Erzurum Derbent Hanlarından "Karasu Han" Koruma Çalışmaları Değerlendirmesi

Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 37, 6 - 23, 01.12.2014

Hikmet Eldek

Öz

Erzurum ili, Aşkale ilçesi sınırları içerisinde yer alan Karasu Hanı, derbent teşkilatı tarafından kullanılmak üzere 17. yüzyılda inşa edilmiştir. Osmanlı döneminde ticaret yolları üzerine inşa edilen derbent hanları, ticaret kervanlarının güvenliğini sağlamak amaçlı kullanılmıştır. Uzun kilometreler boyunca güvenliği bir ortam oluşturmak, belirli noktalarda hanlarda yaşayan derbentler tarafından sağlanmıştır. Han için 2006 yılında restorasyon projesi hazırlanmıştır.1 Projesi tamamlanan yapının restorasyon uygulaması yapılmıştır. Uygulama sonrasında yapının projesi ile sonuç ürün arasında birbirini tutmayan, yapının özgün değerlerine zarar veren müdahaleler gözlenmiştir. Çalışmanın amacı Türkiye sınırları içerisinde sınırlı sayıda kalan derbent hanları ve teşkilatı hakkında genel bilgi vermek ve Karasu Hanı’nın koruma süreci değerlendirmesini yapmaktır

Anahtar Kelimeler

Derbent Teşkilatı, Erzurum, Karasu Hanı, Koruma

EVALUATION OF KARASU KHAN'S CONSERVATION PROJECT WHICH IS THE ONE OF ERZURUM DERBENT KHANS'

Öz

Karasu Khan was constructed in XVII century in Aşkale town of Erzurum. It was constructed as a “Derbent2” khan. Derbent Khans were used for caravan security which was constructed on trade road of Anatolia. In 2006 restoration project was prepared to khan.3After project its construction was completed. But during the construction process, some details were not similar to the restoration project. These mismatches were caused deformation in Karasu Khan. Especially its authenticity was partially deteriorated. This study aim is to give information about “Derbent” khans, to determine importance of “Derbent” organization and to evaluate of Karasu Khan’s conservation process

Anahtar Kelimeler

Derbent Organization, Erzurum, Karasu Khan, Conservation

Kaynakça

• Aktan A., "Tarih İçinde Erzurum'un Yeri Ve Önemi, (Erciyes Üniversitesi Türk Kültür Ve Siyasi Tarihi İçinde Doğu Ve Güneydoğu Anadolu Sempozyumu 30 Nisan 1992'de Bildiri Olarak Sunulmuştur", Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, ss. 53 – 67, Kayseri 1994.
• Aytaç İ., Harput – Palu – Diyarbakır Güzergahındaki Kervansaraylar, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları; 18-22, Elazığ 2006.
• Çantay, Gönül, "Osmanlı Dönemi Kervansarayları-Hanları", Osmanlı, C. 10, s. 384¬391, Ankara 2000.
• Çelik, H. Üstüner, Türkiye Selçukluları ve Beylikler Döneminde Erzurum’da Sosyal Ve Kültürel Hayat, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya 2011.
• Ersoy E., Türklerde Bir İskân Siyaseti Olarak Derbend Teşkilatı, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 47-53, Elazığ 2008.
• Gündoğdu H., Kuzeydoğu Anadolu Yol Güzergahı Ve Karakulak Menzili, Otlukbeli Sempozyumu, Nevşehir 1997.
• Gündogdu, H., Aşkale Yakınlarında Karasu (Aşveyishan) Hanı, Vakıflar Dergisi, 289- 300, Ankara 1991.
• Keçici Değerli A., Osmanlı Devleti’nde Bir Taşra Güvenlik Örgütü Olan Derbent Teşkilâtı, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7(1):44-53, Gaziantep 2008.
• Konyalı, İ. H., Abideleri Ve Kitabeleriyle Erzurum Tarihi, İstanbul 1960.
• Köşklü Z., Erzurum’da Osmanlı Dönemi Hanları, ATÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 5, Bahar, 113-134, Erzurum 2010.
• Özdogan D., Başlangıcından Osmanlı Hakimiyetine Kadar Erzurum ve Çevresi, Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ 2008.
• Pamuk B., İpek Yolu Ticareti Ve Erzurum, Tarih İncelemeleri Dergisi, Cilt/Xxıı, Sayı 2, 125-143, İzmir 2007.
• Ûnalı R. H., Osmanlı Öncesi Dönemden Yayınlanmamış Ûç Menzîl Hanı, Arkeoloji Sanat Tarihi Dergisi, Ankara 1980.
• http://Www.Erzurum.Bel.Tr/City_Guide/City_Guide.Asp?Cg=17&Dt=1(15-12-2014)
• http://Askale.Bel.Tr/Syf-9-Askale-Tarihi-Tr.Html (15-12-2014)
• http://puskulcu.blogspot.com.tr/2009/03/agaveyis-hani-askale.html (15-12-2014)