HELLENİSTİK VE ROMA DÖNEMİNDE GİRESUN YERLEŞİMLERİ

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 2, 430 - 447, 31.12.2021

Harun Turak , Salih Kaymakçı

https://doi.org/10.46790/erzisosbil.1005605

Öz

Antik dönemde yerleşim yerlerinin seçiminde belirleyici unsurlar günümüzdeki yerleşim yerlerinin seçiminde de öncülük etmişlerdir. Bunların en başında; su, toprak, coğrafi konum, tarihi doğal yollar ve maden yatakları gelmektedir. Yerleşmelerin seçiminde öncelikli olarak su kaynaklarının olması, verimli ırmak vadileri ve denize sınır faktörü öncelikli tercih sebeplerinden olmuştur. Giresun coğrafyası hemen hemen tüm bu özellikleri barındırmaktadır.
Doğu Karadeniz Bölgesi önemli akarsu ağlarına ve limanlara sahiptir. Bunun yanında Orta Karadeniz ile Kafkasya Bölgesi arasında bir köprü görevi üstlenmiştir. Bölge en erken devirlerinden itibaren geçiş noktası durumunda olup çevre kültürler ile ilişkidedir. Giresun ili kıyı kesimi ile dağlık kesimde yaptığımız arkeolojik araştırmalar ile elde edilen buluntular sayesinde bölgenin Hellenistik ve Roma Dönemleri kültürlerine ve yerleşim arkeolojisine dayalı önemli bilgilere ulaştık. Bu araştırmada; yerleşim yerlerinde tespit edilen seramiklerin yapısal özellikleri diğer bölgelerle arasındaki benzerlikler ve farklılar ortaya çıkarılmıştır. Giresun ve çevresi erken dönemlerden itibaren iskân edilmesine rağmen, genel anlamda bu bölgedeki araştırmalar daha yeni sayılabilir niteliktedir. Topografya yapısı ve bitki örtüsü bu gecikmenin en önemli nedenlerindendir.

Anahtar Kelimeler

Hellenistik, Roma, Giresun, Yerleşme, Seramik

Kaynakça

• ARSLAN, Murat, (2006), “Pontos’tan Karadeniz’e: Bir Adlandırılmanın Ardındaki Ön Yargılar, Varsayımlar ve Gerçekler” OLBA XI (2006), 71-87.
• ARSLAN, Murat (2007), Mithradates VI Eupator, Roma’nın Büyük Düşmanı, Odin Yayıncılık İstanbul.
• ASLAN, Erdoğan, DOKSANALTI, Ertekin M, MİMİROĞLU, İ. Mete, (2010) “Giresun İli ve Giresun Adası Arkeolojik Yüzey Araştırmaları 2009”, Araştırma Sonuçları Toplantısı, İstanbul, 143–162.
• BAHAR, Hasan, (2018), Eskiçağ Uygarlıkları, Konya: Kömen Yayınları.
• BAYHAN, Ahmet Ali, (2005), Anadolu Kültür Mirasında Şebinkarahisar, Erzurum, Doğan Ofset.
• DOKSANALTI, Ertekin M, EKİCİ, Makbule, (2017) “Giresun Aretias/Khalkeritis, Adası Kazıları Seramik Buluntuları”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, 389-403.
• FREEMAN, Charles, (2013) Mısır, Yunan ve Roma Antik Akdeniz Uygarlıkları,(çev. Suat Kemal Angı) Dost Yayınevi, Ankara.
• EMECEN, Feridun (1996) “Giresun Karadeniz Bölgesinin”, TDV İslâm Ansiklopedisi, C.14., Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 78-84.
• İLTAR, Gazanfer, TEMÜR, Akın, (2018), “Doğu Karadeniz’de Antik Bir Yerleşim: Aretias/Khalkeritis Adası (Giresun Adası)” Karadeniz İncelemeleri Dergisi, C. 24, S.12, Trabzon, 11-30.
• KAYMAKÇI, Salih, (2017) Kelkit Havzası’nın Eskiçağ Tarihi ve Arkeolojisi (Lykos), Konya: Kömen Yayınları.
• KAYMAKÇI, Salih, (2019) “Yeni Bulgular Işığında İÖII. Binyılda Giresun İlinin Dağlık Kesimi-Çamoluk İlçesi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 41,
• KAYMAKÇI, Salih, (2019), “Yüzey Araştırmaları Işığında Şebinkarahisar’ın İÖ II. Binyıl Yerleşmeleri ve Yol Bağlantıları”, XVI/61, Karadeniz Araştırmaları, 1-16.
• KAYMAKÇI, Salih, (2020), Arkeolojik Yüzey Araştırmaları Işığında Giresun (Giresun İli Dağlık Kesim Yerleşim Arkeolojisi 2015-2019), Ankara, Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
• MARTİN, Thomas R., (2012), Eski Yunan Tarihöncesinden Helenistik Çağ’a, (çev. Ümit Hüsrev Yolsal), İstanbul, 2012.
• MİMİROĞLU, İ. Mete, DOKSANALTI, Ertekin M, ASLAN, Erdoğan, (2011) “Giresun İli ve Giresun Adası Arkeolojik Yüzey Araştırmaları: 2010”, 29. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 2, Malatya,117–147.
• TURAK, Harun, (2019), Hellenistik ve Roma Dönemi Doğu Karadeniz Bölgesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Erzincan.