1990’LU YILLARDA ULUSLARARASI İLİŞKİLER VE ÇATIŞMA ÇÖZÜMÜNDE NEOREALİZM VE NEOGRAMSİYAN HEGEMONYA KAVRAMI

Yıl 2005, Güz, 88 - 114, 21.09.2005

Sezai Özçelik

Öz

Bu makale uluslararası ilişkiler ve çatışma çözümü kuramlarını neorealist ve neo-Gramsiyan hegemonya kavramlarını çerçevesinde 1990’lı yılları kapsayacak şekilde açıklamayı hedeflemektedir. Birinci bölümde, neorealist hegemonya kuramlarını odaklanılacaktır. Hegemonik istikrar kuramı (HİT) Soğuk Savaş sonrası dünya politikası ve çatışma çözümü ile ilgili olaylari açıklayabilme kabiliyeti test edilecektir. Özellikle neorealist hegemonya kuramlarının Soğuk Savaş sonrası dünya düzenini açıklamakta yetersiz kalması sonucu, neo-Gramsiyan hegemonya kavramı ile birlikte Gramsci’nin siyasi düşünce tarihine kazandırdığı öteki önemli kavramlar – tarihsel blok, pasif devrim, sivil toplum ve pozisyon savaşı/hareket savaşı – açıklanacaktır. Daha sonra uluslararasi ilişkiler ve dünya düzeni hakkında önemli çalışmaları bulunan Cox’un kuramı, kritik teori olarak incelenecektir. Makalenin sonunda yapısal çatışmaların çözümü ve analizi konusunda bir model oluşturulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Neorealizm, Neo-Gramsiyan, Hegemonya, Çatışma Çözümü, Uluslararası İlişkiler

NEOREALIST AND NEO-GRAMSCIAN HEGEMONY IN INTERNATIONAL RELATIONS AND CONFLICT RESOLUTION DURING THE 1990’s

Öz

The article aims to explain international relations and conflict resolution in combination with the neorealist and neo-Gramscian notions of the hegemony during the 1990s. In the first part, it focuses on neorealist hegemony theories. The Hegemonic Stability Theory (HST) is tested for viability as an explanatory tool of the Cold-War world politics and conflict resolution. Because of the limitations of neorealist hegemony theories, the neo-Gramscian hegemony and related concepts such as historic bloc, passive revolution, civil society and war of position/war of movement are elaborated. Later, the Coxian approach to international relations and world order is explained as a critical theory. Finally, the article attempts to establish a model of structural conflict analysis and resolution.

Anahtar Kelimeler

Neo-realism, Neo-Gramscian, Hegemony, Conflict Resolution, International Relations