Analysis of Logistics Sector with Concentration Coefficient Approach: TR 42 Region Example

Yıl 2025, Cilt: 21 Sayı: 2, 308 - 319, 29.12.2025

Gökhan Eğilmez

Öz

Logistics services, as both an indicator of commercial development and a direct determinant of export performance, represent a strategic sector requiring focused investment to support sustainable economic growth. The spatial tendency of the logistics industry to cluster around production centers, major highways, and port infrastructure constitutes a critical variable in the formulation of effective regional development policies. This study aims to analyze the spatial concentration of logistics activities within Turkey’s TR42 region—comprising the provinces of Bolu, Düzce, Kocaeli, Sakarya, and Yalova—and to assess the region’s current logistics capabilities and future development potential. Utilizing the Location Quotient (LQ) method, logistics activities defined under NACE Rev.2 codes 49, 50, 51, 52, and 53 were evaluated based on the most recent five-year dataset. The analysis revealed that Kocaeli exhibits a very high logistics concentration, attributed to its proximity to industrial production hubs and its specialized seaports serving maritime transport. Similarly, Bolu and Düzce demonstrate a high degree of concentration in road transportation, which is largely driven by their strategic geographic position between Turkey’s two primary economic corridors—Ankara and Istanbul—as well as the presence of well-developed maintenance and vehicle service infrastructure in road logistics. Particularly noteworthy is the case of Bolu and its district Yeniçağa, where the intergenerational transmission of logistics expertise and sectoral specialization has elevated the province's role within the national logistics network. These findings highlight significant levels of sectoral clustering across the TR42 region and underscore its strategic importance in the context of regional development and planning. The study also emphasizes the critical role of transportation and storage services in the national economy and identifies the logistics sector as a high-potential investment area for advancing sustainable growth.

Anahtar Kelimeler

Logistics , Concentration Analysis , Location Quotient , TR42 , NACE

Yoğunlaşma Katsayısı Yaklaşımı ile Lojistik Sektörünün Analizi: TR 42 Bölgesi Örneği

Öz

Ticari gelişmişliğin bir göstergesi ve ihracat performansını doğrudan etkileyen bir unsur olarak lojistik hizmetleri, sürdürülebilir ekonomik büyümenin sağlanmasında stratejik yatırım alanlarından biri olarak değerlendirilmektedir. Lojistik sektörünün üretim merkezleri, otoyollar ve limanlara yakın bölgelerde kümelenme eğilimi, bölgesel kalkınma politikalarının oluşturulmasında dikkate alınması gereken temel unsurlar arasında yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin TR42 bölgesinde yer alan Bolu, Düzce, Kocaeli, Sakarya ve Yalova illerinde lojistik sektörünün sektörel yoğunlaşma düzeylerini analiz etmek ve bölgenin mevcut lojistik hizmet kapasitesi ile gelişme potansiyelini ortaya koymaktır.
Çalışmada, NACE Rev.2 sınıflamasına göre 49, 50, 51, 52 ve 53 kodları altında tanımlanan lojistik faaliyetleri son beş yıla ait veriler üzerinden Yoğunlaşma Katsayısı (Location Quotient - LQ) yöntemi ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, Kocaeli ili, üretim merkezlerine olan yakınlığı ve denizyolu taşımacılığında uzmanlaşmış liman altyapısı sayesinde çok yüksek bir lojistik yoğunluğa sahiptir. Bolu ve Düzce illeri ise özellikle karayolu taşımacılığında yüksek düzeyde yoğunlaşma göstermekte olup, bu durum büyük ölçüde Ankara ile İstanbul arasındaki stratejik konumlarına ve gelişmiş araç bakım-servis altyapılarına dayanmaktadır. Bolu ili ve özellikle Yeniçağa ilçesi örneğinde görülen lojistik alanındaki sektörel uzmanlaşma ve kültürel bilgi birikiminin kuşaktan kuşağa aktarımı, ilin ulusal lojistik ağı içerisinde yükselen bir merkez haline gelmesine katkı sağlamaktadır. Elde edilen bulgular, TR42 bölgesinde lojistik sektörüne yönelik sektörel kümelenme eğilimlerinin güçlü bir şekilde var olduğunu ortaya koymakta ve bu yapının bölgesel kalkınma politikaları açısından taşıdığı önemi vurgulamaktadır. Ayrıca çalışma, ulaştırma ve depolama hizmetlerinin ülke ekonomisindeki kritik rolüne işaret ederek, lojistik sektörünün sürdürülebilir büyüme için yüksek potansiyele sahip bir yatırım alanı olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Lojistik , Yoğunlaşma Analizi , Lokasyon Katsayısı , TR42 , NACE

Kaynakça

• Alkan, A., & Bilim, Z. O. (2021). Lokasyon Katsayısı yaklaşımı ile Türkiye çimento sanayiinde bölgesel yoğunlaşma. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 101-113.
• Azaki, N. (2024). Location Quotient and Shift Share Analysis for Sragen’s Economic Potential. Journal of Transformative Governance and Social Justice, 2(1), 11-24.
• Bayraktutan, Y., Tüylüoğlu, Ş., & Özbilgin, M. (2012). Lojistik sektöründe yoğunlaşma analizi ve lojistik gelişmişlik endeksi: Kocaeli örneği. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(3), 61-71.
• Cholily, V. H., & Wardana, Y. W. (2024). Analysis Of Regional Leading Sector DKI Jakarta Province Using Klassen Typology and Location Quotient (LQ) in 2017-2019. Jurnal Indonesia Sosial Teknologi, 5(01), 247-262.
• Çelik, E., & Sandal, E. (2022). Türkiye imalat sanayii ve alt sektörlerinin bölgesel yoğunlaşma yapısı: 2011-2020 yılı karşılaştırmalı yerelleşme katsayısı analizi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(3), 1452-1468.
• Eğilmez, G., Yıldız, M. S., & Eş, A. (2019). Ahp Tabanlı Vikor Yöntemiyle Optimum Stadyum Kuruluş Yerinin Belirlenmesi: Bolu İli Örneği. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(4), 1043-1067.
• European Communities, (2008). NACE Rev. 2 Statistical classification of economic activites in the European Community, Methodologies and working papers, 12 Aralık 2024 tarihinde https://ec.europa.eu/eurostat/documents/3859598/5902521/KS-RA-07-015-EN.PDF adresinden alındı.
• Fauzan, M., & Hendrati, I. M. (2023). Analysis of Leading Sectors as Supporting the Economy with the Location Quotient, Shift Share, and Klassen Typology Methods in Sukabumi, West Java. Media Trend, 18(1), 30-40.
• Isserman, A. M. (1977). the location quotient approach to estimating regional economic impacts. Journal of the American Institute of Planners, 33-41.
• Pangow, R. J., Memah, A., Busdan, D., Rorong, I. P., & Maramis, M. T. B. (2023). The Analysis of Economic Sector Potential in Surabaya using Location Quotient, Shift Share, and Klassen Typology in 2015-2019. Open Access Indonesia Journal of Social Sciences, 6(1), 898-905.
• Pominova, M., Gabe, T. M., & Crawley, A. (2021). The pitfalls of using location quotients to identify clusters and represent industry specialization in small regions. International Finance Discussion Paper, (1329).
• Pwc, (2023). Türkiye 3. Parti Lojistik Pazarı Araştırması, 14 Kasım 2024 tarihinde https://www.strategyand.pwc.com/tr/tr/pdf/turkiye-3-parti-lojistik-pazari-arastirmasi.pdf adresinden alındı.
• SBB, (2018). Lojistik Hizmetlerinin Geliştirilmesi Özel İhtisas Komisyonu Raporu. T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Bakanlığı, 14 Kasım 2024 tarihinde https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/09/Lojistik-Hizmetlerinin-Gelistirilmesi-Ozel-Ihtisas-Komisyonu-Raporu.pdf adresinden alındı.
• SGK, (2024). İstihdam verileri, 5 Kasım 2024 tarihinde https://www.sgk.gov.tr/Istatistik/Yillik/fcd5e59b-6af9-4d90-a451-ee7500eb1cb4/ adresinden alındı.
• Süygün, S., (2023). Lojistik Sektörünün Lokasyon Katsayısı Yöntemi ile Analizi: TR62 Bölgesi Üzerine Bir İnceleme. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 110-119.
• Ticaret Bakanlığı, (2024). Dış Ticaret Lojistiği, 19 Kasım 2024 tarihinde https://ticaret.gov.tr/data/DısTicaretLojistigi2024.pdf adresinden alındı.
• Ticaret Bakanlığı, (2023). Ticaret Bakanlığı 2023 Yılı Faaliyet Raporu, 19 Kasım 2024 tarihinde https://ticaret.gov.tr/data/65e1730213b8768d8422d054/Ticaret%20Bakanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1%202023%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Faaliyet%20Raporu.pdf adresinden alındı.
• TÜİK, (2024). Sanayi Girişim Sayıları (Ulaştırma ve Depolama), 07 Kasım 2024 tarihinde https://cip.tuik.gov.tr/ adresinden alındı.
• Ögel, C., & Avcı, S. (2023). Gaziantep İmalat Sanayinin Yoğunlaşma Katsayısı ile Analizi. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 23(2), 1000-1016.