KUR’AN VE FEN BİLİMLERİ BAĞLAMINDA İNSAN

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 2, 404 - 425, 31.12.2019

Faima Israfılova

Öz

Beden
ve ruhtan teşekkül eden insan, yaratılış açısından; biyolojik, psikolojik ve
sosyal özelliklere sahip bir varlıktır. İnsanın ruhi yönü ise, yüzyıllardan
beri kendisine ulaşılamayan ve hakkında hala tartışmaya devam edilen
hakikatlerin en önemlilerinden birisidir. Günümüze kadar her bilim dalı, insanı
kendi bakış açısına göre tanımlamaya çalışmıştır. Bundan dolayı bütün bu
tanımların eksik kaldığı söylenebilir. İnsanı en iyi tanıyan onu yaratandır. Bu
bakımdan insanın; yaratılış amacı, yeryüzündeki fonksiyonu, biyolojik,
psikolojik özellikleri ve dinî yönünü anlayabilmemiz ve kendisinde Allah’ın
kudret ve sanatını görebilmemiz için öncelikle Kur’an’a ve fen bilimlerine
birlikte başvurmamız gerekmektedir. Kur’an, insanı ele alırken bir taraftan
onun kendi nefsini, yaratılışını, diğer varlıkların oluşumunu düşünmeye teşvik
etmekte ve bu konularda hem insanlara hem de bütün varlıklara yolunu
göstermektedir. Diğer taraftan da; Kur’an, fen bilimlerinin yaptığı gibi insanı
değişik yönleriyle ayrı olarak değil de; onu, ruh ve bedenden teşekkül eden bir
bütün olarak ele almaktadır. Kendisine verilen akıl, ruh ve bedenden dolayı
büyük bir sorumluluk yüklenen, çeşitli eğilimleri olan çok yönlü bir varlık
olan İnsan tek yönlü bir varlık değildir. Bu kadar önemli olan insan konusunu,
çalışmamızda insanın fizyolojik ve ruhi yönünü Kur’an ve fen bilimleri
bağlamında ele alarak bahsetmeye çalıştık.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Kur’an, İnsan, Ruh, Fen Bilimleri

Kaynakça

• ABDÜLBAKİ, Muhammed Fuad, (1984). “Mu'cemu'l-Müfehresli Elfazi'l-Kur'an”, İstanbul.
• ADLER, Alfred, (1983). “Yaşamın Anlam ve Amacı”, Trc. Kâmuran Şipal, SAY Yayınları, İstanbul.
• ATEŞ, Süleyman, (1989). “Yüce Kur'ân'ın Çağdaş Tefsiri”, Yeni Ufuklar Neşriyat, İstanbul.
• BAĞÇECİ, Muhittin, (2005). “İnsanın Mahiyeti ve Ruhu”, Bilimname Dergisi Cilt: 3, Sayı: 8, 33-50.
• BAR, M. Ali, (1989). “İnsanın Yaratılışı”, Trc. Abdülvehhab Öztürk, TDV Yayınları, Ankara.
• BAYRAKLI, Bayraktar, (1999). “Kur’an’da Değişim Gelişim ve Kalite Kavramları”, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, İstanbul.
• BEYDAVİ, Nâsıruddîn Ebû Saîd Abdullah b. Ömer, (1418/1997). “Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vil”, thk. Muhammed Abdurrahmân el-Mar’aşlî, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-‘Arabî, 1. Baskı, Beyrut.
• BİNTÜŞŞATİi, Aişe Abdurrahman. el-Kur’ân ve Kazâye’l-İnsân, Daru’l-Meârif, Kahire.
• BOLAY, Süleyman Hayri, (2009). “Felsefe Doktrinleri ve Terimleri Sözlüğü”, Nobel Yayınları, Ankara.
• BUTİ, Ramazan, (1987). “Kur’an’da İnsan ve Medeniyet”, Trc. Resul Tosun, Risale Yayınları, İstanbul.
• CALVERLEY, E, E, (1970). “Nefs” md. İslam Ansiklopedisi, Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul.
• CARREL, Alexis, (2016). “İnsan Denen Meçhul”, Trc. Fatıma Zehra Bayrak, Hayat Yayınları, İstanbul.
• CERRAHOĞLU, İsmail, (1975). “Kur’an’da İnsanın Yaratılış Sahnesinin Düşündürdükleri, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 20, 85-95.
• CEVZİYYE, İbn Kayyım, (1993). “Kitabu'r-Rûh”, Trc. Şaban Haklı, İz Yayınları, İstanbul.
• CONDİLLAC, E. B. (1992) “İnsan Bilgilerinin Kaynağı Üzerinde Deneme”, Trc. Miraç Katırcıoğlu, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
• CÜCELOĞLU, Doğan, (1990). “İnsan ve Davranışı”, Remzi Kitabevi, 31. Baskı, İstanbul.
• ÇİFTÇİ, Adil, (2000). “Fazlurrahman ile İslam’ı Yeniden Düşünmek”, Kitâbiyât Yayınları, Ankara.
• DENIS, Léon, (1995). “Gerçek Varlık Ruhtur”, Trc. Yavuz Keskin, Ruh ve Madde Yayınları, 1. Baskı, İstanbul.
• DESCARTES, (1998). “İlk Felsefe Üzerıne Metafizik Düşünceler”, Trc. Mehmet Karasan, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
• DEVELLİOĞLU, Ferid, (1978). “Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat”, Doğuş Matbaası, 3. Baskı, Ankara.
• DUMLU, Ömer, (1999). “Kur’an’da Bazı Kavramlara Bakış”, Anadolu Yayınları, İzmir.
• ECE, Hüseyin K. (2000). “İslam’ın Temel Kavramları”, Beyan Yayınları, İstanbul.
• ESED, Muhammed, (2004). “Kur’an Mesaji”, Trc. Ahmet Ertürk-Cahit Koytak, İşaret Yayınları, İstanbul.
• ERDEM, Mustafa, (1995). “İslam’da İnsan Modeli”, İslam’da İnsan Modeli ve Hz. Peygamber Örneği (Kutlu Doğum Haftası, 1993), TDV Yayınları, Ankara.
• FAYYUMİ, Ahmad ibn Muhammad, (2015). “el-Mishabu'l-Münir fî Ğaribi'ş-Şerhi'l-Kebîr”, er-Risâletü'l-Âlemiyye, Beyrut.
• FAZLURRAHMAN, (1996). “İslam ve Çağdaşlık”, Trc. Alparslan Açıkgenç- M. Hayri Kırbaşoğlu, Ankara Okulu Yayınları, Ankara.
• GARETT, Henry E. (1955). “Psikolojiye Giriş”, Trc. E. Ertem- R. Öncül, Maarif Basımevi, İstanbul.
• GÜNGÖ, Erol, (1998). “İslâm’ın Bugünkü Meseleleri”, Ötüken Yayınları, 11. Baskı, İstanbul.
• HAMİDULLAH, Muhammed, (1976). “İslam’a Giriş”, Trc. K. Kuşçu, İrfan Yayınları, İstanbul.
• HASBİNNEBİ, Mansur Muhammed, (1991). “el-Kevnü ve’l-İ‘cazu’l-‘İlmî li’l-Kur’ân”, Daru’l-Fikri’l-Ârabî, 2. Baskı, Kahire.
• HAZİN, Alaaddin El Bağdadi, (2004). “Tefsirü'l Hâzin”, Darul Kutubil İlmiyye, Beyrut.
• HULİ, Behi, (1973). “Adem Aleyhi Selam”, Mektebetül Vehbe, 3. Baskı, Kahire.
• KARA, Necati, (2015). “Bir İletişim Aracı Olarak Kur’an’da Beden Dili”, Ensar Yayınevi, İstanbul.
• KEPLER James R. VoelkeL, (2002). “Yeni Gökbilim”, Trc. Nur Özlük, TÜBİTAK Yayınevi, Ankara.
• KUTUB, Seyyid, (1972). “Fi Zılâli’l-Kur’an”, Dar’üş-Şûruk, Beyrut.
• LAHBAD, Muhammed Aziz, (1972). “İslâm Şahsiyetçiliği”, Trc. İ. Hakkı Akın, Yağmur Yayınları, İstanbul.
• MEVDUDÎ, Ebu’l-Alâ, (1991). “Tefhimu’l-Kur’ân Kur’ân’ın Anlamı ve Tefsiri”, Trc. Muhammed Han Kayanî ve diğerleri, İnsan yayınları, İstanbul.
• LOİZ Ma'luf , (1960). “El-Müncid fi'l-lüga ve'l-edeb ve'l ulum”, Matbaatü'l Kathulikiyah, Beyrut.
• MUTAHHAR, Yenson, (1981). “İnsan Biyokimyası”, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• MORGAN, Clifford T. (1981), “Psikolojiye Giriş”, Trc. Hüsnü Arıcı ve diğerleri, Hacettepe Üniversitesi‎ Psikoloji Bölümü, Ankara.
• NECATİ, Osman, (1998). “Kur’an ve Psikoloji”, Trc. Hayati Aydın, Fecr Yayınevi, 1. Baskı, Ankara.
• RAZİ, Fahreddin Ebû Abdullah Muhammed b. Ömer, (1441/1981). “Mefâtîhu’l-Gayb/et-Tefsîru'l-Kebir”, Daru’l-Fikr, Beyrut.
• REİCH, Wılhelm, (1997). “Kişilik Çözümlemesi”, Trc. Bertan Onaran, Payel Yayınları, 3. Baskı, İstanbul.
• SABUNİ, Muhammed Ali, (2000). “Safvetü’t-Tefasir”, Dar’ul-Fikr, Beyrut.
• SAYGILI, Sefa, (2001). “Beyin ve Ruh Beyn’in Sırlarından Ruhun Aydınlığına”, Elit Kitabevi, İstanbul.
• SEARLE, John R. (2004), “Zihnin Yeniden Keşfi”, Trc. Muhittin Macit, Litera Yayıncılık, İstanbul.
• SEZEN, Yümni, (1994). “İslam Sosyolojisine Giriş”, Turan Kültür Vakfı Yayınları, İstanbul.
• STANNARD, Rusell, (2002). Yeni Bin Yılda Tanrı, Trc. Atalay Atabek, Gelenek Yayıncılık, 2. Baskı, İstanbul.
• SCROEDER, Derald L. (2003), “Tanrı’nın Saklı Yüzü Gerçekle Buluşan Bilim”, Trc. Ahmet Ergenç, Gelenek Yayıncılık, 1. Baskı, İstanbul.
• ŞATIBİ, Ebu İshak. “el-Muvafakat fi Usuli’ş-Şeri’a”, Daru’l-Kübi’l-İlmiyye, Beyrut (ty).
• ŞERİATÎ, Ali, (1988). “Dinler Tarihi”, Trc. Erdoğan Vatansever, Seçkin Kitaplar Yayınları, İstanbul.
• ŞERİATÎ, Ali, (1997). “İnsan”, Trc. Şamil Öcal, Fecr Yayınları, Ankara.
• TEBER, Serol, (2000). “Davranışlarımızın Kökeni”, Say Yayınları, 9. Baskı, İstanbul.
• UZEYME, Salih, (1994). “Mustalahât-u Kur’âniyye”, Darü'n-Nasr, Beyrut.
• YAKIT, İsmail, (1979). “l'Attitudedu Christianisma et de !'Islam en Facedu Darwinisme Etudes Comparees”, Doktora Tezi, Paris.
• YAR, Erkan, (2000). “Ruh Beden İlişkisi Açısından İnsanın Bütünlüğü Sorunu”, Ankara Okulu Yayınları, Ankara.
• YAVUZ, Yusuf Şevki, (2008). “Rûh”, İslam Ansiklopedisi, TDV Yayınları, İstanbul.
• YAZIR, Elmalılı Hamdi Yazır, (1936). “Hak Dini Kur’an Dili Yeni Mealli Türkçe Tefsir”, Matbaai Ebuzziya, Neşr. Diyanet İşleri Reisliği, İstanbul.