Turkish Equivalents of Commonly Used Arabic Proverbs

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 2, 291 - 303, 31.12.2021

Mahmut Üstün

https://doi.org/10.46790/erzisosbil.1021804

Öz

YAYGIN KULLANILAN ARAP MESELLERİNİN TÜRKÇEDEKİ KARŞILIKLARI

Öz

Belli bir kaynaktan çıkan fakat zamanla yaygınlaşan ve halka mal olan meseller, kullanıldıkları dönemin sosyal, dinî, iktisadî ve siyâsî hayatı hakkında bilgi verdikleri ve belli bir döneme ışık tuttukları için oldukça önemlidirler. İçerisinde kullanılan edebî sanatlardan dolayı fennî nesir grubunda yer alan meseller, bütün dünya edebiyatlarında büyük bir öneme haiz olmuş ve meseller üzerine birçok çalışma yapılmıştır. İlk dönemlerde sözlü kültürün bir parçası olan meseller, tedvin dönemiyle birlikte yazıya geçirilmiş ve kalıcı olmaları sağlanmıştır. Atasözlerinde kullanılan lafızların birbirleriyle benzerlikleri ve farklılıkları vardır. Bu benzerlikler ve farklılıklar, sadece farklı dillerde değil aynı dilin konuşulduğu farklı bölgelerde dahi mevcuttur. Ortak insani unsurlar ve inanç gölgesinde doğan atasözlerinde kullanılan lafızlar hemen hemen birbirinin aynısıdır. Fakat farklı bölgelerde coğrafi şartlar gölgesinde meydana gelen veya yaşanmışlıklardan doğan atasözlerinde kullanılan lafızlarda farklılık vardır. Bu çalışmada Arap meselleri hakkında genel bir bilgi verildikten sonra yaygın kullanılan Arap mesellerinin Türk dilindeki karşılıkları, bu atasözlerinde geçen lafızlardaki benzerlikler ve farklılıklar ihtimal dahilindeki sebepleriyle birlikte sunulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Arapça-Türkçe, Mesel, Benzerlikler, Farklılıklar.

Kaynakça

• ‘ÂBİDÎN, A. (1956). el-Emsâl fî’n-Nesri’l-‘Arabî’l-Kadîm. Kâhire: Dâru Mısr.
• AKSOY, Ö. A. (1993). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü. İstanbul: İnkılap Yayınları.
• BÂŞÂ, A. T. (2014). el-Emsâlu’l-‘Âmmiyye. Kâhire: Müessesetü Hindâvî.
• el-BUSTÂNÎ, Y. (2015). Emsâlu’ş-Şark ve’l-Ğarb. Kâhire: Müessesetü Hindâvî.