Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Sınav Çizelgeleme Problemi için Hedef Programlama Yaklaşımı ve Bir Uygulama

Yıl 2019, , 942 - 956, 31.08.2019
https://doi.org/10.18185/erzifbed.513981

Öz



Sınav programlarının
hazırlanması üniversitelerde karşılaşılan yorucu, karışık ve zaman alıcı
görevlerden biridir. Sınav programı çizelgeleme, derslerin ve görevli öğretim
elemanlarının hangi sınav salonunda ve hangi gün/saat diliminde atanmasını
ifade eden bir zaman çizelgeleme problemidir. Ancak, çok sayıda ders, öğretim
elemanı ve sınav salonunun varlığı problemi daha da karmaşık ve dolayısıyla
hataya açık hale getirmektedir. Bu çalışmada, Ondokuz Mayıs Üniversitesi
Endüstri Mühendisliği Bölümü 2018-2019 Güz yarıyılına ait ara sınav
programının hazırlanması için yeni bir hedef programlama modeli geliştirilmiş
ve GAMS/CPLEX programında çözülmüştür.


Önerilen
model, öğretim elemanı atama ve sınav çizelgeleme problemi olmak üzere iki
alt problemden oluşmaktadır. Birinci alt problem için amaç, aynı güne atanan
başarı oranı %85’ten düşük sınavların mümkün olduğunca uzak zaman dilimine
atanmasını sağlayarak öğrencilerin başarılı olmalarına yardımcı olmaktır.
İkinci alt problem için amaç ise öğretim elemanlarının görev yükünü
dengeleyerek arzu ettikleri gün ve saat dilimlerinde görev almalarını
sağlamaktır. Hedef programı modeli ile hazırlanan sınav çizelgesi, bölüm
öğretim elemanı tarafından manuel hazırlanan ve Ondokuz Mayıs Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi’nin resmî web sitesinde yayınlanan mevcut sınav
programı ile karşılaştırılmıştır. Her iki amaç fonksiyonu için, hedef
programlama modeli ile hazırlanan sınav programının, manuel hazırlanan sınav
programına kıyasla daha iyi sonuç verdiği görülmüştür. Geliştirilen model
esnek bir yapıya sahip olması nedeniyle farklı ihtiyaçlar doğrultusunda
değiştirilerek etkin bir şekilde kullanılabilir.


Kaynakça

  • Acar, M. F., & Şevkli, M. (2013). Sınav Çizelgelemesi İçin Matematiksel Model Yaklaşımı. Verimlilik Dergisi, 2013(1), 75-86.
  • Aksu, O.R. (2018). Gözetmen Atama Problemine Yönelik Karşılaştırmalı bir Matematiksel Optimizasyon ve Genetik Algoritma Yaklaşımı: Bir Üniversite Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi.
  • Altıntaş, C. (2011). Sezgisel Algoritmalarla Sınav Çizelgeleme Problemi Çözümü, Doktora tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
  • Altunay, H., & Tamer, Eren (2016). A 0-1 Integer Programming Model for the Course Scheduling Problem and A Case Study. Uludağ University Journal of the Faculty of Engineering, 21(2), 473-488.
  • Aslan, E., Şimşek, T., & Karkacıer, A. (2017). A Binary Integer Programming Model for Exam Scheduling Problem With Several Departments. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 12(2), 169-175.
  • Ayob, M., Hamdan, A. R., Abdullah, S., Othman, Z., Nazri, M. Z. A., Razak, K. A., … Sabar, N. R. (2011). Intelligent Examination Timetabling Software. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 18, 600–608.
  • Bergmann, L. K., Fischer, K., & Zurheide, S. (2014). A linear mixed-integer model for realistic examination timetabling problems. In Proceedings of the 10th International Conference on the Practice and Theory of Automated Timetabling (pp. 82-101).
  • Charnes, A., & Cooper, W. W. (1957). Management models and industrial applications of linear programming. Management Science, 4(1), 38-91.
  • Çoruhlu, A. (2007). Sınav Personel Çizelgeleme Modeli, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • Gerşil, M., & Palamutçuoğlu, T. (2013). Ders Çizelgeleme Probleminin Melez Genetik Algoritmalar ile Performans Analizi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 242.
  • Hanum, F., Romliyah, M. A., & Bakhtiar, T. (2015). Exam invigilators assignment problem: a goal programming approach. Applied Mathematical Sciences, 9(58), 2871-2880.
  • Kalaycı, C. B. (2008). Öğrenci Başarısına Odaklı Sınav Çizelgeleme Modeli ve Yazılım Uygulaması, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Pamukkale.
  • Köçken, H. G., Özdemir, R., & Ahlatcıoğlu, M. (2014). Üniversite Ders Zaman Çizelgeleme Problemi İçin İkili Tamsayılı Bir Model Ve Bir Uygulama. Istanbul University Journal of The School of Business, 43(1), 28-54.
  • Leite, N., Fernandes, C. M., Melício, F., & Rosa, A. C. (2018). A cellular memetic algorithm for the examination timetabling problem. Computers & Operations Research, 94, 118–138.
  • Malakooti B. (2014). Operations and Production Systems with Multiple Objectives, John Wiley & Sons, A.B.D.
  • Matçı, D.K. (2014). Sınav Görevli Atama Problemine Bir Çözüm Önerisi: Anadolu Üniversitesi Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Muklason, A., Parkes, A. J., Özcan, E., McCollum, B., & McMullan, P. (2017). Fairness in examination timetabling: Student preferences and extended formulations. Applied Soft Computing, 55, 302–318.
  • Özçalıcı, M. (2017). Sınavlara Gözetmen Atama Probleminin Çözümü için Takas Bazlı Bir Algoritma Önerisi. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 492-506.
  • Qu, R., Burke, E. K., Mccollum, B., Merlot, L. T., & Lee, S. Y. (2009). A Survey of Search Methodologies and Automated System Development for Examination Timetabling. Journal Of Scheduling, 12(1), 55-89.
  • Seyfi, G. (2018). Meta-sezgisel Algoritmalar Kullanılarak Sınav Çizelgeleme, Doktora tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Temur, B., (2006). Investigating the Usability of Integer Programming for the Scheduling Process in an Educational Institute, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Uçar, U., İşleyen, S., & Demir, Y. Üniversite Ders Çizelgeleme Probleminin Bulanik Ahp Ve Çok Amaçli Karişik Tam Sayili Matematiksel Modelle Çözümü. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi Part C: Tasarım Ve Teknoloji, 3(3), 513-523.
  • Varlı, E., Alağaş, H. M., Eren, T., & Özder, E. H. (2017). Sınav Görevlisi Atama Probleminin Hedef Programlama Yöntemiyle Çözümü. Bilge International Journal of Science and Technology Research, 1(2), 105-118.

Goal Programming Approach for the Exam Scheduling Problem and An Application

Yıl 2019, , 942 - 956, 31.08.2019
https://doi.org/10.18185/erzifbed.513981

Öz



Abstract


The
preparation of exam programs is one of the exhausting, complicated and
time-consuming tasks encountered in universities. Exam scheduling is a time
scheduling problem that expresses which exams and examiners are assigned to
which exam room and in which day/time zone. However, the existence of a large
number of courses, examiners, and examination rooms makes the problem even
more complex and therefore error-prone. In this study, a new goal programming
model has been developed and solved by GAMS/CPLEX software in order to
prepare the midterm exams for the 2018-2019 Fall Semester of the department
of Industrial Engineering at Ondokuz Mayıs University.


The proposed model consists
of two sub-problems: examiner assignment and exam scheduling. The aim of the
first sub-problem is to help students succeed by providing assignment the
exams far away as possible which assigned to the same day and have a lower
success rate 85 %. The objective for the second sub-problem is to ensure that
the examiners take part in the day and time zones they desire by balancing
their duty load. The exam scheduling prepared with the goal programming model
was compared with the available exam program which was prepared manually by
the teaching assistant of department and published on the official website of
the Faculty of Engineering of Ondokuz Mayıs University. For both objective
functions, it was seen that the exam program prepared with the goal
programming model gave better results than the manually prepared exam
program. Since, the developed model has a flexible structure and can be used
effectively by changing it according to different needs.


Kaynakça

  • Acar, M. F., & Şevkli, M. (2013). Sınav Çizelgelemesi İçin Matematiksel Model Yaklaşımı. Verimlilik Dergisi, 2013(1), 75-86.
  • Aksu, O.R. (2018). Gözetmen Atama Problemine Yönelik Karşılaştırmalı bir Matematiksel Optimizasyon ve Genetik Algoritma Yaklaşımı: Bir Üniversite Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi.
  • Altıntaş, C. (2011). Sezgisel Algoritmalarla Sınav Çizelgeleme Problemi Çözümü, Doktora tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
  • Altunay, H., & Tamer, Eren (2016). A 0-1 Integer Programming Model for the Course Scheduling Problem and A Case Study. Uludağ University Journal of the Faculty of Engineering, 21(2), 473-488.
  • Aslan, E., Şimşek, T., & Karkacıer, A. (2017). A Binary Integer Programming Model for Exam Scheduling Problem With Several Departments. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 12(2), 169-175.
  • Ayob, M., Hamdan, A. R., Abdullah, S., Othman, Z., Nazri, M. Z. A., Razak, K. A., … Sabar, N. R. (2011). Intelligent Examination Timetabling Software. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 18, 600–608.
  • Bergmann, L. K., Fischer, K., & Zurheide, S. (2014). A linear mixed-integer model for realistic examination timetabling problems. In Proceedings of the 10th International Conference on the Practice and Theory of Automated Timetabling (pp. 82-101).
  • Charnes, A., & Cooper, W. W. (1957). Management models and industrial applications of linear programming. Management Science, 4(1), 38-91.
  • Çoruhlu, A. (2007). Sınav Personel Çizelgeleme Modeli, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • Gerşil, M., & Palamutçuoğlu, T. (2013). Ders Çizelgeleme Probleminin Melez Genetik Algoritmalar ile Performans Analizi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 242.
  • Hanum, F., Romliyah, M. A., & Bakhtiar, T. (2015). Exam invigilators assignment problem: a goal programming approach. Applied Mathematical Sciences, 9(58), 2871-2880.
  • Kalaycı, C. B. (2008). Öğrenci Başarısına Odaklı Sınav Çizelgeleme Modeli ve Yazılım Uygulaması, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Pamukkale.
  • Köçken, H. G., Özdemir, R., & Ahlatcıoğlu, M. (2014). Üniversite Ders Zaman Çizelgeleme Problemi İçin İkili Tamsayılı Bir Model Ve Bir Uygulama. Istanbul University Journal of The School of Business, 43(1), 28-54.
  • Leite, N., Fernandes, C. M., Melício, F., & Rosa, A. C. (2018). A cellular memetic algorithm for the examination timetabling problem. Computers & Operations Research, 94, 118–138.
  • Malakooti B. (2014). Operations and Production Systems with Multiple Objectives, John Wiley & Sons, A.B.D.
  • Matçı, D.K. (2014). Sınav Görevli Atama Problemine Bir Çözüm Önerisi: Anadolu Üniversitesi Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Muklason, A., Parkes, A. J., Özcan, E., McCollum, B., & McMullan, P. (2017). Fairness in examination timetabling: Student preferences and extended formulations. Applied Soft Computing, 55, 302–318.
  • Özçalıcı, M. (2017). Sınavlara Gözetmen Atama Probleminin Çözümü için Takas Bazlı Bir Algoritma Önerisi. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 492-506.
  • Qu, R., Burke, E. K., Mccollum, B., Merlot, L. T., & Lee, S. Y. (2009). A Survey of Search Methodologies and Automated System Development for Examination Timetabling. Journal Of Scheduling, 12(1), 55-89.
  • Seyfi, G. (2018). Meta-sezgisel Algoritmalar Kullanılarak Sınav Çizelgeleme, Doktora tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Temur, B., (2006). Investigating the Usability of Integer Programming for the Scheduling Process in an Educational Institute, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Uçar, U., İşleyen, S., & Demir, Y. Üniversite Ders Çizelgeleme Probleminin Bulanik Ahp Ve Çok Amaçli Karişik Tam Sayili Matematiksel Modelle Çözümü. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi Part C: Tasarım Ve Teknoloji, 3(3), 513-523.
  • Varlı, E., Alağaş, H. M., Eren, T., & Özder, E. H. (2017). Sınav Görevlisi Atama Probleminin Hedef Programlama Yöntemiyle Çözümü. Bilge International Journal of Science and Technology Research, 1(2), 105-118.
Toplam 23 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Mühendislik
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Zeynep Ceylan

Arzu Yüksel Bu kişi benim

Ayşegül Yıldız Bu kişi benim

Büşra Şimşak Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 31 Ağustos 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019

Kaynak Göster

APA Ceylan, Z., Yüksel, A., Yıldız, A., Şimşak, B. (2019). Sınav Çizelgeleme Problemi için Hedef Programlama Yaklaşımı ve Bir Uygulama. Erzincan University Journal of Science and Technology, 12(2), 942-956. https://doi.org/10.18185/erzifbed.513981