İDARE HUKUKUNDA YORUM VE İDARİ UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜNDE VE YORUMLANMASINDA HUKUK DEVLETİ İLKESİNİN YERİ VE ÖNEMİ

Yıl 2016, Cilt: 9 Sayı: 2, 215 - 232, 21.12.2016

Merve Burcu Gişi

Öz

Hukuk
devletinin, genel anlamıyla, devletin hukuk yoluyla yönetimi olduğu
söylenebilir. Bu nedenle de bu ilkenin gerçekleştirilebilmesi için kamu hukuku
yargıcının üzerine düşen rol önemlidir. Toplumsal hayatın hızla değişen koşullarına,
yasamanın her an veya sürekli olarak yanıt verebilmesi mümkün bulunmamaktadır.
Bu nedenle zaman içerisinde ve uygulamada, hukuk kurallarının tekrar
yorumlanmasına ihtiyaç duyulabilmektedir. Bu yüzden de idare ile birey arasında
denge kuracak olan yargının, adalet idealini gerçekleştirebilmek için, hukuk
kurallarını, anayasal değer taşıyan hukuk devleti ilkesi ışığında yorumlaması
gerekmektedir. Diğer bir ifadeyle idari uyuşmazlıkların çözümünde idare
yargıcı, hukuk devleti düşüncesini kararlarına yansıtmak suretiyle adalete
yönelmek zorundadır. Bunu yaparken de idari yargıç, bir takım yöntem, teknik
veya unsurlara başvurmalı ve kuvvetler ayrılığı sınırını aşmadan karar
vermelidir. 

Anahtar Kelimeler

Hukuk Devleti, Adalet, Yorum Yöntemleri, Yorum Teknikleri, İdare Hukuku

INTERPRETATION IN ADMINISTRATIVE LAW AND THE IMPORTANCE AND PLACE OF THE RULE OF LAW IN SOLVING AND INTERPRETATION OF ADMINISTRATIVE DISPUTES

Öz

The rule of law, in general terms, can be said to be
the management of the state by the law. Therefore, the role of the judge in
public law is important for the realization of this principle. It is not
possible for the legislature to respond continuously or at any time to the
rapidly changing conditions of social life. Therefore, over time and in
practice, it may be required to interpret law and regulations over again. For
this reason, the judiciary, which would establish a balance between the
administration and the individual, must interpret law and regulations in the
light of the rule of law which is of constitutional value in order to achieve
the ideal of justice. In other words, while solving administrative disputes, the
administrative judge must turn to justice by reflecting the idea of the rule of
law in decisions. For doing this, the administrative judge should decide by
referring to certain methods, techniques or elements and without exceeding the
limit of separation of powers.

Anahtar Kelimeler

The Rule of Law, Justice, Methods of Interpretation, Interpretation Techniques, Administrative Law

Kaynakça

• Akıl, Abdülkadir, “Hukukun Genel İlkeleri ve Hukukun Gelişimine Etkisi”, EÜHFD, 2003, S. 7.
• Aktaş, Sururi, “Hukukta Yorum Çabaları”, EUHFD, 2011, C.15, S. 3.
• Akyılmaz, Bahtiyar, Sezginer Murat, Kaya Cemil, Türk İdare Hukuku, 5. Bası, Ankara 2014, Seçkin Yayıncılık.
• Atay, Ender Ethem, İdare Hukuku, Ankara 2014, 4.Bası, Turhan Kitabevi.
• Bakır, Çağlar, Anayasa Bilimi ( Bir Çalışma Taslağı), İstanbul 1989, Sanat Kitabevi.
• Bakır, Çağlar, “Anayasa Yargısında Yorum Problemi, Karşılaştırmalı Analizin Katkıları, İHİD, 1984, C. 5, S.1-3.
• Bastiat, Frederic, Hukuk (Law), Çev. Yıldıray Arslan, İstanbul 2005, Liberte Yayınevi.
• Bereket, Zuhal, Hukukun Genel İlkeleri ve Danıştay, Ankara 1996, Yetkin Yayınları.
• Çağlar, Selda, Hukuk Devletinin Hukuki Belirlilik Üzerinden Değerlendirilmesi. İstanbul 2013, Beta Yayınları.
• Çeçen, Anıl, Adalet Kavramı, Ankara 2003, Turhan Kitabevi.
• Edis, Seyfullah, Medeni Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri, Ankara 1997, Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Erkut, Celal, Hukuka Uygunluk Bloku (İdare Hukukunda Hukukun Genel Prensipleri Teorisi), İstanbul 1996, Kavram Yayınları.
• Gözler, Kemal, Hukuka Giriş, Bursa 2014, Ekin Basın Yayın Dağıtım.
• Gözübüyük, Şeref (2005). Hukuka Giriş ve Hukukun Temel Kavramları. Ankara 2005, Turhan Kitabevi.
• Gözübüyük, Şeref, Anayasa Hukuku, Ankara 2003, 11. Bası, Turhan Kitabevi.
• Günday, Metin, İdare Hukuku, Ankara 2003, İmaj Yayıncılık
• Gürbüz, Ahmet, Hukuk ve Meşruluk (Meşru Hukukun Temel Unsurları) İstanbul 2013, 3. Bası, Beta Yayınları.
• Güriz, Adnan, Hukuk Başlangıcı, Ankara 2005, Siyasal Kitabevi.
• Hatemi, Hüseyin, Hukuk Devleti Öğretisi, İstanbul 1989, İşaret Yayınları.
• Hatemi, Hüseyin, “Hukukun Üstünlüğü”, İslami Araştırmalar Dergisi, 2001, C.14, S. 2.
• Işıktaç, Yasemin, Hukuk Yazıları. Ankara 2004, Yetkin Yayınevi.
• Işıktaç, Yasemin, Sevtap Metin, Hukuk Metodolojisi, İstanbul2010, Filiz Kitabevi.
• İmre, Zahit, Medeni Hukuka Giriş, İstanbul 1980, İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Kaboğlu, İbrahim, “Hukukun Genel İlkeleri ve Anayasa Yargısı Özgürlükler Hukuku Açısından Bir Yaklaşım”, Anayasa Yargısı Dergisi, 1991, C.8.
• Kaboğlu, İbrahim, “Türkiye’de Hukuk Devletinin Gelişimi”, İnsan Hakları Yıllığı, 1990, C.1, S. 12.
• Karayalçın, Yaşar, Aynur Yongalık, Hukukta Öğretim-Kaynaklar-Metod Problem Çözme, Ankara 2008, Banka ve Ticaret
• Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları.
• Kuluçlu, Erdal, Türk Hukuk Sisteminde Normlar Hiyerarşisi ve Sayıştay Denetimine Etkileri, Sayıştay Dergisi, S.71.
• Küçük, Adnan, “Hukuk Devleti Kavramı ve Anayasa Mahkemesi Kararlarında Hukuk Devleti”. Şu Kitapta: Editör Ali Rıza Çoban, Bilal Canatan, Adnan Küçük. Hukuk Devleti Hukuki Bir İlke Siyasi Bir İdeal, Ankara 2008, Adres Yayınları.
• Metin, Yüksel, Anayasa’nın Yorumlanması, Ankara 2008, Asil Yayıncılık.
• Oğuzman, Kemal, Nami Barlas, Medeni Hukuk- Giriş, Kaynaklar, Temel Kavramlar, İstanbul 2008, Vedat Kitapçılık.
• Oytan, Muammer, “İdari Yargıda Hukukun Genel İlkeleri”, Şu Kitapta: Editör Yekta Güngör Özden, Atatürk ve Hukuk, Ankara 1981, Anayasa Mahkemesi Yayınları.
• Öder, Bertil Emrah, Anayasa Yargısında Yorum Yöntemleri. İstanbul 2010, Beta Yayınları.
• Özbudun, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, Ankara 2005, Yetkin Yayınları.
• Sözer, Ali Nazım, Hukukta Yöntembilim, İstanbul 2013, Beta Yayınları.
• Uzun, Ertuğrul, Akıl Tutkunu Hukuk, İstanbul 2010, XII Levha Yayınları.