ÖZ DÜZENLEMELİ ÖĞRENMENİN FEN VE TEKNOLOJİ EĞİTİMİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2012, Cilt: 5 Sayı: 1, 103 - 118, 12.03.2014

Vehbi Sanalan Önder Bektaş Reyhan Şahin Yeşim Sayan Esin Oktay

Öz

Yaşam boyu devam eden bir süreç olan öğrenme, öğrenenlerin yeni bilgi ve beceriler kazanmalarını ve bunları hayatlarında kullanarak, çevrelerinde meydana gelen değişmelere uyum sağlamalarını gerçekleştirmektedir. Bireylerin yaşanan gelişmeleri takip edebilme ve değişimlere ayak uydurabilme yeteneklerini geliştirmeyi amaçlayan fen ve teknoloji eğitiminin anahtar bir rol oynadığı çağımızda, bilim ve teknolojideki ilerlemeler toplumsal yapının birçok kısmında değişimlerin yaşanmasına neden olmuştur ve devam etmektedir. Bu bağlamda, genel olarak bireyin kendi öğrenme sürecini yönetmesi anlamına gelen öz düzenlemeli öğrenme kavramının önemi artmaktadır. Yapılan araştırmalarda, öz düzenlemeli fen öğrenmenin ve yararlanılan öğrenme stratejilerindeki çeşitliliğin, fen başarısını olumlu yönde etkilediği belirtilmekte;  bu becerilerin kullanılmasını ve geliştirilmesini amaçlayan yapılandırmacı bir fen ve teknoloji eğitiminin, istenen hedeflere ulaşmayı kolaylatıracağı düşünülmektedir. Bu çalışmada, öz düzenlemeli öğrenmenin fen ve teknoloji eğitimi açısından değerlendirmesini yapmak ve bu noktadan hareketle öz düzenleme sürecinin biçimlenmesinde önemli olan motivasyonel inançlar ve öz düzenleme stratejilerinin fen öğrenimine olan etkisini incelemek amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Fen ve teknoloji eğitimi, motivasyonel inançlar, öz düzenlemeli fen öğrenimi, öz düzenlemeli öğrenme, öz düzenleme stratejileri

Kaynakça

• Alıcı, B. ve Altun, S. (2007). Lise öğrencilerinin matematik dersine yönelik öz-düzenleme ve biliş üstü becerileri, cinsiyete, sınıfa ve alanlara göre farklılaşmakta mıdır? Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 33–44.
• Ames, C., and Archer, J. (1988). Achievement goals in the classroom: Students' learning strategies and motivation processes. Journal of Educational Psychology, 80(3), 260-267.
• Azevedo, R., Ragan, S., Cromley, J. G., and Pritchett, S. Do different goal- setting conditions facilitate students’ ability to regulate their learning of complex science topics with River Web? Annual Conference of the American Educational Research Association, 2003, New Orleans, LA.
• Bandura, A. (1991). Social cognitive theory of self regulation. Organizational behavior and human decision processes 50, 248-287.
• Boekaerts, M. (1996). Self-regulated learning at the junction of cognition and motivation. European Pyschologist, 1(2), 100–112.
• Boekaerts, M. (2002). Motivation to learn. Educational Practices Series, 10, 1– Haziran 27. http//www.ibe.unesco.org/International/Publications/educational Practices/EducationalPracticesSeriesPdf/prac10e.pdf alınmıştır. 2009 tarihinde adresinden
• Çapa-Aydın, Y., Sungur, S., and Uzuntiryaki, E. (2009). Teacher self- regulation: Examining a multidimensional construct. Educational Psycholocy, 29(3), 345-356.
• DeBacker, T., and Nelson, M. (2000). Motivation to learn science: Differences related to gender, class type, and ability. The Journal of Educational Research, 93(4), 245–254.
• Haşlaman, T. ve Aşkar, P. (2007). Programlama dersi ile ilgili öz-düzenleyici öğrenme stratejileri ve başarı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 110–122.
• Gürşimşek, I. (2002). Öğretmen adaylarında öğrenmeye ilişkin motivasyonel inançlar ve strateji kullanımı. 4 Haziran 2009 tarihinde http://www.mu.edu.tr/sbe/sbedergi/sayi-8.htm alınmıştır. adresinden
• Kaptan, F. (1999). Fen Bilgisi Öğretimi. Ankara: MEB Yayınları.
• MEB, (2006). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı, Ankara: MEB Yayınları.
• Montalvo, F. T., and Torres M. C. G. (2004). Self-regulated learning: Current and future directions. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 2(1), 1–34.
• Neber, H., and Schommer-Aikins, M. (2002). Self-regulated science learning with highly gifted students: The role of cognitive, motivational, epistemological, and environmental variables. High Ability Studies, 13(1), 59–74.
• Nzcer, C. J., and Nzcer, R. H. Young children’s emergent self-regulated learning skills in a primary science investigation. NZARE Conference, Turning the Kaleidoscope, 2004, Wellington.
• Orhan, F. (2008). Self-regulation trategies used in a practicum course: A study of motivation and teaching self-efficacy. Hacettepe University Journal of Education, 35, 251-262.
• Özmenteş, S. (2008). Çalgı eğitiminde özd-üzenlemeli öğrenme taktikleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(9), 157–175.
• Paris, S., and Paris, A. (2001). Classroom application of research on self- regulated learning. Educational Psychologist, 36(2), 89–101.
• Paris, S., and Winograd, P. (2001). The role off self-regulated learning in contextual teaching: Principles and practices for teacher preparation. 4 Haziran 2009 tarihinde http://www.ciera.org/library/archive/2001-04/0104parwin.htm adresinden alınmıştır.
• Pintrich, P. R., and De Groot, E. V. (1990). Motivational and self-regulated learning components of classroom academic performance. Journal of Educational Pyschology, 82(1), 33–40.
• Pintrich, R. R. (2000). The role of goal orientation in self-regulated learning. In Boekaerts, M., Pintrich, P. R., ve Zeidner, M. (Eds.), Handbook of Self- regulation, (pp. 451-501), San Diego, CA: Academic Press.
• Pintrich, P. R. (2002). The role of metacognitive knowledge in learning, teaching, and assessing. Theory into Practice, 41(4), 219–225.
• Randi, J. (2004). Teachers as self-regulated learners. Teachers College Record, 106(9), 1825–1853.
• Schraw, G., Crippen K. J., and Hartley, K. (2006). Promoting self-regulation in science education: Metacognition as part of a broader perspective on learning. Research in Science Education, 36, 111–139.
• Schunk, D. H. (2008). Metacognition, self-regulation, and self-regulated learning: Research recommendations. Educational Psychology Review, 20, 463–467.
• Sungur, S., and Tekkaya, C. (2006). Effects of problem-based learning and traditional instruction on self-regulated learning. Journal of Educational Research, 99(5), 307-317.
• Üredi, I. ve Üredi, L. (2005). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin öz-düzenleme stratejileri ve motivasyonel inançlarının matematik başarısını yordama gücü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 250– 261.
• Üredi, I. ve Üredi, L. (2007). Öğrencilerin öz-düzenleme becerilerini geliştiren öğrenme ortamının oluşturulması. 1 Haziran 2009 tarihinde http://www.yeditepe.edu.tr/yeditepe/GetFile.aspx?aliaspath=%2F YeditepeUniverSiteSi%2Fegitim%2FEgitim+Fakultesi%2FEDU7%2F cilt2+sayi2%2FUrediI-UrediL_doc adresinden alınmıştır.
• Vosniadou, S. (2001). How children learn. Educational Practices Series, 7, 1-31. 13 Nisan 2010 tarihinde www.ibe.unesco.org/publications/EducationalPracticesSeriesPdf/p rac07e.pdfadresinden alınmıştır.
• Winne, P. H. (1997). Experimenting to bootstrap self-regulated learning. Journal of Educational Psychology, 89 (3), 12–22.
• Wolters, C. A., Pintrich, P. R., and Karabenick, S. A. (2003). Assessing academic self-regulated learning. Paper presented at the Indicators of Positive Development Conference, Washington, DC.
• Yumuşak, N., Sungur, S., and Çakıroğlu, J. (2007). Turkish high school students' biology achievement in relation to academic self- regulation.Educational Research and Evaluation, 13(1), 53-69.
• Zimmerman, B. J. (1989). A social cognitive view of self-regulated academic learning. Journal of Educational Pyschology, 81(3), 329–339.
• Zimmerman, B. J. (2002). Becoming a self-regulated learner: An overview. Theory into Practice, 41(2), 64–70. ****