Türkiye’de Siyasal İktidarlara Gösterilen Rıza: Seçmenlerin Oy Verme Modellerini Benimseme Düzeyleri

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 2, 76 - 85, 30.12.2020

Mahmut Abdullah Arslan , Fatih Ceylan , Erhan Hancığaz

https://doi.org/10.46790/erzisosbil.834563

Öz

Günümüz dünyasında çok yaygın bir yönetim şekli olan demokrasinin en önemli unsuru seçimlerdir. Seçimler aracılığıyla seçmen, kendini yönetme yetkisini bir başkasına vermektedir. Bu açıdan siyasal yelpazede iktidarı elde etme amacıyla yarışanların üstesinden gelmesi gereken en önemli konu, seçmenin rızasını kazanmak olmuştur. Ayrıca “rıza” kavramı son zamanlarda üzerinde çalışılmaya başlanan önemli konulardan biridir. Bu açıdan bu çalışma ile seçmenlerin oy verme davranışlarını benimseme düzeyleri ve bu bağlamda oy verme kararlarının kendi rızalarını yansıtıp-yansıtmadığı anlaşılmaya çalışılmıştır. Bu çalışma betimsel tarama modeli ile yapılmıştır. Çalışma kapsamında elde edilen bulgular incelenmiş ve genel sonuç olarak vatandaşların oy verme modellerini benimseme düzeylerinin modelden modele farklılık gösterdiği görülmüştür. Ayrıca bu farklılıklara bağlı olarak seçmenlerin oy verme kararlarındaki bireysel rızalarının da farklı olabildiği anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

oy verme, Demokrasi, siyasal iktidar, rıza

Consent Provided to the Political Powers in Turkey: Adoption levels of Voters’ Voting Patterns

Öz

Elections as a very common form of administration have become the most important element of democracy in today's world. With the help of elections, voter gives the power of government to another. In this respect, the most important issue that must be overcome by those who compete with the aim of gaining power in the political spectrum is gaining the consent of the voters. In addition, the concept of "consent" is one of the important issues that have been studied recently. In this respect, with this study, it was tried to understand the level of voters' adoption of their voting behavior and whether voting decisions reflect their own consent in this context. This study was conducted with a descriptive scanning model. The findings obtained within the scope of the study were examined and as a general result, it was seen that the level of citizens' adoption of voting models differed from model to model. In addition, it is understood that due to these differences, the individual consent of the voters in voting decisions may be different.

Anahtar Kelimeler

Democracy, political power, voting, consent

Kaynakça

• ANIL, YAŞAR ŞAHİN (2006). Antik Çağda Demokrasinin Doğuşu, İstanbul: Kastaş Yayınevi
• AYDIN, E. (2011). Yerel Seçimlerde Seçmenlerin Oy Verme Kararlarında Etkili Olan Siyasal Faktörlere İlişkin Bir Araştırma: Ankara Örneği. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara.
• AYDOĞAN ÜNAL, B. (2016). Stratejik Oy Verme Davranışı. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İzmir.
• BAŞARIR, M. (2015). Siyasal İletişim Sürecinde Lider Üslubunun Seçmen Davranışındaki Rolü Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Konya.
• BAYIR, O. VE E. Ş. ASLAN. (2019). “Siyasal Lidere Duyulan Güven Bağlamında Seçmen Davranışı Üzerine Bir Araştırma”. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(2), 868-901.
• BRADY, H. E. VE P. M. SNİDERMAN. (1985). “Attitude Attribution: A Group Basis for Political Reasoning”. American Political Science Review, 79(4), 1061-1078.
• CONVERSE, P. E. (1989). Kamuoyu ve Oy Verme Davranışına Ailenin Etkisi. N. H. Nie, S. Verba ve P. E. Converse (der.), Siyasal Katılma Kamuoyu ve Oy Verme Davranışı içinde (ss. 93- 212). (Çev. İlter Turan ve Tunçer Karamustafaoğlu), Ankara: Siyasi İlimler Türk Derneği Yayını.
• CONVERSE, P. E. (1989). Kamuoyu ve Oy Verme Davranışına Ailenin Etkisi. N. H. Nie, S. Verba ve P. E. Converse (der.), Siyasal Katılma Kamuoyu ve Oy Verme Davranışı içinde (ss. 93- 212). (Çev. İlter Turan ve Tunçer Karamustafaoğlu), Ankara: Siyasi İlimler Türk Derneği Yayını.
• DENTON, R. E. VE G. C. WOODWARd (1985). Poltical Communication in Amarica. New York: Praeger Publishers.
• DOĞAN, A. VE G. GÖKER. (2010). "Yerel Seçimlerde Seçmen Tercihi (29 Mart Yerel Seçimleri Elazığ Seçmeni Örneği". Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), 159-187.
• EROĞLU YALIN, B. (2007). Siyasal Düşünce ve Siyasal Tercih Üzerine Değerlerin Etkisi (Siyaset ve Değer İlişkisi ya da İletişimin Siyasalı). Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul.
• GENEL, M. G. (2010). Bir Siyasal İletişim Aracı Olarak Almanya’daki Türk Medyasının, Almanya’da Yaşayan Türklerin Siyasal Tercihleri Üzerine Etkisi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul.
• GÜL; KİRİŞ; NEGİZ vd. (2014). Türkiye’de Yerel Yönetimler ve Yerel Siyaset. Ankara: Detay Yayınları.
• KALENDER, A. (2005). Siyasal İletişim: Seçmenler ve İkna Stratejileri. (2. Baskı). Konya: Çizgi Kitapevi.
• KARAÇOR, S. VE P. GÖZÜM. (2012). “Türkiye’de Seçmen Tercihlerinin Oluşmasında Seçim Kampanyaları ve Siyasal Pazarlamanın Rolü Üzerine Bir Araştırma”. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(24), 403-426.
• MARDİN, Ş. (1973). “Center-Periphery Relations: A Key to Turkish Politics”. Deadalus, 102, 169-190.
• ORÇAN, M. (2019). Siyasal Kültürün Bir Unsuru Olarak Politik Sosyalleşme. S. Elik ve C. Gündüz (der.), Türk Siyasal Kültür Havzaları içinde (ss. 47-56). Kütahya: GRTC-Küresel Araştırma Düşünce Merkezi Yayınları.
• ÖZER, İ. VE M. MEDER. (2008). Siyasal Katılma ve Seçmen Davranışı. İstanbul: Ege Yayınları.
• POLAT, F. (2009). Dinin Türk Seçmen Davranışı Üzerindeki Etkisi: Denizli İli Örneği. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Antalya.
• SARIBAY, ALİ YAŞAR (1998). Siyaset, Demokrasi ve Kimlik. Bursa: Asa Yayınları.
• SCHUMPETER, J. A. (2014). Kapitalizm, Sosyalizm ve Demokrasi. (Çev. Hasan İlhan) Ankara: Alter Yayınları.
• ŞENTÜRK, HULİSİ (2008). Seçmenin DNA'sı Seçmen Tercihlerini Etkileyen Faktörler (1. Basım). İstanbul: Okutan Yayınları.
• TEMİZEL, M. (2012). Türkiye’de Seçmen Davranışlarında Sosyo-Psikolojik, Kültürel ve Dinsel Faktörlerin Rolü: Kuramsal ve Ampirik Bir Çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Konya.
• TERKAN, B. (2005). Türkiye’de Basın ve Siyaset İlişkisi: Basın Gündemi ve Siyasal Gündemin Karşılaştırılmasına Yönelik Bir Gündem Belirleme Çalışması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Konya.
• TOPBAŞ, H. (2009). David Easton'un Siyasal Sistem Teorisi Bağlamında Türkiye'de Siyasal İletişim ve Siyasal Katılma (Erzurum Seçmeni Üzerine Bir Araştırma). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara
• TURAN, İ. (1976). Siyasal Sistem ve Siyasal Davranış. İstanbul: Der Yayınlar