Ortaöğretim Öğrencilerinin Özerklik Düzeyleri İle Kendini Ayarlama Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 39, 21 - 41, 01.12.2015

Çiğdem Sesli

Öz

Bu araştırma ortaöğretim öğrencilerinin özerklik düzeyleri ve kendini ayarlama düzeylerini tespit etmek, bu düzeylerin çeşitli değişkenler açısından farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek ve özerklik düzeyleri ile kendini ayarlama düzeyleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. İlişkisel tarama modelinde olan bu çalışmanın evrenini 2012-2013 Eğitim Öğretim yılında Kayseri il merkezinde yer alan Kocasinan, Melikgazi ve Talas ilçelerindeki Anadolu Liseleri ve Meslek Liselerinin 9 ve 12. sınıfındaki öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırma belirlenen bu evren içinden tabakalı örnekleme yoluyla seçilen 431 öğrenci üzerinde yapılmıştır. Araştırma verilerini toplamak için öğrencilere Kişisel Bilgi Formu verilmiş, Ergen Özerklik Ölçeği ve Kendini Ayarlama Ölçeği uygulanmıştır. Elde edilen veriler 0,05 anlamlılık düzeyinde analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda öğrencilerin davranışsal özerklik düzeylerinin duygusal özerklik düzeylerinden daha yüksek olduğu, öğrencilerin cinsiyet, okul türü, sınıf düzeyi ve anne eğitim düzeyine göre özerklik düzeyinin farklılaştığı ancak kendini ayarlama düzeylerinin anne eğitim düzeyi dışında diğer değişkenler açısından anlamlı farklılık göstermediği bulgusuna ulaşılmıştır. Bunun yanı sıra bu çalışmada öğrencilerin özerklik düzeyleri ile kendini ayarlama düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olmadığı (p> 0,05) tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Özerklik, Kendini Ayarlama, Ergenlik

THE SURVEY ON THE RELATIONSHIP BETWEEN THE AUTONOMY LEVELS AND SELF MONITORING LEVELS OF SECONDARY SCHOOL STUDENTS

Öz

The purpose of this study is to determine the autonomy levels, and self monitoring levels of secondary school students; also to determine if these levels are changing or not according to different variations; in addition, the aim of this study is to put forward the relationship between autonomy levels and self monitoring..The surrounding of this study, which is based on the Relational Screening Model, includes the students who have been studying at 9th and 12th grades of Anatolian High Schools and Vocational High Schools at Melikgazi, Kocasinan and Talas towns in Kayseri during 2012-2013 Academic year. The research was carried out among the 431sample students who were selected by Stratified Sampling Method. The Personal Information Forms were distributed to students. Moreover, Adolescent Autonomy Scale, and Self Monitoring Scale were applied to them. The data obtained by the research was analyzed by SPSS 17.0 software at 0,05 significance level. The results of the analyses reveal that the behavioural autonomy levels of these students are higher than their emotional autonomy levels; the emotional autonomy levels of these students differ according to their genders, their class levels and their mothers’ education levels, but it was found out that Self-monitoring levels do not have a meaningful diversity in terms of the other variations except their mothers’ educational levels. In addition to this; by this survey it was stated that there is no relationship between the students’ autonomy and self monitoring levels (p>0.05)

Anahtar Kelimeler

Autonomy, Self Monitoring, Adolescent

Kaynakça

• Akyüz, D. “Ergenlerin Ebeveynlerle Yaşadıkları Problemleri Çözüm Biçimleri İle Bağlanma Stilleri Arasındaki İlişkide Özerkliğin Aracı Rolünün İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011
• Bacanlı, H., Sosyal İlişkilerde Benlik: Kendini Ayarlama Psikolojisi, MEB Yayınları, İstanbul 1997.
• Demir, T. Ş., “İlköğretim Öğrencilerinin Kültürel Etkinlikleri İle Özerklikleri Arasındaki İlişki”, Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2002
• Düzgün, G., “Evli Kişilerde Depresyon, İlişkiye İlişkin İnanç, Kendini Ayarlama Düzeyinin Evlilik Uyumu İle İlişkisi”, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2009
• Enright, R. D., R. D., Lapsley, A.E., Drivas, and L. A. “Fehr, Parental Influences on The Development of Adolescentautonomy And Identity”, Journal of Youth and Adolescence, 1980, p. 529-545.
• Erkmen, E., “Özerkliği Destekleyici ve Kontrol Edici Ebeveynlikle Bağlantılı Ebeveyn Özellikleri ve Ergenin Uyumu Arasındaki İlişkiler”, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011.
• Fleming, M., “Gender in Adolescent Autonomy: Distinction between Boys and Girls Accelerates at 16 Years of Age”, Electronic Journal of Research in Education Psychology, 2005, No:6, V: 3(2), p: 33-52.
• Flynn, F. J., ve D. R. Ames, “What’s Good for The Goose May Not Be Asgood for The Gander: The Benefits of Self-Monitoring for Men and Women in Task Groups And Dyadic Conflicts”, Journal of Applied Psychology, 2006, 91(2), p. 272-281.
• Gander, M. J. ve Gardiner, H. W., Çocuk ve Ergen Gelişimi, (3. baskı), (Yayıma Haz: B.Onur). Ankara: İmge Kitabevi, 1998.
• Kağıtçıbaşı, Ç., “Özerk-İlişkisel Benlik: Yeni Bir Sentez”, Türk Psikoloji Dergisi, 1996, Cilt.11, s. 36-44.
• Karasar, N., Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayın Dagıtım, 1999.
• Lüle, R. A., “Lise Mezunu Olup Üniversiteye Hazırlanan Ergenlerin Özerklik Düzeyleri İle Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Yayımlanmammış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2002.
• Markus, H. R. and S. Kitiyama, “Culture and Self: Implication for Cognition. Emotion and Motivation”, Psychological Review, 1991, 98, (2), p. 224-253
• Morsünbül, Ü., “Ergenlikte Özerkliğin ve Kimlik Biçimlenmesinin Öznel İyi Oluş Üzerindeki Etkisi”, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2011.
• Musaağaoğlu, C., “Ergenlik Sürecinde Özerkliğin Gelişimi İle Algılanan Ana-Baba Tutumları Arasındaki İlişkiler”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 2004.
• Musaağaoğlu, C. ve A. Güre, “Ergenlerde Davranışsal Özerklik İle Algılanan Anababa Tutumları Arasındaki İlişkiler”, Türk Psikoloji Dergisi, 2005. 20 (55), s. 79-94.
• Noom, M. J., M. Dekovic, and W. Meeus, “Conceptual Analysis and Measurement of Adolescent Autonomy”, Journal of Youth and Adolescence, 2001, 30 (5), p. 577-595.
• Öngen, D., “Özerklik Kazanma Sürecinde Ergen-Anne İle Ergen- Baba İlişkileri Arasındaki Farklar”, Eğitim Bilim Dergisi, 2004, Cilt 29., s. 131: 3-13. Özdemir, Y., “Ergenlik Döneminde Benlik Kurgusu Gelişiminin Anababanın Çocuk Yetiştirme Stilleri Açısından İncelenmesi”, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2009
• Özdemir, Y ve F. Çok, “Ergenlikte Özerklik Gelişimi”, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2011, 4 (36), s.154
• Snyder, M., “Individual Differences And The Self-Control Of Expressive Behavior” DAL. 1972, 33, p. 4533- 4534.
• Snyder, M., “Self Monitoring Processes”, Advences in Expermental Social Psychology. 1979, Vol: 12, New York: Academic Press. Pp. 85-128.
• Steinberg, L., “Adolescence (3rd edition)”, McGraw-Hill, Inc., NewYork 1993.
• Steinberg, L., S. D. Lamborn, S. M., Dornbusch, and N., Darling, “Impact Of Parenting Practices On Adolescent Achievement: Authoritative Parenting, School Involvement, and Encouragement To Succeed”, Child Development, (1992), 63(5), 1266-1281.
• Steinberg, L. and S. B. Silverberg, "The Vicissitudes of Autonomy in Early Adolescence", Child Development (1986): 841-851.
• Yıldırım, K. ve A. E. Bozdoğan, “Öğretmen Adaylarının Kendini Ayarlama Psikolojilerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Durum Çalısması”, Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2009, Cilt 10, (3), s. 129-134.
• Yılmazer, Y., “Anne-Baba Tutumları ile İlkögretim İkinci Kademe Ögrencilerinin Okul Başarısı ve Özerkliklerinin Gelişimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2007.
• Zimmer-Gembeck, M. J. and W. A. Collins, “Autonomy Development During Adolescence”. In g. R. Adams ve M.Berzonsky (eds.), Handbook of Adolescence, 2003, p. 175- 204.