SATIN ALMA VE ÖDEME İŞLEMLERİNİN İÇ DENETİMİ: PERAKENDE TİCARET İŞLETMESİNDE BİR UYGULAMA

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 1, 37 - 53, 30.06.2019

Mahmut Sami Öztürk Oğuzhan Çarıkçı

Öz

İşletmelerin daha önce belirledikleri
hedeflere ulaşmasına yardımcı olan en önemli unsurlardan birisi, etkin bir
şekilde çalışan bir iç kontrol ve iç denetim sistemidir. Özellikle küreselleşme
ve teknolojik ilerleme hızına bağlı olarak etkileşimin oldukça hızlı olduğu
mevcut çalışma ortamında işletmelerin yönetsel ya da muhasebe-finans ile ilgili
faaliyetlerini sürekli kontrol altında tutmaları çok önemlidir. İç denetim
faaliyetlerinin etkin olarak yürütüldüğü organizasyonlarda karşılaşılan riskler
en aza indirilebilecek ve hem işletmenin rekabet üstünlüğü hem de
sürdürülebilirlik sağlanabilecektir. Bu çalışmanın amacı işletmelerdeki satın
alma sürecine yönelik iç denetim faaliyetlerinin araştırılmasıdır. Bu
doğrultuda, çalışmada öncelikle iç kontrol ve iç denetim hakkında bilgi
verilmektedir. Daha sonra ise perakende ticaret sektöründe faaliyet gösteren
büyük ölçekli bir işletmede mevcut satın alma ve ödeme işlemleri analiz edilmiş
ve işletmedeki iç denetim faaliyetlerini geliştirecek öneriler oluşturulmuştur.
Çalışmada kullanılan veriler işletme çalışanları ve yönetimi ile birebir
yapılan görüşmeler neticesinde elde edilen bilgilerden oluşmaktadır.      

Anahtar Kelimeler

Satın Alma, Ödeme, İç Denetim, İç Kontrol

Internal Audit of Purchase and Payment Procedures: An Application in Retail Trade Enterprise

Öz

One
of the most important factors that help enterprises to achieve their previously
determined objectives is an internal control and internal audit system that
works effectively. Especially in the current business environment where the
interaction is very fast, depending on the speed of globalization and
technological progress, it is very important for enterprises to keep their
administrative or accounting-finance activities under control continuously. The
risks encountered in organizations where internal audit activities are carried
out effectively can be minimized and both the competitive advantage and
sustainability of the enterprise will be ensured. The aim of this study is to
investigate the internal audit activities related to the purchasing process in
enterprises. Accordingly, the study primarily provides information on internal
control and internal audit. Then, in a large-scale enterprise operating in the
retail trade sector, existing purchasing and payment transactions were analyzed
and suggestions were developed to improve the internal audit activities in the
enterprise. The data used in the study consist of the information obtained as a
result of the one-to-one interviews with the company employees and management. 

Anahtar Kelimeler

Purchasing, Payment, Internal Audit, Internal Control

Kaynakça

• ADİLOĞLU, B. (2011). İç denetim süreci ve kontrol prosedürleri. Türk Kitabevi, İstanbul.
• AKÇAY, S. (2013). Türkiye’de iç denetim sürecinin kamu kurumlarının sonuçları üzerindeki etkinliği: Belediyeler üzerine bir uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Dergisi, 15(1), 57-77.
• BAYRAM, N. (2013). Bankalarda iç denetimin yeniden yapılandırılması. Öneri Dergisi, 10(40), 15-34.
• CEMALCILAR, İ. (1998). Pazarlama, kavramlar, kararlar. Beta Yayınları, İstanbul.
• DOĞAN, S. ve BURGAZLIOĞLU, E. (2015). İç kontrol sistemi ve özel bir hastanede uygulaması. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 18-33.
• ELİTAŞ, C. ve KİRACI, M. (2010). Satın alma sürecinde kontrol testi ve bir nitelik örneklemesi uygulaması. Mali Çözüm Dergisi, Temmuz-Ağustos, 46-78.
• ENGİN, A. (2015). İşletmelerde satın alma ve ödeme süreçlerine özgü hile riskleri ve uygun iç kontrol ortamının oluşturulması. Mali Çözüm Dergisi, Temmuz-Ağustos, 95-113.
• FINDIK, H. (2016). İç kontrol sisteminde satın alma ve ödeme faaliyetlerine yönelik riskler ve alınabilecek önlemler. İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(1), 640-662.
• GÜREDİN, E. (2008). Denetim ve güvence hizmetleri. 12. Baskı. Arıkan Yayınları, İstanbul.
• İDKK. (2018). “Kamu malî yönetimi ve kontrol kanununun iç denetimli ilgili maddeleri/hükümleri”, http://www.idkk.gov.tr/Sayfalar/Mevzuat/Birincil%20Duzey%20Mevzuat/5018_Sayili_Kanun.aspx, (12.09.2018).
• KARA, S. ve YERELİ, N. A. (2012). İç denetimde risk yönetimi ve İstanbul menkul kıymetler borsası-imalat sanayi sektöründe bir uygulama. Muhasebe Finansman Dergisi, Nisan, 65-86.
• KIRAL, H. (2014). İç denetim, yönetime değer katmak. 1. Baskı. İç Denetim Koordinasyon Kurulu Yayınları, Ankara.
• KOÇOĞLU, M. C. ve AVCI, M. (2014). Satın alma yönetimi: Teorik bir çalışma. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 33-47.
• KÖROĞLU, Ç. ve AKTAŞ, R. (2014). Turizm sektöründe kurumsal yönetim anlayışı ve iç denetim ilişkisi: Marmaris bölgesinde bir uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 6(3), 273-290.
• KURNAZ, N. ve ÇETİNOĞLU, T. (2010). İç denetim güncel yaklaşımlar. 1. Baskı. Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
• ÖZER, A. M. (2010). Kuruluşlarda süreç, performans ve risk analizi/yönetimi. Adalet Yayınları, Ankara.
• PEHLİVANLI, D. (2010). Modern iç denetim, güncel iç denetim uygulamaları. 1. Baskı. Beta Yayınları, İstanbul.
• TANÇ, A. ve ÖZHAN, A. (2015). KOBİ’lerde iç kontrol sisteminin değerlendirilmesi ve kayseri’deki imalat sanayi işletmeleri üzerine bir araştırma. Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 1(4), 128-146.
• TİDE. (2018). “İç denetimin tanımı”, https://www.tide.org.tr/page/26/Ic-Denetimin-Tanimi, (26.10.2018).
• TOROSLU, V. M. (2014). Türk ticaret kanunu kapsamında iç kontrol ve iç denetim. İstanbul: Vedat Kitapçılık.