Sustainability adventure of businesses: Case of Hatay province

Yıl 2020, Sayı: 49, 257 - 271, 16.12.2020

Duygu Günal Ozan Emre Ufacık Olcay Bige Aşkun

Öz

In this study, the sustainability adventures of family businesses in Hatay were examined. 15 family businesses were selected by random sampling method. Life times of businesses, employee numbers, difficulties they faced were tried to create their survival stories. Within the scope of the study, interview technique was applied from qualitative research methods. It was tried to determine the survival stories by addressing the family members with 39 open-ended questions including three sub-dimensions of sustainability (economic, social and environmental). As a result of the research, it is seen that businesses can reach up to the third generation, that the founders' leading qualifications and vision are effective in their sustainability, and that family members come up through the ranks. In addition, some problems such as conflicts between family and business values from time to time, family competition, reflection of the problems in private life to work and intergenerational disputes stand out as the problems encountered across businesses. Conducting our research only in Hatay province and with 15 family businesses creates an obstacle to the generalizability of the results. The results can be generalized by applying the research questions in more cities and businesses.

Anahtar Kelimeler

Family Businesses, Sustainability, Hatay

İşletmelerin sürdürülebilirlik serüveni: Hatay ili örneği

Öz

Hatay ilindeki aile işletmelerinin sürdürülebilirlik serüvenlerinin incelendiği bu çalışmada, rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen 15 aile işletmesinin yaşam süreleri, çalışan sayıları, bu zamana kadar karşılaştıkları zorluklar ve bu zorluklar karşısında aldıkları önlemler araştırılarak hayatta kalış hikayeleri oluşturulmaya çalışılmıştır. Çalışma kapsamında nitel araştırma yöntemlerinden mülakat tekniği uygulanmıştır. Aile üyelerine sürdürülebilirliğin üç alt boyutunu (ekonomik, sosyal ve çevresel) içeren ve 39 açık uçlu sorudan oluşan sorular yöneltilerek hayatta kalış hikayeleri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma sonucunda işletmelerin en çok 3. kuşağa kadar ulaşabildikleri, sürdürülebilirliklerinde kurucuların lider vasıflı ve vizyon sahibi olmasının etkili olduğu, aile üyelerinin işin mutfağından yetiştiği görülmektedir. Bununla birlikte aile ve işletme değerlerinin zaman zaman çakışması, aile içi rekabet, özel yaşamdaki sorunların işe yansıması ve kuşaklar arası anlaşmazlıklar gibi bazı olumsuzluklarda işletmelerin genelinde karşılaşılan sorunlar olarak göze çarpmaktadır. Araştırmanın yalnızca Hatay ilinde ve 15 aile işletmesinde yapılması sonuçların genellenebilirliğine engel teşkil etmektedir. Araştırma sorularının diğer illerde ve daha fazla işletmeye uygulanmasıyla sonuçlar genellenebilir.

Anahtar Kelimeler

Aile İşletmeleri, Sürdürülebilirlik, Hatay

Kaynakça

• Alacaklıoğlu, H. (2009). Kurumsal yönetim ve aile şirketleri. İstanbul: Kaizen.
• Athanassiou, Nicholas, Crittenden, William F., Kelly, Louise M. & Marquez, Pedro (2002), Founder centrality effects on the Mexican family firm’s top management group: Firm culture, strategic vision and goals, and firm performance, Journal of World Business, 37(2), 139-150.
• Barry, B. (1975). The development of organisation structure in the family firm. B. Barry içinde, The Development of Organisation Structure in the Family Firm (s. 42-60). Journal Of General Management.
• Birincioğlu, N. & Acuner, T. (2015). Aile işletmeleri kurucularının ve aile değerlerinin aile işletmelerinin sürdürülebilirliği üzerindeki etkisi: Trabzon İli örneği. International Journal of Economic and Administrative Studies, 7(14).
• Bourdeau, L. (1999). National Report: Sustainable development and future of construction in France. France: Centre Scıentıfıque Et Technıque Du Bâtıment
• Bubolz, Margaret M. (2001), Family as source, user, and builder of social capital, Journal of Socio-Economics, 30, 129-131.
• Chua, J. H., Chrisman, J. J., & Sharma, P. (1999). Defining the family business by behavior. J. H. Chua, J. J. Chrisman, & P. Sharma içinde, Defining the Family Business by Behavior (s. 19). Entrepreneurship Theory and Practice.
• Donnelly, R. G. (1964). The family business. R. G. Donnelly içinde, The Family Business (s. 93-105). Harvard Business Review.
• Fındıkçı, İ. (2005). Aile şirketlerinde yönetim ve kurumsallaşma. İstanbul: Alfa Basım Yayın Dağıtım.
• Fındıkçı, İ. (2011). Aile şirketlerinde yönetim ve kurumsallaşma (s. 25-30). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Goodland, R. (2002). “Sustainability: Human, Social, Economic and Environmental”, Ted Munn (Ed.), Encyclopedia of Global Environmental Change, içinde (1-3), John Wiley&Sons Ltd.
• Grote, J. (2003), “Conflicting Generations: A new theory of family business rivalry, Family Business Review, 16 (2), 113-124
• Habbershon, T. G. ve Williams, M. L. (1999), A resource-based Framework for assessing the strategic advantages of family firms, Family Business Review, 12(1), 1-25.
• İrmiş, A. & Akça, N. (2011). Aile işletmelerinde aile üyelerinin istihdamı Denizli Aile işletmelerinde bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınları, 20-21.
• Karpuzoğlu, E. (2001). Büyüyen ve gelişen aile işletmelerinde kurumsallaşma. E. Karpuzoğlu içinde, Büyüyen ve Gelişen Aile İşletmelerinde Kurumsallaşma (s. 20). İstanbul: Hayat Yayınları.
• Kim, P. H. & Aldrich, H. E. (2005), Social capital and entre-preneurship, Now Publishers Inc., 1(2), 55-104.
• Kruijf, H.A.M. & Vuuren, D.P. (1998). Following sustainable development in relation to the North-South dialogue: Ecosystem health and sustainability indicators”, Ecotoxicology and Environmental Safety, 18(1), 9
• Leach, P. & Bogod, T. (1999), Guide to the family business (3rd Edition), Kogan Page, London.
• Littig, B. & Griebler, E. (2005). Social sustainability: A catchword between political pragmatism and social theory, International Journal of Sustainable Development, 8(1/2), 65-79
• Morelli, J. (2011). Environmental sustainability: A definition for environmental professionals, Journal of Environmental Sustainability, 1(1), 1-9.
• Neubauer, F. & Lank, A. G. (1988), The Family Business Its Governance for Sustainability, MacMillan Press Ltd., London
• Öztürk, A. T. (2012). Kurumsal entegrasyon ve Türk KOBİ’ lerinin yol haritası, Çankaya Üniversitesi 5. Aile İşletmeleri Kongresi, Kongre Kitabı İstanbul, Kültür Üniversitesi Yayınları, s.61.
• Schaltegger, S., Hansen, E. G. & Lüdeke-Freund, F. (2016). Business models for sustainability: Origins, present research, and future avenues, Organization & Environment, 29(1), 3-10.
• Sharma, P. & Nordqvist, M. (2008), A classification scheme for family firms: From family values to effective governance to firm performance, J. Tapies & J. L. Ward (der.), Family Values and Value Creation: The Fostering of Enduring Values within Family-Owned Businesses içinde, New York: Palgrave Macmillan.
• Tikici M. & Uluyol, O. (2006), Aile İşletmelerinin gelecek kuşağa devrinde karşılaşılan liderlik sorunlarının aşılmasında “Lider – Yönetici” Önerisi, 2. Aile işletmeleri Kongresi, Kongre Kitabı, İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, Yayın No.53, İstanbul,459-468.