Öz
Ethic relativity asserts that there aren’t globally valid ethic principles but all ethic principles are relativistic to cultural and individual preferences. As the claim adopted by sophists in Ancient age made the moral values suspicious, it was criticized heavily; however, the argument it commenced has continued until today
Anahtar Kelimeler
Ethic relativity Aristotles Sophists Ancient Age ‘Noncontradiction principle’
Kaynakça
- Aristoteles. (1996). Metafizik. çev. Ahmet Arslan. İzmir: Sosyal Yayınları. ------------- (1997). Nikomakhos’a Etik. çev. Saffet Babür. Ankara: Ayraç Yayınevi. ------------- (2010). Politika. çev. Ersin Uysal. 2. bs. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Burnet, J. (2008). Aristoteles Eğitim Üzerine. çev. Ahmet Aydoğan. 1. bs. İstanbul: Say Yayınları.
- Cevizci, A. (2013). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
- Çüçen, A. (2012). Bilgi Felsefesi. İstanbul: Sentez Yayıncılık.
- Erdem, H. (2002). Ahlak Felsefesi. Konya: Hüner Yayınları.
- Gökberk, M. (1985). Felsefe Tarihi. İstanbul: Remzi Kitapevi.
- Hançerlioğlu, O. (2011). Düşünce Tarihi. İstanbul: Remzi Kitapevi.
- Kranz, W. (1984). Antik Felsefe. çev. Suad Y. Baytur. İstanbul: Sosyal Yay.
- Kuçuradi, İ. (1996). Etik, 2. bs. Ankara. Türkiye Felsefe Tarihi.
- Takiyettin, M. (2000). Felsefeye Giriş. 7. bs. İstanbul:Remzi Kitapevi.
- Özlem, D. (2004). Etik – Ahlak Felsefesi. İstanbul: İnkılap Kitapevi.
- Platon. (2001). Phaidon. çev. H. Ragıp Atademir. Kemal Yetkin. İstanbul: Sosyal Yayınları. ---------- (2002). Devlet. çev. Neval Akbıyık-Serdar Taşçı. İstanbul: Metropol Yayınları.
- Ross, W. D. (2011). Aristoteles. çev. Ahmet Arslan. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
- Sidgwick, H. (2012). The Methods Of Ethics. New York: Cambridge University Press.
- Voltaire. (2001). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: M.E.B.Yayınları.
- Weber, A. (1998). Felsefe Tarihi. çev. H. Vehbi Eralp. İstanbul: Sosyal Yayınlar.
- Williams, B. (1985). Ethics and the Limits of Philosophy. Cambridge Massachusetts: Harvard University Press.
Öz
Etik görecilik, evrensel olarak geçerli ahlaki ilkelerin bulunmadığını, tüm ahlaki ilkelerin kültürlere ve bireysel tercihlere göre farklı olduğunu ileri sürer. Antikçağda sofistlerin benimsediği bu iddia ahlaki değerleri şüpheli duruma düşürdüğü için daha o dönemde ağır şekilde eleştirilmiş, fakat başlattığı tartışma günümüze kadar devam etmiştir.
Bu yazıda felsefe tarihinde sürekli gündemde yer almış olan etik görecilik öğretisinin ne olduğunu, ilk temsilcileri olan sofistlerin etik göreciliğe nasıl vardıklarını, hangi tezlere dayanarak görüşlerini temellendirdiklerini incelemeyi; özelde ise etik görecilik öğretisinin temel dayanaklarını ağır biçimde eleştiren Aristoteles’in, bu öğretiyi hangi yönlerden tutarsız bulduğunu, sorunu nasıl incelediğini, kendi tezinden hareketle ahlakta nasıl bir yönelime ulaştığını ortaya koymayı amaçladı.
Sofistler, evrensel olarak geçerli ahlaki ilkelerin olmadığını, ahlaki değerlerin toplumdan topluma hatta kişiden kişiye değiştiğini, tüm değerlerin ilahi temellerden bütünüyle bağımsız olarak yalnızca insani ve sübjektif temeller taşıdığını iddia etmişlerdir. Onlar böyle bir görüşü Heraklitos’un metafizik öğretisinden hareket ederek savunmuşlardır. Aristoteles ise sofistlerin dayandığı metafizik öğretinin, mantığın en temel ilkesi olan “çelişmezlik ilkesi”ne ters düştüğü için onların tüm iddialarının çürük olduğunu ifade etmiştir. Aristoteles sofistlerin bu yanılgıya düşmelerinin nedenini doğadaki değişimi gözlemlemelerine fakat değişmeden kalanı gözden kaçırmalarına, duyusal olanları anlamalarına ama göksel dünyayı fark edememelerine bağlamıştır.Anahtar Kelimeler
Etik görecilik Aristoteles Sofistler Antikçağ “Çelişmezlik İlkesi”
Kaynakça
- Aristoteles. (1996). Metafizik. çev. Ahmet Arslan. İzmir: Sosyal Yayınları. ------------- (1997). Nikomakhos’a Etik. çev. Saffet Babür. Ankara: Ayraç Yayınevi. ------------- (2010). Politika. çev. Ersin Uysal. 2. bs. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Burnet, J. (2008). Aristoteles Eğitim Üzerine. çev. Ahmet Aydoğan. 1. bs. İstanbul: Say Yayınları.
- Cevizci, A. (2013). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
- Çüçen, A. (2012). Bilgi Felsefesi. İstanbul: Sentez Yayıncılık.
- Erdem, H. (2002). Ahlak Felsefesi. Konya: Hüner Yayınları.
- Gökberk, M. (1985). Felsefe Tarihi. İstanbul: Remzi Kitapevi.
- Hançerlioğlu, O. (2011). Düşünce Tarihi. İstanbul: Remzi Kitapevi.
- Kranz, W. (1984). Antik Felsefe. çev. Suad Y. Baytur. İstanbul: Sosyal Yay.
- Kuçuradi, İ. (1996). Etik, 2. bs. Ankara. Türkiye Felsefe Tarihi.
- Takiyettin, M. (2000). Felsefeye Giriş. 7. bs. İstanbul:Remzi Kitapevi.
- Özlem, D. (2004). Etik – Ahlak Felsefesi. İstanbul: İnkılap Kitapevi.
- Platon. (2001). Phaidon. çev. H. Ragıp Atademir. Kemal Yetkin. İstanbul: Sosyal Yayınları. ---------- (2002). Devlet. çev. Neval Akbıyık-Serdar Taşçı. İstanbul: Metropol Yayınları.
- Ross, W. D. (2011). Aristoteles. çev. Ahmet Arslan. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
- Sidgwick, H. (2012). The Methods Of Ethics. New York: Cambridge University Press.
- Voltaire. (2001). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: M.E.B.Yayınları.
- Weber, A. (1998). Felsefe Tarihi. çev. H. Vehbi Eralp. İstanbul: Sosyal Yayınlar.
- Williams, B. (1985). Ethics and the Limits of Philosophy. Cambridge Massachusetts: Harvard University Press.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 26 Temmuz 2015 |
| Gönderilme Tarihi | 26 Temmuz 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 9 Sayı: 1 |
