İstanbul, Lebib Yalkım Yayınları, 2002.
• Kissinger, Henry, On China, Penguin, 2011.
• Keay, John, China: A History Paperback, Basic Books; 1st Trade Paper Edition edition, 2011.
• Kumaraswamy, P. R., “At What Cost Israel-China Ties?” Middle East Quarterly, Spring 2006, pp. 37-44.
• Kurečić, Petar-Bandov, Goran, “The Contemporary Role and Perspectives of the BRIC States in the World-Order”, Electronic Journal of Political Science Studies, June 2011 Vol:2 No:2, pp.13-32.
• Laytner, Anson, “China”, in Baskin, Judith R. (ed.), The Cambridge Dictionary of Judaism and Jewish Culture, New York: Cambridge University Press, 2011, pp. 100-102.
• Levathes, Louise, When China Ruled the Seas: The Treasure Fleet of the Dragon Throne 1405-1433, Simon & Schuster, 1994.
• Leverett, Flynt-Bader, Jeffrety, “Managing China-US Energy Competition in the Middle East”, The Washington Quarterly, 2005:9(1), 187-201.
• Liu, Ted C., “China’s economic engagement in the Middle East and North Africa”, FRIDE Policy Brief, Nº 173 - January 2014.
• Lynch, Marc, The Arab Uprising: The Wave of Protest That Toppled the Status Quo and the Struggle for a New Middle East, New York: Public Affairs, 2012.
• Marriot, Emma, Bir Nefeste Dünya Tarihi, Maya Kitap, 2014.
• Özekmekçi, M. İnanç, Türkiye’nin Doğusunda Yeni Güç: Çin, http://dispolitikaforumu.com/turkiyenin-dogu-sinirinda-yeni-bir-guc-cin/, s. 5 (10.2.2014)
• Pan, Guang, “China's Success in the Middle East”, Middle East Quarterly, December 1997, pp. 35-40 (in: https://www.meforum.org/373/chinas-success-in-themiddle-east).
• Sanayır, Bilgen, “Çin’in Orta Asya Politikası”, Elektronik Siyaset Bilimi Araştırmaları Dergisi, Haziran 2014 Cilt: 5 Sayı:2, s. 56-71.
• Sandıklı, Atilla-Güllü, İlhan, Geleceğin Süper Gücü Çin, Tasam Yayınları, 2005.
• Shichor, Yitzhak, The Middle East in China’s Foreign Policy 1949-1977, Cambridge: Cambridge University Press, 1979.
• Singh, Michael, “Chinese Policy in the Middle East in the Wake of the Arab Uprisings”, The Washington Institute, November 2014, http://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/chinese-policyin-the-middle-east-in-the-wake-of-the-arab-uprisings (15.12.2014)
• Starr, John Bryan, Understanding China: A Guide to China's Economy, History, and Political Culture, Hill and Wang; 3rd edition, 2010.
• Uçarol, Rıfat, Siyasi Tarih (1789-1999), Filiz Kitabevi, İstanbul 2000.
• Wang, Jisi, “China’s Search for a Grand Strategy: A Rising Great Power Finds Its Way”, Foreign Affairs 90, no. 2, (Mar/Apr 2011): 67-79.
• Wang, T.Y., Competing For Friendship: The Two Chinas and Saudi Arabia, Arap Studies Quarterly 15. 3 (1993), http://www.thefreelibrary.com/Competing+for+friendship%3- A+the+two+Chinas+and+Saudi+Arabia.-a015016927 (9.2.2014).
• Wong, Edward, “China Opens Oil Field in Iraq”, New York Times, 28 Haziran 2011, http://www.nytimes.com/2011/06/29/world/asia/29chinairaq.html (11.2.2014)
• Yamashita, Michael, Zheng He: Tracing the Epic Voyages of China's Greatest Explorer, White Star Publishers, 2006.
• Zakaria, Fareed, The Post-American World. And the Rise of the Rest. Penguin Books, London 2008.