Reflections of Water Cult on Erzincan Folk Beliefs within Stream and Lake Context

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 1, 122 - 158, 30.06.2021

Necdet Tozlu

https://doi.org/10.46790/erzisosbil.823540

Öz

SU KÜLTÜNÜN AKARSU-GÖL BAĞLAMINDA ERZİNCAN HALK İNANIŞLARINA YANSIMALARI

Öz

Bu çalışmada, Türk tabiat kültlerinden olan “su kültü”ne ait inanç ve ritüellerin Erzincan uzantısı ve bu coğrafyadaki izleri ele alınmıştır. Türklerin tabiat kültleri, Yer-su’nun büyük bir parçası olan su ve onunla vücuda gelen “su kültü” içerisinde “yer” ile birlikte değerlendirilir. Türkler, beslendikleri ırmakları ve barındıkları dağları kutsal addederlerdi. Suyun kutsal olarak algılanmasının temelinde yaratılışın su ile başlayıp yine su ile sona ermesi algısı vardır. Suyun mitolojilerde, kutsal kitaplarda ve Türk halk inançlarında nasıl yansıdığı, bunun günümüzde Erzincan kaynak su ve göller temelinde halk inançları üzerindeki etkisi örnekleriyle tespit edilmeye çalışılmıştır. Erzincan’da yapılan saha çalışmasında tespit edilen kutsal su kaynaklarının insanlar tarafından belirli amaçlar doğrultusunda ziyaret edilmekte olduğu görülmüş, bu inanışlarda da önceliğin insan ve hayvan hastalıklarına yönelik şifa beklentisi olduğu gözlenmiştir. Erzincan’da Türk “su kültü” izlerinin ortaya çıkarılması ve bunların geçmişle bağı araştırılarak bulgular değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Erzincan, Su Kültü, İnanç, Halk

Kaynakça

• AKARSU, B. (1988). Felsefe Terimleri Sözlüğü. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• AKPINAR, T. (1999). Türkler’in Din ve Hukuk Tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• BORATAV, P. N. (1997). Folklor ve Edebiyat I-II. İstanbul: Adam Yayınları.
• CAMPELL, J. (2000). Doğu mitolojisi. (Çev. Kudret Emiroğlu). Ankara: İmge Kitabevi. DOĞAN, A. (2002). “İslâmiyet’ten Önceki Türk İnancına Dair”. Türkler Ansiklopedisi, C.3, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.