REFAHİYE HALK OYUNLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 2, 351 - 367, 31.12.2019

Ersan Çiftci Mesut Ercan Ferdi Karaönçel

Öz

Türküler,
gelenek ve görenekler, halk oyunları, örf ve adetler ait oldukları toplum
hakkında önemli bilgiler veren ve o topluma özel olan değerlerdir. Sosyal
çevreye göre değişiklik gösteren kültürel değerler genellikle ait oldukları
yörenin özelliklerini yansıtmaktadır. Bu kültürel değerler içerisinde yer alan
halk oyunları ülkemizin her bölgesinde farklı şekillerde icra edilmektedir.
Yapılan icralar o topluma ait olan birçok kültürel değeri içerisinde
barındırmaktadır. Ülkemizin kültürel zenginlik bakımından önde gelen
kentlerinden biri olan Erzincan’ın, Refahiye ilçesinde de; Temir Ağa, Dik Halay
ve Düz Halay, Deme-Çevirme gibi halk oyunları örneklerine rastlanmaktadır.

Bu
çalışmada Refahiye yöresine ait olan halk oyunları üzerinde ezgisel analiz,
ritmik analiz, oyun (figür) analizi ve sözlü oyunlarda konu analizi üzerinde
durulmuştur. Çalışmada literatür taraması yapılarak ulaşılan TRT repertuarından
yer alan oyunların yanı sıra literatürde olmayan halk oyunları alanda yapılan görüşmelere,
gözlemlere ve görüntü kaydına dayalı arşivler incelenerek Refahiye ilçesine
bağlı köylerde icra edilen halk oyunları tespit edilmiştir. Bu oyunlar notaya
alınmış ve yörede söylenen sözleri ile tespit altına alınmış, derlenerek belgelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Halk Oyunları, Refahiye Halk Oyunları, Oyun Analizi

A Research On Refahiye Folk Dances

Öz

Folk songs, customs
and traditions, folk dances are values that give important information about
the society to which they belong and are specific to that society. Cultural
values that vary according to the social environment generally reflect the
characteristics of the region to which they belong . Folk dances within these
cultural values are performed in different ways in every region of our country.
Performances contain many cultural values belonging to that society. In the
Refahiye district of Erzincan; which is 
one of the leading cities of our country in terms of cultural wealth; folk
dances such as Temir Ağa, Dik Halay and Düz Halay, Deme-Çevirme are performed.

In this study, over
folk dances belonging to Refahiye region melodic analysis, rhythmic analysis,
game (figure) analysis and topic analysis in verbal games were studied. In this
study,  in addition to the folk dances  in the TRT repertoire, which was reached
through literature review,  folk dances
not in the iterature but performed in villages of Refahiye district were determined
by examining the archives, interviews, observations and video recordings. These
dances were noted and identified with the words spoken in the region, compiled
and documented.

Anahtar Kelimeler

Folk Dance, Refahiye Folk Dance, Dance Analysis

Kaynakça

• ALTUN E., (15.09.2018) Görüşme.
• AKDOĞU O., (2003) Türk Müziğinde Türler ve Biçimler, 3. Baskı İzmir.
• BİÇEROĞLU Ali.,(13.08.2018) Görüşme. ÇİFTCİ D., (18.09.2018) Görüşme.
• ÇİFCİ, E. (2016) “Erzincan Musikisine Genel Bakış”, Uluslararası Erzincan Sempozyumu, Erzincan.
• ÇİFTCİ S., (22.10.2018) Görüşme.
• ÇİFTCİ E. (2011). Erzincan Musikisine Yön Verenler (Biyografileri-Eserleri), Özsoy Matbaası, Erzincan.
• DEMİREL H., (18.01.2019) Görüşme.
• EMNALAR, A. (1998), Tüm Yönleriyle Türk Halk Müziği ve Nazariyatı, Ege Ünv. Basımevi, 1. Basım, İzmir.
• NİSAN, F. (2016). Uluslararası Erzincan Sempozyumu (28 Eylül-1 Ekim 2016) Cilt 2. Refahiye Belediyesi Yetkilileri ile görüşme (13.02.2019).
• ŞAHİN T. E., (2004). Refahiye ( Yukarı Ülkenin Yeşil Cenneti), İstanbul.
• SAY, A. (2005). Müzik Sözlüğü, Ankara. Müzik Ansiklopedisi Yayınları. KOÇAK, H. (2003). Türk Halk Müziği Teminolojisi İzmir (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi)
• TAŞ F., Turhan S.(2004). Erzincan Türküleri-1(Sözlü Kırık Havalar) Ankara.
• TURHAN S. (1992). Türk Halk Müziğinde Çeşitli Görüşler, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• TURHAN S. (1999). Anadolu Halk Türküleri ve Ezgileri, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Türk Halk Müziği Sözlü Eserler Antolojisi Cilt-1, Müzik Dairesi Başkanlığı Yayınları, Ankara. Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Müzik Dairesi Yayınları Türk Halk Müziği Repertuar Arşivi Elektronik.