SÖZ GÜZELİ: KLASİK TÜRK ŞİİRİNDE SEVGİLİNİN SÖZLERİ ÜZERİNE

Yıl 2016, Sayı: ÖS-III, 69 - 82, 10.12.2016

Abdullah Eren

Öz

Klasik
Türk şiirinde sevgili, her yönüyle idealize edilmiş bir tiptir. Güzellik
öğeleri, tavırları ve hareketlerinden, ayak bastığı toprağa kadar ona ait veya
onunla ilgisi bulunan her şey en ince algı ve tasavvurlar eşliğinde şiire
aktarılmaya çalışılır. Bu çaba, doğal olarak onun sözleri için de geçerlidir.
Şairler onu konuştururken sözlerini hem içerik hem de biçim ve üslup bakımından
büyük bir özenle şiire yansıtır ve böylece inceliklerle dolu bir anlatım ortaya
koyarlar. Bu çalışma, bu incelikleri ve bunlarla ilgili özellikleri âşık ile
sevgilinin karşılıklı konuşmalarını içeren mürâca’a tarzdaki örnek metinler
üzerinden sergilemeye yöneliktir.

Anahtar Kelimeler

Klasik Türk Şiiri, Sevgili, Söz, Mürâca’a

Kaynakça

• Âgâh Dîvânı. hzl.: Şerife Akpınar, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/ TR,78355/agah-divani.html, ET: 30.01.2015.
• Ahmed Paşa Divanı. hzl.: Ali Nihat Tarlan (1992). Ankara: Akçağ Yay.
• Ahmedî Dîvânı. hzl.: Yaşar Akdoğan, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr /TR,78357/ahmedi-divani.html, ET: 30.01.2015.
• Alıcı, L. (2002). Klâsik Türk edebiyatında mürâca’a şiirler. İlmi Araştırmalar Dergisi, 14, 1-15.
• Behiştî Dîvânı. hzl.: Yaşar Aydemir (2000). Ankara: MEB Yay.
• Dilçin, C. (1986), Divan şiirinde gazel. Türk Dili, Türk Şiiri Özel Sayısı II (Divan Şiiri), 415, 416, 417; 78-247.
• Emrî Dîvânı. hzl.: Yekta Saraç (2002). İstanbul: Eren Yay.
• Eren, A. (2016). Naz kitabı. Ankara: Gece Kitaplığı Yay.
• Fuzûlî Divanı. hzl.: Kenan Akyüz, Süheyl Beken, Sedit Yüksel, Müjgân Cunbur (1990). Ankara: Akçağ Yay.
• Hayâlî Divanı. hzl.: Ali Nihat Tarlan (1992). Ankara: Akçağ Yay.
• Hayretî Dîvânı. hzl.: Mehmed Çavuşoğlu, M. Ali Tanyeri, http://groups.yahoo.com/neo/groups/metinbankasi/files, Dec. 31. 2004 versiyonu.
• Hecrî Dîvânı. hzl.: Ömer Zülfe, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr /TR,78377/hecri-divani.html, ET: 30.01.2015.
• Kırbıyık, M. (2014). Divanlarda sevgili dilinden şiirler. Konya: Aybil Yay.
• Mesîhî Dîvânı. hzl.: Mine Mengi, http://groups.yahoo.com/ neo/groups/metinbankasi/files, Jul. 24. 2004 versiyonu.
• Nâbî Dîvânı. hzl.: Ali Fuat Bilkan (1997). C. I, II, İstanbul: MEB Yay.
• Necati Beg Divanı. hzl.: Ali Nihat Tarlan (1997). İstanbul: MEB Yay.
• Nedîm Dîvânı. hzl.: Muhsin Macit (1997). Ankara: Akçağ Yay.
• Nev’î Dîvânı. hzl.: Mertol Tulum, Ali Tanyeri, http://groups. yahoo.com/neo/groups/metinbankasi/files, Jul. 22. 2004 versiyonu.
• Nev’î-zâde Atâyî Dîvânı. hzl.: Saadet Karaköse, http://ekitap. kulturturizm.gov.tr/TR,78393/nevizade-atayi-divani.html, ET: 30.01.2015.
• Revânî Dîvânı. hzl.: Ziya Avşar, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/ TR,78396/revani-divani.html, ET: 30.01.2015.
• Süheylî Dîvânı. hzl.: Esat Harmancı, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/ TR,78401/suheyli-divani.html, ET: 20. 02. 2015.
• Şem’î Dîvânı. hzl.: Murat Karavelioğlu, http://groups.yahoo.com/ neo/groups/metinbankasi/files, Dec. 1. 2008 versiyonu.
• Vusûlî Dîvânı. hzl.: Hakan Taş, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/ TR,78409/vusuli-divani.html, ET: 26.02.2015.
• Yahyâ Bey (Taşlıcalı Yahyâ) Dîvânı. hzl.: Mehmed Çavuşoğlu (1977), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yay.
• Zâtî Dîvânı. Gazeller Kısmı, I. Cild (1-496. Gazeller), hzl.: Ali Nihad Tarlan (1967). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yay.
• Zâtî Dîvânı. Gazeller Kısmı, II. Cild (497-1003. Gazeller), hzl.: Ali Nihad Tarlan (1970). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yay.
• Zâtî Dîvânı. Gazeller Kısmı, III. Cild (1004-1825. Gazeller), hzl.: Mehmed Çavuşoğlu, M. Ali Tanyeri (1987). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yay.