SELÇUKLU İZLERİ TAŞIYAN KİMİ BELEDİYE AMBLEMLERİNDEKİ SEMBOLLERİN TARİH, KÜLTÜR VE TASARIM AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 1, 111 - 128, 15.06.2018

Burak Erhan Tarlakazan , Merve Tıngır

Öz

Amblem, bir fikri veya bir kurumu temsil eden görsel
simgedir. Amblem resimsel bir semboldür, akılda kalıcılığı sağlar. İyi bir
amblemin markayı en iyi şekilde anlatması beklenir.

Amblem
tasarımı yapılırken “sembolik” bir görsel dil kullanılmaktadır. Sembol görsel
betimleme yoluyla bir kavramın, nesnenin, olgunun görüntüsel açıklaması,
resimsel bir anlatım aracıdır.

Tarih boyunca birçok amaçla çeşitli semboller,
simgeler ve amblemler kullanılmış ve halen kullanılmaya devam etmektedir.
Yaşanılan çevrenin
coğrafi, fiziki ve beşeri özellikleri, kültürel ve sosyal özellikler, tarihi
geçmiş ve dini faktörler gibi birçok unsur bu görsel tasarımda belirleyici
faktör olmaktadır.

Farklı
amaç ve yerlerde kullanılan sembollerin yaygın kullanım alanlarından biri de
belediyelerdir. Kamusal hizmet odaklı bu kurumlarda, kurumsal kimliğin en
önemli aşaması olan, temsil ettiği ilin kültürel, sosyal, folklorik, demografik
vb. birçok özelliğini bünyesinde barındıran ve kitlesel iletişimde ilk dikkat
çeker unsur olarak sembollerin önemi büyüktür.

Belediyeler tarih süzgecinden geçerek bulunduğu
coğrafyaya ait olan kimi sembolleri kendilerine özgü amblemlerde kullanmak
suretiyle kurumsal yapıyı oluşturmakta, kendilerini görsel olarak ifade etmekte
ve kitlesel iletişimi gerçekleştirmektedirler.

Bu
çalışmada Selçuklu izlerini taşıyan kimi Belediyelerin amblemlerindeki
sembollerin tarih, kültür tasarım açısından incelemesi ve görsel bir
betimlemesi yapılmıştır.

 

Anahtar Kelimeler

Amblem, sembol, simge, belediye, Selçuklular

Kaynakça

• Ateş, M. (1996), Mitolojiler, semboller ve halılar, Aksiseda Matbaası, İstanbul, (s. 13). Becer, E. (2013), İletişim ve grafik tasarım, Dost Kitabevi, Ankara, (s. 224). Büyükçanga, M. (2008), Türk mimarisinde sekiz köşeli yıldız motifleri, 6. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi, Celalabat-Kırgızistan, (ss. 1230-1234). Çalış, E. (2008), Amblem ve logo tasarımlarında yalınlaştırmalar, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, (s. 6), Isparta. Çam, A.T. (2006), Türk grafik tasarımcıları logo, Alternatif Yayıncılık, İstanbul, (s.15). Çaycı, A. (2008), Selçuklularda egemenlik sembolleri, İz Yayıncılık, İstanbul, (s. 279). Çelik, A. (2002), Niğde Sungurbey Camii’nde bulunmuş olan çift başlı kartal figürlü halı üzerine düşünceler, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, (9), (ss. 45-59). Çoban, İ. (2015), Türk ikonografisinde kartal motifi ve çağdaş Türk resim sanatına yansımaları, İdil, 4 (16), (ss.57-80). Çoruhlu, Y. (2000), Türk mitolojisinin ana hatları, Kabalcı Yayınları, İstanbul, (s.133). Esin, E. (2004), Orta Asya’dan Osmanlıya Türk sanatında ikonografik motifler, Kabalcı Yayınları, İstanbul, (s. 219). Göksu, E. (2016), Çift başlı kartal ve Selçuklular, Selçuk Üniversitesi, Selçuklu Araştırmaları Dergisi, (5), Konya, (s. 124). Karalan, Keskin, S. Ö. (1998), Türkiye iller amblemi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, (ss. 26, 74-118). Kuban, D. (2002), Selçuklu çağında Anadolu sanatı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul. (ss. 406-426, 423). Maden, S. (1990), Simgeler, Simavi Yayınları, İstanbul, (ss. 1-2). Öney, G. (1971), Anadolu Selçuk mimarisinde arslan figürü, (Anatolia), XIII (1971), (ss.1-64). Öney, G. (2008), Selçuklu figür dünyası Selçuklu çağında Anadolu sanatı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, (ss. 411-423). Şahin, E, T. (2006), Erzincan amblemi, Erzincan Belediyesi Kültür Yayınları, Erzincan. (ss. 4-33). Şahin, M. (1999), Türk tarihi ve kültürü, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara, (ss. 91-98). Tepecik, A. (2002), Grafik sanatlar, Detay Yayınları, 1.Basım, Ankara. (s. 62). Vardar, N. (2004), Bana yeni bir ben lazım, Marketing Türkiye Dergisi, Sayı: 60 İstanbul. (s. 23). Writehead, A. N. (2000), Sembolizm, (Çev. R. Ertürk), A Yayınevi, Ankara. (s. 31).
• İNTERNET KAYNAKLARI http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5393.pdf (Erişim Tarihi: 24.04.2017). http://www.kto.org.tr/konyanin-tarihi-500s.htm (Erişim Tarihi: 08.05.2017). (Erişim Tarihi: 20.04.2017) http://chatcity.cc/forum/topic.asp?id=37438 (Erişim Tarihi: 13.05.2017). http://www.haberturk.com/yasam/haber/871251-renklerin-anlamlari (Erişim Tarihi: 24.04.2017) http://www.konhaber.com/haber-131434-Kilicarslanin-aslanli-muhru-Aksarayin-yeni-logosu-oldu.html(Erişim Tarihi: 22.03.2017) http://aksaray.bel.tr/95-menu-tarih (Erişim Tarihi: 24.04.2017) http://www.erzincan-bld.gov.tr/icerik/20/tarihce.html (Erişim Tarihi: 28.04.2017) https://www.selcuk.edu.tr/erasmus /birim/web/sayfa/ayrinti/16987/tr (Erişim Tarihi: 03.04.2017) http://www.cizre.bel.tr/kent-rehberi/cizre-tarihi/ (Erişim Tarihi: 08.05.2017) http://www.davidmus.dk/en/collections/islamic/materials/metal/art/38_1973 (Erişim Tarihi: 11.05.2017)