Çalışanlardaki öz yeterlilik algısının örgütsel sinizm ve örgütsel güvene etkisi üzerine bir araştırma

Yıl 2020, Sayı: 48, 433 - 449, 30.06.2020

Yavuz Sezer Oğuzhan

Öz

Bu çalışmada öz yeterlilik algısı, örgütsel sinizm ve örgütsel güven arasındaki ilişkilerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik araştırma; İstanbul’da faaliyet gösteren bir üretim firmasının 217 çalışanıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, değişkenler arasındaki ilişkiler korelasyon ve regresyon analizi yöntemiyle incelenmiştir. Literatürde bu değişkenlerle ilgili çalışmalar olmakla birlikte, öz yeterlilik algısının örgütsel sinizm ve örgütsel güvene etkisini araştıran herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. Araştırma bulgularına göre, çalışanların öz yeterlilik algılarının örgütsel sinizm boyutlarının üzerinde negatif yönlü anlamlı etkiye sahiptir. Ayrıca, çalışanların öz yeterlilik algılarının örgütsel güven boyutları üzerinde pozitif yönlü anlamlı etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öz Yeterlilik, Örgütsel Sinizm, Örgütsel Güven

A study on the effect of self-efficacy perception on organizational cynicism and trust for employees

Öz

In this study, it is aimed to reveal the relations between self-efficacy perceptions, organizational cynicism and organizational trust. Relations between the variables were realized with 217 employees of a manufacturing company operating in Istanbul. In the study, the relationships between variables were examined by correlation and regression analysis method. Although there are studies on these variables in the literature, no studies investigating the effect of perceived self-efficacy on organizational cynicism and organizational trust have been found. As a result of the analyzes, the results of the employees' self-efficacy perceptions have negative and significant effects on all of their organizational cynicism and dimensions. In addition, it has been determined that employees' self-efficacy perceptions have positive and significant effects on organizational trust and all dimensions.

Anahtar Kelimeler

Organizational Cynicism, Organizational Trust, Self-Efficacy

Kaynakça

• Abraham, R. (2000). Organizational cynicism: Bases and consequences. Generic, Social, and General Psychology Monographs, 126(3), 269-292.
• Akdemir, B., Kırmızıgül, B., & Zengin, Y. (2016). Örgütsel sinizm ile iş performans arasındaki ilişki ve bir araştırma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 115-130.
• Altınöz, M., Serdar, Ç. Ö. P. & Sığındı, T. (2011). Algılanan örgütsel bağlılık ve örgütsel sinizm ilişkisi: Ankara’daki dört ve beş yıldızlı konaklama işletmeleri üzerine bir araştırma. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(21), 285-316.
• Andersson, L. M. & Bateman, T. S. (1997). Cynicism in the workplace: some causes and effects. Journal of Organizational Behavior, 18, 449-469.
• Appelbaum S., Bartolomucci N., Beaumier E., Corrigan R., Dore I., Girard C. & Serroni C. (2004). Organizational citizenship behavior: A case study of culture, leadership and trust, Management Decisions, 42(1/2), .
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191-215.
• Bandura, A. (1997). Self-Efficacy: The exercise of control, Freeman and Company.
• Bandura, A. (2006). Guide for constructing self-efficacy scales. Self-Efficacy Beliefs of Adolescents, 5(1), 307-337.
• Bandura, A. (2007). Much ado over a faulty conception of perceived self-efficacy grounded in faulty Experimentation. Journal of Social and Clinical Psychology, 26(6), 641–658.
• Batmantaş, H., & Örücü, E. (2018). Örgütsel güven ile sinizm arasındaki ilişki: Bir uygulama. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18(36), 198-214.
• Brandes, P., Castro, S.L., James, M. S. L., Martinez, A. D., Matherly, T. A., Ferris, G. R. & Hochwarter, W. A. (2008). The interactive effects of job ınsecurity and organizational cynicism on work effort following a layoff. Journal of Leadership ve Organizational Studies, 14(3), 233-247.
• Dean, J. W., Brandes, P. & Dharwadkar, R. (1998). Organizational cynicism. Academy Of Management Review, 23(2), 341-352.
• Demircan, N., & Ceylan, A. (2003). Örgütsel güven kavramı: nedenleri ve sonuçları. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 139-150.
• Dietz, G. & Hartog, D. (2006). Measuring trust inside organisations. Personnel Review, 35(5), 557-588.
• Erdost E, H., Karacaooğlu K. & Reyhanoğlu M. (2007). örgütsel sinizm kavramı ve ilgili ölçeklerin Türkiye’deki bir firmada test edilmesi, 15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Bildiriler kitabı, Sakarya Üniversitesi, Sakarya, 514- 524.
• Fettahlıoğlu, Ö. O. (2015). Günümüz işletmelerinin temel hastalığı; örgütsel sinizme yönelik algılamaların, tükenmişlik boyutları üzerine etkisi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(13), 178-191.
• Ford, D. (2003). Trust and knowledge management: The seeds of success (C. Holsappe, Ed.). Handbook on Knowledge Management: Knowledge Matters içinde (s. 553-576). Springer.
• Fukuyama, F. (2005). Güven: sosyal erdemler ve refahın yaratılması (A. Buğdaycı, Çev.) Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Gökberk, M. (2011). Felsefe tarihi, Remzi Kitabevi.
• Gül, H., & Ağıröz, A. (2011). Mobbing ve örgütsel sinizm arasındaki ilişkiler: Hemşireler üzerinde bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 27-47.
• Güler, S. (2014). Örgütlerde güven algılamasının örgütsel sinizm üzerine etkisi ve bir araştırma (Yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kalağan, G. (2009). Araştırma görevlilerinin örgütsel destek algıları ile örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kaneshiro, P. (2008). Analyzing the organizational justice, trust and commitment relationship in a public organization [Yayımlanmamış doktora tezi]. Proquest Dissertation and Theses veri tabanından ulaşılabilir.
• Kayes - Adams, A. B. (2004), Organizational trust and upward influence in correctional institutions (Doktora tezi). The George Washington University.
• Morgil, İ., Seçken, N. & Yücel, A.S. (2004). Kimya öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1), 62-72.
• Nyhan, R.C. (2000). Changing the paradigm trust and its role in public sector organizations. American Review of Public Administration, 30(1), 87-109
• Ordun, G. (2005). Kişilik faktörleri ve satış temsilcilerinin performansı arasındaki ilişkiler üzerine bir çalışma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, 16(51), 56-68.
• Özerkan, E. (2007). Öğretmenlerin öz-yeterlik algıları ile öğrencilerin sosyal bilgiler benlik kavramları arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi).
• Özler, D. E., Atalay, C. G. & Şahin, M. D. (2010), Örgütlerde sinizm güvensizlikle mi bulaşır? Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 47-57.
• Pelit, N. & Pelit, E. (2014). Mobbing ve örgütsel sinizm. Detay Yayıncılık.
• Perry, R. W. & Mankin, L. D. (2004). Understanding employee trust in management: Conceptual clarification and correlates. Public Personnel Management, 33(3), 277-290.
• Snyder, C. R. & Lopez, S. (2002). Handbook of positive psychology. Oxford University Press.
• Tüzün, İ. K. (2007). Güven, örgütsel güven ve örgütsel güven modelleri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 4(2), 93-118.
• Wech, A. (2002). Trust context: effect on organizational citizenship behavior, supervisory fairness and job satisfaction beyond the ınfluence of leader-member exchange, Business and Society, 41(3), 353-360
• Yıldız, K. (2013). Örgütsel bağlılık ile örgütsel sinizm ve örgütsel muhalefet arasındaki ilişki. Electronic Turkish Studies, 8(6).
• Zimmerman, B. J. (2008). Investigating self-regulation and motivation: historical background methodolojical developments, and future prospects. American Educational Research Journal, 45(1), 166–183